Vertalen blijft mensenwerk

2
53

In de pioniersjaren van Lernout & Hauspie hadden de twee Westvlaamse wizkids het soms moeilijk om geloofwaardig over te komen. Praten tegen de computer? Kom nou, dat kan toch niet! Jawel, het kan. Het heeft wel zes jaar wroeten gekost, maar L & H hebben er concrete producten voor afgeleverd. Willen ze dit met vertaalsoftware nog eens dunnetjes overdoen, vrees ik dat ze weer een zevental jaar mogen aan de weg timmeren. Inderdaad, PowerTranslator Pro moet nog rijpen, lang rijpen.
PowerTranslator Pro kan vertalen vanaf het Engels naar het Duits, Frans, Italiaans, (Braziliaans) Portugees en Spaans. Vanuit elk van deze talen kan PowerTranslator Pro ook vertalen naar het Engels. Combinaties tussen de verschillende talen onderling kan evenwel niet.

Installatie
Installeren is eenvoudig, maar zorg wel voor voldoende vrije ruimte op de harde schijf voor de verschillende woordenlijsten, zeker als je alle talen wilt gebruiken. Vooral de extra woordenlijsten met technische termen uit verschillende bedrijfstakken slokt heel wat harde schijfruimte op. Wil je alles installeren, wat we ten zeerste aanraden, ben je zo’n 300 MB schijfruimte kwijt. Met de als kool groeiende schijfruimte misschien niet zo’n probleem, maar het is toch een hele hap.Als toemaatje, maar niet minder belangrijk, bevat de cd-rom ook nog een Engels-Japanse versie van dezelfde vertaalsoftware, al vraagt de eigenheid van het Japans wel een heel eigen aanpak en interface. Daarom staat dit pakket los van de andere taalcombinaties.PowerTranslator Pro kan overweg met Word (Word 95 en Word 97) en WordPerfect (versies 6, 6.1, 7 en 8), maar ook met Internet Explorer en Netscape Navigator voor het vertalen van webpagina’s en Outlook, Outlook Express, Eudora en Lotus Notes voor e-mails.

Zusters van Liefde. Les Soeurs d’Amour?
De Zeer Eerwaarde Dames van deze religieuze orde zouden waarschijnlijk niet zo blij zijn met de bovenstaande Franse vertaling. Het is nochtans typerend voor de resultaten van een PowerTranslator Pro sessie. Bijna alles wordt letterlijk vertaald. Toch is de onderliggende technologie niet gebaseerd op een ‘word look-up’, het woord voor woord vertalen van zinnen zonder rekening te houden met de semantische context. Neen, er zit wel degelijk een semantische engine onder de motorkap die zinnen in een semantisch verband probeert te vertalen. Het blijft wel bij ‘proberen’.

In de praktijk
Wij deden een kleine test met Word 97 en Corel WordPerfect 8 geïnstalleerd. De installatie van de WordPerfect insteekmodule leek niet te zijn gelukt. Word 97 stelde geen probleem. We lieten PowerTranslator Pro een persbericht vertalen van het Engels naar het Frans en het Duits. Vanaf de Franse vertaling lieten we PowerTranslator Pro de tekst terug in het Engels vertalen om zo beter met het origineel te kunnen vergelijken. Mijn kennis van Italiaans en Spaans gaat niet veel verder dan ‘Ah, Mio Caro’ respectievelijk ‘Ola, Mi Corazon’. Portugees spreken begint pas vlot te gaan na een halve liter porto. Kortom, die talen heb ik wijselijk niet getest bij gebrek aan kennis.

Japans
Het bewuste persbericht lieten we ook nog eens vertalen in het Japans door de meegeleverde Japanese EJ Translator. Het resultaat van de eerste alinea kunt u zien in het kaderstukje rechts van deze tekst. Merk op dat PowerTranslator Pro de lay-out van de tekst niet overneemt. Daar tillen we niet zwaar aan. Per slot van rekening is dat niet het belangrijkste. Wel zwaar tillen we aan het uitermate zwakke eindresultaat. Vooral het Frans slaat nergens op. Daar staan taalfouten in die een kind uit het tweede studiejaar zelfs niet meer zou maken. Blijkbaar heeft PowerTranslator meer moeite met de combinaties tussen een Germaanse en een Romaanse taal dan met twee Germaanse talen onderling, want de Duitse vertaling is iets beter. Dat belooft niet veel goeds voor het Italiaans, Spaans en Portugees. Het is pas als de vertaling terugvertaald wordt naar het origineel, dat u kunt zien welke onwaarschijnlijke flaters PowerTranslator Pro maakt. L & H probeert zich in de handleiding en bij de presentatie van het pakket wel in te dekken met de opmerking dat het hier om een ruwe eerste vertaling gaat, maar dat kan PowerTranslator niet redden.

Internet
We lieten PowerTranslator ook los op het web. Daarvoor sprongen we naar het Ziff-Davis ZDNet portaal en klikten op een artikel over Compaq. Met het Power Web Translator hulpprogrammaatje vertaalden we de tekst naar het Frans. Ook hier is het resultaat om bij te wenen.

Conclusie
We kunnen heel kort zijn. Vertaalsoftware staat nog in de kinderschoenen. Met ‘kinderschoenen’ bedoelen we eigenlijk babysokjes, want PowerTranslator moet nog héél veel leren voordat het een Steen van Rosetta is, een rots in de branding waarop u kunt vertrouwen. Wellicht moeten we ons oordeel over vertaalsoftware binnen enkele jaren serieus bijschaven. Want dat er een enorme markt voor is, staat buiten kijf.
Adviesprijs
158,37 euro
Systeemvereisten
Pentium 90MHz of hoger, Windows 95/98 of NT 4.0, 32MB Ram, 80 tot 300MB voor een volledige installatie, Internet Explorer 3.0 of hoger of Netscape Navigator 3.0 of hoger.
Vorig artikelEen internetverbinding delen
Volgend artikelWat doe je ermee?

2 REACTIES

  1. ik zoek al 4 jaar naar een vertaler ( en nog een 10 tal vrienden oudere personen ) een vetaler die verschillende regels of een A4 blad ineens kan vertalen , er zijn er genoeg naar het croaties ,grieks, spaans , chinees en noem maar op ,wij zoeken er een, Engels en Frans NAAR HET NEDERLANDS , 25 miljoen mensen spreken Nederlands veel oudere mensen hebben een computer gekocht ( zij kunnen het betalen ) maar spreken maar een taal , waarom naar het chinees croaties of afrikaans dat kan wel , in croatie bijvoorbeeld 5.000.000 inwoners niemand heeft een computer en dat gaat wel , maar ik herhaal er zijn er genoeg , wat wij willen kopen is Engels en Frans NAAR HET NEDERLANDS EN ANDERSOM ,groeten Raymond

Reacties zijn gesloten.