Het leger
Steden veroveren en plunderen is uiteraard erg belangrijk in de middeleeuwen. Je rekruteert je leger (waarbij je keuze hebt uit tal van verschillende eenheden), je zorgt misschien nog voor een goede generaal en je trekt ten strijde. Generaals zijn je hogere adel; doorheen het spel kun je er op verschillende manieren rekruteren. Je kunt ze in je Koninklijke familie introuwen, adopteren, van tegenstanders omkopen, … Je hebt natuurlijk ook gewoon de natuurlijke aangroei, waarbij de kinderen van goede generaals vaak ook meer leiderschapskwaliteiten hebben.
Generaals kun je voor twee zaken gebruiken: legers aanvoeren en steden besturen. Een generaal is niet nodig om een stad goed te besturen, maar de aanwezigheid van een sterke figuur laat je meestal toe hogere belastingen te innen enzovoort. Je hebt ook geen leiders nodig voor je legers, maar ook hier is de invloed van een competent tacticus op het moreel niet te onderschatten.
De lijst met al je generaals en waar ze zich bevinden
De veldslagen in Medieval II verlopen in real time, in tegenstelling tot de rest van het spel dat turn based is. Je vertrekt hier met de troepen die je vooraf op die plaats hebt samengebracht. Je kunt er dus geen bijbouwen zoals in de meeste RTS games het geval is.
Wat bij de veldslagen meteen opvalt is het realisme. Grotere legers zullen meestal winnen, maar tactiek is van groot belang. Troepenbewegingen, flankeren, strategische posities innemen, … wil je efficiënt oorlog voeren zul je regelmatig ernstig moeten nadenken. Inspelen op de tactieken van de tegenstander is ook essentieel. Hier moet ook een pluim gegeven worden aan de AI van de tegenstanders. De computers (zeker als er een competente generaal aan het hoofd van hun leger staat) draaien er bijvoorbeeld hun hand niet voor om om wat troepen in het bos te verstoppen. Als je dan denkt te kunnen winnen en wild naar voren chargeert met je zware cavalerie, blijkt die ineens langs achteren beschoten te worden door de daar verscholen boogschutters. Voor je het weet ben je je cavalerie kwijt en ziet de situatie er opeens heel anders uit.
Een veldslag voeren maakt indruk op grafisch gebied
Je leert al snel zelf soortgelijke tactieken toe te passen, vooral als de tegenstander met meer is. In dit geval win je misschien de veldslag niet, maar als de tegenstander zware verliezen moet incasseren kan een verloren veldslag je de oorlog doen winnen.
Bij het veroveren van kastelen en steden, moet je ook nog eens de muren trotseren. Een minderheid van verdedigers kan hier een veel grotere troepenmacht het vuur zwaar aan de schenen leggen. De stad tot overgave dwingen door ze uit te hongeren is een optie, maar dat duurt even en er zijn misschien versterkingen onderweg. Dat dit alles ook nog eens in een fantastische realistische stijl is vormgegeven, waarbij al de soldaten voor één keer eens niet generiek hetzelfde zijn, maakt echt wel indruk.