De afgelopen weken liepen zelfs de meest fervente rood vleeseters in ons land storm tegen de dierenmishandeling op de veemarkten van Ciney en Anderlecht. Niet dat een koe een hoge aaibaarheidsfactor heeft, tenminste niet de getoonde zieke en uitgemergelde exemplaren, maar omdat de beelden zo verschrikkelijk herkenbaar zijn.Somalië, Bosnië, Srebrenica, Kosovo, Palestina, een greep uit vergelijkbare beelden die de media dagelijks over ons uitspuwen. Tot de gruwel van de veemarkten konden wij onszelf wijs maken dat er een duidelijke scheiding is tussen de beelden op TV en onze werkelijkheid: wij zijn een beschaafd volk, hier kan zoiets niet gebeuren. De schokkende beelden, die dierenwelzijnsorganisatie Gaia liet optekenen, liegen er echter niet om. Zij halen de laatste illusie van beschaving onderuit.
Mishandeling
Is er verschil tussen het mishandelen van een zieke koe, het aftuigen van een weerloos rund of het toedienen van electroshocks, en het mishandelen en uitmoorden van weerloze medemensen? In wezen niet. Het zijn dezelfde mechanismen die hier een rol spelen: een exclusieve mannenwereld, waar de ogen sluiten voor mishandeling, bloed en geweld deel uitmaakt van de groepscode, de ritus om erbij te horen. Van veehandelaar tot controlerende veearts: het zijn stuk voor stuk mannen die op de scheidslijn tussen leven en dood de dienst uitmaken.
Moord
Dat de stap van dierenbeul tot mensenbeul een kleine stap is, bewijzen de moord op veearts-keurder Karel Vanoppen en de doodsbedreigingen aan het adres van Gaia-voorman Michel Vandenbosch. Ook die andere dierenliefhebbers, de hormonenboeren, lieten zich in het verleden opmerken door grof taalgebruik, gekruid met een stevige brok geweld. Wie het opneemt voor de volksgezondheid en het dierenwelzijn, dat zijn naar hun aanvoelen marginalen, die ze maar wat graag hetzelfde lot toebedelen als de dieren die ze onder hun beheer hebben. En de controles? Je moet al een bijzonder intelligente veearts zijn, om de marktuitbaters, door wie je bent aangeworven en waarvan je financieel afhangt, af te vallen met kritiek op het reilen en zeilen van een veemarkt. Dan maar beter meteen ontslag genomen.
Veeartsen
De controlerende veeartsen zitten met een probleem dat zo mogelijk nog ernstiger is. Hoewel zij in het kader van hun opdracht verplicht zijn om op te treden, waar zij onregelmatigheden vaststellen, doen zij dit dikwijls niet. Ik heb er ook nog begrip voor dat zij niet optreden om hun eigen hachje en dat van hun familieleden te beschermen. Een gebrek aan effectieve politiebescherming is hier niet vreemd aan.De overheid blijft in het dierenwelzijnsverhaal een teer punt. Enkele jaren geleden kwam het dierenwelzijn of beter het ontstellend gebrek eraan breeduit in de aandacht toen Michel Vandenbosch zowat voor het oog van de camera’s in elkaar werd geslagen door woedende veehandelaars. Het kwam wel tot een vervolging van de daders, maar van het definitief rechtzetten van de wantoestanden die Gaia op dat moment aankloeg, kwam niet veel in huis. De paardenmarkt waartegen de protesten zich richtten, werden gesaneerd, voor het overige bleef alles bij het oude.
Malaise
Kenschetsend voor de algehele malaise zijn de vergunningen of beter het gebrek eraan. Vandaag de dag beschikt slechts één enkele veemarkt over de noodzakelijke vergunning. De overheid kon in dit dossier alvast niet beschuldigd worden van overdreven ijver.De actie van Gaia had alvast één tastbaar resultaat: een radicale verandering in beleid. Voor het eerst haalde het dierenwelzijn de agenda van de ministerraad. De maatregelen die daar werden vastgelegd zijn op zijn minst doortastend te noemen. Eindelijk krijgt het welzijn van de dieren wat het nodig heeft: aandacht.Rond de grond van de zaak blijft het echter nog altijd stil: uiteindelijk zit het probleem veel dieper: wij willen niet geweten hebben dat we dieren laten kweken om ze achteraf in grote industriële slachthuizen massaal aan de haak te hangen. Zelfs de ferventste rood vleesverzwelgers willen zich daar niet mee geconfronteerd zien. Ook zij dromen liever van de boederij uit de boekjes van hun kindertijd. Daar was geen plaats voor dierenbeulen.