Meerwaarde voor meerprijs?

In de meeste moderne pc’s zit al een geluidskaart ingebouwd, meestal zelfs geïntegreerd op het moederbord. Waarom zou je dan nog een aparte geluidskaart kopen en de interne uitschakelen? DiskIdee probeert het gewoon uit.

We kunnen ons al direct twee argumenten verzinnen waarom je niet tevreden zou zijn met een ingebouwde geluidskaart. Je wil bijvoorbeeld eigen muziekopnames maken en dat vereist een geluidskaart met een superieure signaalruilverhouding (snr) en even superieure conversies tussen digitaal en analoog. Of je wilt surroundgeluid en je huidige geluidskaart heeft dat niet. In veel moderne pc’s is dat echter toch reeds voorzien. Surroundgeluid wordt steeds meer een standaard. Een audiochip op de hoofdkaart hoeft ook geen nadeel te zijn: alles zit in één chip en dat garandeert meestal een hoogwaardige kwaliteit. Dus rijst de vraag: wat levert het je op om je zuurverdiende geld uit te geven aan een apart product? Het gaat hier om een MSI-moederbord op basis van een Intel 845E chipset. En dat heeft al standaard een geluidskaart aan boord, gebaseerd op een Avance Logic (Realtek) ALC650 audiochip. Deze chip biedt ondersteuning voor zes geluidskanalen. We hebben onze test op dit systeem uitgevoerd. Daarna hebben we de ingebouwde audiochip in het BIOS uitgeschakeld en elk ingestuurd product geïnstalleerd.
De ingestuurde geluidskaarten hebben we in drie categorieën onderverdeeld: inbouw beneden 100 euro, inbouw vanaf 100 euro en externe systemen.

Testmethode
Hoe test je nu geluidskaarten? Je kunt natuurlijk specifieke apparatuur aan je geluidskaart hangen om testsignalen te genereren of je kunt volledig op je gehoor voortborduren. De eerste beoordeling is zuiver technisch en objectief, de laatste berust op persoonlijke ervaring en smaak en is dus subjectief. Het is een beetje zoals het beoordelen van de beste pils. Je kunt het edel gerstenat chemisch ontleden en er op basis van de ingrediënten een cijfer op plakken, maar heb je dan de best smakende pint? Natuurlijk niet, persoonlijke voorkeur en het humeur van je smaakpapillen spelen een zeer grote rol. Zo is het ook met geluidskaarten. We kozen voor een combinatie van beide testprocedures. Vooreerst lieten we de benchmark Ziff-Davis Audio WinBench 99 op de geluidskaarten los. Deze benchmark bestaat uit een aantal subjectieve testen maar vooral uit objectieve DirectSound en DirectSound 3D testen die het CPU-gebruik meten. Alleen die testen gebruikten we en wel alleen voor 16 bits, 44,1 kHz en 32 stemmen omdat die met de moderne technologie het meest relevant zijn (de andere metingen zijn voor minder bits, een lagere frequentie en minder stemmen). We hebben statische en streaming meetresultaten. Hoe minder beslag gelegd wordt op de CPU (processor), des te beter natuurlijk. Deze CPU-belastingstest is voornamelijk van belang voor gaming. We hebben voor de scoreberekening de gemeten gemiddelde cpu-belasting vergeleken met 10%, omdat alle kaarten hieronder zaten.
Voor het subjectieve deel maakten we eerst onze oren schoon. Daarna speelden we een aantal geluids- en videofragmenten af. Elk fragment quoteerden we op tien punten. Een paar MIDI-bestandjes mocht de spits afbijten. We hebben een paar MIDI’s gebruikt die met behulp van een pc samengeteld werden, maar ook een paar MIDI-bestanden die met behulp van een instrument – een elektronische piano – gegenereerd werden. We gebruikten daarvoor de beste MIDI-synthesizer die met de kaart meegeleverd werd of bij volledig afwezigheid daarvan die van Microsoft (die zit standaard in Windows ingebouwd). Daarna deden we een audiotest met een aantal audio-cd’s. We kozen met opzet muziekfragmenten met klassieke muziek van onder meer Monteverdi, Richard Strauss en Alvo Pärt omdat hier dikwijls grote verschillen in de dynamiek voorkomen.
De derde test bestond uit demo’s van moderne games. De geluidseffecten bij games zijn er immers de laatste jaren spectaculair op vooruit gegaan en dat kan dus in een test van geluidskaarten niet ontbreken. Het spreekt vanzelf dat surroundeffecten zeer belangrijk zijn in games en dus scoren de kaarten die daar voorzieningen voor hebben hoger. Hetzelfde geldt voor het afspelen van dvd-films. Daarom bestond de laatste hoortest uit het afspelen van de eerste tien minuten van Armageddon, terwijl de brokstukken langs mijn oren zoefden.
Voor de test gebruikten we een zelf samengestelde pc op basis van een MSI 845E Max2 BLR moederbord onder Windows XP/SP1 met DirectX 9 en Windows Media Player 9 aan boord. Dit systeem heeft een in de chipset ingebouwde geluidskaart en wel op basis van een Avance Logic ALC650 audiochipset. Deze pc heeft verder een Pentium IV op 2,4 GHz met een FSB van 533 MHz en 256 MiB werkgeheugen. Luisteren deden we met behulp van een hoofdtelefoon om geen fouten in de weergave te missen. Deze hoofdtelefoon is een Ross NXG-06. Het volume werd telkens individueel afgesteld om een zo optimaal mogelijke luistertest mogelijk te maken.