Je ziet ze steeds meer en meer, de grote lcd-schermen die in de plaats komen van de stevige monitoren van 17 inch of zelfs 19 inch. Leuk maar duur speelgoed. Is zo’n scherm echt betaalbaar geworden en is het de moeite om ineens in een lcd-scherm te investeren in plaats van in een gewone monitor? DiskIdee vlooide het voor je uit.
De eerste generaties lcd-schermen konden kwalitatief nog niet tippen aan een traditionele monitor. Vooral de trage reactietijd van de kristallen was nadelig voor het spelen van games en de lagere resolutie speelde de lcd-schermen van het eerste uur ook parten. Toch hebben deze schermen altijd al iets aristocratisch over zich gehad. De prijs is dat trouwens nog steeds, hoewel sommige modellen ondertussen toch flink in prijs aan het dalen zijn. Het aparte design van sommige modellen toont evenwel dat fabrikanten creatiever zijn in het ontwerp van een lcd-scherm dan bij een gewone monitor. Wij keken diep in vijftien lcd-schermen van vijftien inch. Ze zijn allemaal van het TFT-type (thin film transistor), in tegenstelling tot sommige instapmodellen van notebooks, waar men om de prijs te drukken nog gebruik maakt van verouderde DSTN (Double SuperTwist Nematic display) of de daarvan afgeleide HPA (High Performance Architecture). Alle geteste schermen hebben ook een optimale resolutie van 1024 op 768 beeldpunten of XGA. Dit is natuurlijk het minimum de dag van vandaag, maar de aard van het beestje vereist nu eenmaal een vaste resolutie in plaats van een variabele resolutie zoals bij traditionele beeldschermen. Je kunt natuurlijk ook voor een lagere resolutie kiezen, maar dan zien de lettertypes er erg belabberd uit, wat de leesbaarheid en werkbaarheid sterk vermindert. Probeer maar eens Windows in Veilige Modus (standaard VGA, 640 op 480 beeldpunten) op te starten op een lcd-scherm en je ziet onmiddellijk wat we bedoelen. Wil je spelletjes spelen op een lcd-scherm dan moet je er steeds voor zorgen dat het spel ingesteld staat op de ingebouwde resolutie van het scherm omdat anders de weergave te wensen overlaat. Is je pc niet snel genoeg om je favoriete spel aan bijvoorbeeld 1024×768 pixels te spelen dan heb je pech en kun je beter eerst investeren in een snellere computer.
Waarom een lcd-scherm?
Wanneer je de aanschaf van een lcd-scherm overweegt, doe je dat vooral omwille van de plaatswinst, vanwege het gebrek aan uitzending van en gevoeligheid voor allerlei stralingen of gewoon om te laten zien dat je mee met de tijd bent en je het je kunt veroorloven. Een van de belangrijkste voordelen is dat lcd-schermen geen straling afgeven en dus gezonder zijn voor de ogen en de hersenen dan traditionele monitoren. Daarom ook dat een verversingsfrequentie (refresh rate) geen invloed heeft op de stabiliteit van het beeld. Daarbij hoort ook dat zo’n scherm niet gestoord kan worden door aanwezige stralingen. Probeer het maar eens met een mobieltje. Wanneer je een mobiele telefoon bij een gewoon scherm houdt terwijl hij in functie is, zul je zien wat we bedoelen. Je krijgt dan immers flink wat storingen op het scherm. Een lcd-monitor geeft dan geen krimp. Andere redenen kunnen zijn plaatsbesparing of lager stroomverbruik.
Hoe groot is groot?
We houden het in deze test op 15-inch schermen. Sommige modellen zijn met 15,1 inch een paar millimeter groter in doorsnee, maar horen gemakkelijkheidshalve ook in dit rijtje thuis. Hé maar! Is die 15 inch dan niet veel kleiner dan de 17 inch van een traditionele monitor? Dat zou toch een achteruitgang betekenen? Niet echt nee. De 15 inch van een lcd-scherm komt immers min of meer overeen met de 17 inch van een gewone monitor. Dat komt doordat een 15-inch lcd-scherm ook effectief de volledige bruikbare beeldoppervlakte van 15 inch in beslag neemt. Dat is bij klassieke monitoren helemaal niet het geval. Een 15-inch lcd-scherm heeft dus dezelfde beeldoppervlakte als een klassieke 17-inch monitor. Een en ander heeft te maken met de marketing van beeldschermen in het algemeen. Fabrikanten spreken van een 17-inch monitor hoewel de echte zichtbare diagonaal slechts in het beste geval een goede 16 inch is. Een klein deel van de beeldbuis zit immers in het omhulsel van de monitor. Dat is ook zo bij lcd-schermen, maar daar spelen de fabrikanten het spel eerlijker door de werkelijke zichtbare diagonaal aan te geven. Daarom is het effectieve zichtbare beeldoppervlak van een 15-inch lcd-scherm niet zoveel kleiner dan dat van een zogenaamde 17-inch monitor.
Optimaal
Daarbij komt dat elk lcd-scherm een optimale resolutie heeft die gelijk is aan het aantal horizontale en verticale pixels. Andere resoluties moeten binnen die fysieke resolutie worden getoond. Dat wordt interpolatie genoemd. Dat houdt in dat een resolutie van bijvoorbeeld 800 bij 600 beeldpunten nogal vreemd overkomt op een lcd-scherm met een aanbevolen resolutie van 1024 bij 768 beeldpunten.
Niet alles is goud dat blinkt
Er zijn ook nadelen aan een lcd-scherm. De pixels kunnen beschadigd raken. Dat resulteert in soms storende rode, groene of blauwe pixels. Je moet ook de juiste kijkhoek vinden, al valt dat tegenwoordig wel mee. Lcd-schermen zijn ook niet ideaal als je dikwijls van resolutie wilt verwisselen zoals voor het spelen van games. Het voornaamste nadeel, en voor velen misschien nog een struikelblok, is de prijs. Ze kosten nog altijd veel te veel om iedereen te overhalen er eentje aan te schaffen, al worden ze langzaam maar zeker goedkoper. Kun je met deze nadelen leven, dan is een lcd-scherm natuurlijk niet te versmaden. Het staat immers ‘chique’ op je bureau.
Lees ook: Hoe werkt een lcd-scherm?
Sinds onze vorige test is de beeldkwaliteit van lcd-schermen er op vooruitgegaan. Geen enkel scherm viel echt door de mand, al blijven er natuurlijk kleine kwalitatieve verschillen. Toch zul je voor je selectie meer moeten voortgaan op andere criteria zoals extra functies of prijs. De aanwezigheid van een USB-hub bijvoorbeeld is altijd handig, of ingebouwde luidsprekers als je echt om plaats verlegen zit. Volwaardige 3D-luidsprekers zijn evenwel te verkiezen voor de extra geluidseffecten, vooral als je veel games speelt. Alleen voortgaand op de prestaties is de Acer FP559 de beste keuze, samen met de LG Flatron 577LM. Niet toevallig zijn dit de enige schermen met standaard een USB-hub en daar hebben we vrij veel punten voor gegeven. Onderaan het prestatieklassement vinden we de Hansol, Iiyama en Likom terug. Kwalitatief is met deze schermen niks mis, maar je krijgt er niks extra bij en dat haalt de score naar beneden. De score van de prijs/kwaliteitsverhouding laat een heel ander plaatje zien. In dit geval gaat Hansol met de eer lopen. De uiteindelijke keuze is moeilijk en wellicht ook persoonlijk getint. Daarom moet je zeker verschillende merken met elkaar vergelijken voordat je je definitieve keuze maakt.Uitgebreide productinformatie en prestatiescores vind je in dit Excel-rekenblad.