Was de iPhone een duif in een koers, we zouden zeggen: de begeleiders wachten. Maar in dit geval niet omwille van slecht weer, maar omdat ze de reglementen van de koers niet aanvaarden. Wel willen meevliegen, maar op eigen termen. Apple ten voeten uit, maar fair is anders.
Toen Apple deze week zijn breedbandinternetmodel voorstelde samen met de lijst van lanceringslanden in juli, leek het een dag lang of in België zouden de liefhebbers van de iPhone op vrijdag 11 juli bij Mobistar voor de winkel gaan kamperen om de eerste te mogen kopen. De dag nadien werd het bericht al afgeblazen. Het zou wel eens najaar kunnen worden voor België, net zoals – toeval of denigrerend bedoeld? – een hele rij ontwikkelingslanden.
Hebt u toen ook niet gedacht: Apple speelt het spel in België hard? Wel, er zijn redenen om aan te nemen dat niet Mobistar nog problemen moet oplossen, maar dat Apple België wil straffen, voor zijn wetten in verband met de koppelverkoop.
Koppelverkoop
België heeft de Europese richtlijn in verband met koppelverkoop ongeveer als eerste en zeker het meest doorgedreven doorgevoerd. En dat zint Apple niet. Het hele businessmodel van Steve Jobs’ bedrijf is gebaseerd op exclusiviteit en marketinghype. In dat laatste is het bedrijf altijd magistraal geweest, uiteraard geholpen door sterk aansprekende kwaliteiten van zijn producten.
In exclusiviteit is het bedrijf ook altijd goed geweest, maar goed in de betekenis van koppig. Door de exclusiviteit in zijn computers (lees: geslotenheid, afgeslotenheid) is het bedrijf ei zo na totaal verdwenen uit het pc-landschap. Als de iPod het bedrijf niet was komen redden, was er van de exclusieve zuiverheid van Apple niet veel meer over. Ze hebben gelijk met een aantal concepten en vernieuwingen, maar er zijn al meer mensen, bedrijven, godsdiensten, opinies, enz. aan hun eigen grote gelijk ten onder gegaan.
Opdringen
En dus nu ook weer met de iPhone: Apple wil zijn type business opdringen in gelijk welk land. De telefoon is exclusief te koop bij één operator gekoppeld aan een telefooncontract. In het begin van de gsm, vijftien, twintig jaar geleden, had je veel dergelijke situaties, maar zowel operatoren als gsm-fabrikanten zijn al lang geleden volwassen geworden.
Voor Apple is exclusiviteit een onderdeel van de hype-strategie: creëer enthousiasme, creëer verwachtingen, creëer een peer-group voor een product dat er nog niet is, en je hebt geen dure reclame nodig en de consument komt zelf naar jou toe. Goede strategie, al bij al, het werkt in elk geval.
Het bedrijf gaat evenwel nog een stap verder en beslist landen waar het die strategie niet voor de volle honderd procent mag spelen, links te laten liggen. Voor een deel haalt het zijn slag zo al thuis. Het zou best kunnen dat intussen al 50.000 Belgen een iPhone hebben, en ze voelen zich nog allemaal exclusief.
Maar voor een deel zal Apple zich in België in de eigen voet schieten. De alternatieve hippe foons zijn al op de markt, en de zakelijke gebruiker grijpt nog meer dan voordien naar de op bepaalde punten nog altijd geavanceerdere Blackberry’s.
Mobistar
Bij Mobistar kunnen ze er intussen niet mee lachen. Daar moeten ze zich nu in bochten wringen om uit te leggen waarom België niet mee mag. Ze kunnen alleen maar de waarheid zeggen: omwille van de wet op de koppelverkoop. Tegelijk krijgen ze van Apple de boodschap: trek jullie plan in België.
Als een grote markt als Duitsland of telefoongek Italië een koppelverkoopwet had als België, benieuwd of Apple dan nog zo principieel zou geweest zijn.
Wie meteen een iPhone wil, ga hem in de buurlanden kopen, vanaf 11 juli ook in Nederland, en pas hem aan, een kind kan het. Wie nog wat wil wachten: Mobistar zal hem uiteindelijk toch ook los verkopen, ze zullen wel moeten. Minister van Economie Q zal de wet niet aanpassen. Waarom zou hij? Hij heeft zijn toestel al.
Toon Lowette is mede-oprichter van 6minutes. Hij is voormalig Knack-journalist en sinds 1982 actief in elektronisch uitgeven, eerst bij krantengroep De Standaard, daarna als onafhankelijk consultant. In 1999 lag hij mee aan de basis van de e-mailnieuwsbrievenuitgeverij 6minutes.
