Meer dan een facelift

Macromedia goot zijn vlaggenschip Director in een nieuwe versie. Wij namen een duik onder de motorkap van Director MX en gingen na hoe grondig en goed de vernieuwingen van dit interactief web- en multimedia-authoring-programma zijn.

Director laat zich niet zo makkelijk in een simpele definitie vangen — overigens niet verwonderlijk, als je weet dat er meer dan veertienhonderd pagina’s aan handleidingen worden meegeleverd.
Director kun je nog het beste omschrijven als een multimediaomgeving waarin je allerlei "rich content" applicaties kunt bouwen. Je kunt die vervolgens naar cd, dvd of kiosken uitrollen of zelfs naar
het Internet — met behulp van de Shockwave Player.
Weinig evolueert echter zo snel als multimedia en Director is in zijn haast vijftienjarige bestaan dan ook sterk veranderd. Voorlopig eindpunt van deze ontwikkeling is de gloednieuwe versie
Director MX, en wie de producten uit de Macromedia-stal nog maar van ver heeft gevolgd, weet dat er aan deze MX-pletwals geen ontsnappen is. Immers, zowat alle andere Macromedia-software (DreamWeaver,
Flash, FireWorks en FreeHand) werd al in die richting gerestyled.

Zwevend
Wat moet je je nu concreet bij de MX-kuur van Director voorstellen? Oppervlakkig gezien is de interface alvast de meest opvallende aanpassing: de talrijke zwevende paletten uit vorige versies zijn
eindelijk verdwenen. Die hebben nu plaats geruimd voor een aantal meer consistente panelen die zich bovendien snel en elegant laten vastzetten ("docken"). Een heel pak paletten is nu toegankelijk als
een bescheiden tabblad vanuit eenzelfde paneel — een flinke ruimtebesparing op het scherm.

De interface mag dan nu wel conform de andere Macromedia producten zijn, Director blijft nog steeds eigenzinnig uit de hoek komen. De onderliggende werkingsprincipes en terminologie zijn immers
niet echt gestroomlijnd met wat Freehand- en vooral ook Flash-gebruikers gewoon zijn. Director houdt dus nog stevig vast aan zijn cast members, scores en sprites.

MX, de integratie
MX-conformiteit houdt echter meer in dan een cosmetische opsmuk. Ook aan de integratie met andere leden van de MX-familie werd grondig gesleuteld. Zo beschikt Director dan wel over een eigen
bitmap-editor (Paint), qua functionaliteit legt die alvast de duimen tegen Fireworks MX. Deze versie laat je echter toe Fireworks op te roepen met een eenvoudige dubbelklik op een bitmap voor een
roundtripsessie: aanpassingen in Fireworks worden na afloop dan automatisch ook in Director doorgevoerd (inclusief PNG-bestanden). Met hetzelfde gemak gebruik je voor optimalisaties van
bitmapcompressie ook de Fireworks-engine: één druk op de knop Optimize in Director volstaat. En voor wie met (Javascript-) animaties bezig is in Fireworks: die laten zich voortaan in Director
probleemloos binnenhalen én bewerken als gewone "behaviors".
Goed nieuws dus op het bitmapfront, maar het is vooral nog de stevige integratie met vectorspecialist Flash die ons kon bekoren. Je moet het wel nog stellen zonder directe FLA-ondersteuning, maar op
andere Flash-sporen is het goed treinen met Director. Dat begint al met een feilloze roundtrip voor SWF-bestanden: wil je die bewerken dan wordt automatisch het bijhorende FLA-bestand in Flash
geopend. Maar het gaat dieper dan dat: ontwikkelaars kunnen immers vanuit de ingebouwde programmeertaal Lingo (zie ook verder) methodes en eigenschappen van Flash MX objecten oproepen en bewerken, of
zelf ook nieuwe objecten creëren. De Flash-tentakels reiken echter nog verder dan de client…

BBC Science interactive solar system

MX, de servers
Director MX kan namelijk ook overweg met Flash server-technologieën. In de eerste plaats denken we dan aan de Flash Communication Server MX — waarvan een persoonlijke editie met Director wordt
meegeleverd. Via Lingo kun je deze service aanspreken. Dat opent een gamma aan creatieve mogelijkheden, zoals een multi-user gaming applicatie, waarbij streaming media (Flash video) gebruikt, en
waarbij je bijvoorbeeld de webcam of microfoon van de eindgebruiker kunt betrekken.
Meer zakelijk gerichte applicaties zullen echter vooral profijt halen uit de ondersteuning van de Flash Remoting MX Server, die een directe verbinding mogelijk maakt met online databanken en diverse
webservices zoals Coldfusion MX, Java en .Net. Op de Macromedia-site kun je overigens terecht voor een gratis proefversie van beide servers.

StuntRacer-demo door ForgeFX
 

MX, Director versus Flash
De ondersteuning van beide servers opent natuurlijk wel heel wat perspectieven, maar tegelijk blijft het symptomatisch dat die Flash – en niet Director – gebaseerd zijn. Onwillekeurig rijst bij deze
Flash-oriëntatie dan ook de vraag: in hoeverre heeft Director nog bestaansrecht naast het alomtegenwoordige Flash?
Dat valt gelukkig wel mee: Director biedt namelijk nog voldoende extra’s, en vooral dan wat de ondersteuning van allerlei externe media betreft (meer dan veertig formaten). Director kan bijvoorbeeld
probleemloos overweg met lange films in hoge kwaliteit, en bied ook volledige ondersteuning — tot op spriteniveau via Lingo – van QuickTime 6.
Flash — althans zonder extra software als Swift-3D — moet ook de duimen leggen als het op 3D-support aankomt. De 3D-ondersteuning van Director is in deze release overigens nauwelijks bijgeschaafd
(tegenover versie 8.5). Nog een meegenomen extra is de mogelijkheid tot het instellen van variabele framerates.

MX, voor ontwikkelaars
De Lingo-functionaliteit mag dan alweer iets uitgebreid zijn, de belangrijkste verbeteringen tref je vooral aan in de tools waarmee je problemen met Lingo aanpakt. Zo is er het vernieuwde
Script-venster met extra opties als regelnummers, automatisch formatteren en inkleuren, en handige overzichtslijsten — zowel thematisch als alfabetisch — van de (3D) Lingo instructies. Director MX
heeft dit venster trouwens gecombineerd met het Debug-venster.

Je kunt door de scripts bladeren. Director schakelt automatisch over naar debugmodus zodra het een breakpoint ontmoet, zodat je eventuele aanpassingen dadelijk kunt doorvoeren.
Erg handig is ook de vernieuwde Object Inspector die je toelaat doorheen data-objecten te bladeren: op die manier kun je ongeveer alle eigenschappen van objecten onderzoeken en aanpassen zonder Lingo
te moeten aanspreken.
Ontwikkelen in Director loopt voortaan dus iets gestroomlijnder, maar wel hadden we er graag nog een Reference-tab aan toegevoegd gezien (zoals bij Dreamweaver en Flash) die vooral minder ervaren
ontwikkelaars een steuntje in de rug kan geven.

MX, de toegankelijkheid
Een bespreking van Director MX kunnen we echter niet afronden zonder het over "accessibility" (toegankelijkheid) te hebben. Dankzij enkele toevoegingen is het nu heel wat makkelijker om applicaties te
ontwikkelen — of bestaande projecten aan te passen — zodat ze ook toegankelijk zijn voor mensen met een handicap.
Het meest opvallend is de toevoeging van een ingebouwde tekst-naar-spraak module zodat de eindgebruiker niet langer een beroep hoeft te doen op — vaak dure — software die voorleest wat er op het
scherm verschijnt. Deze module kun je als ontwikkelaar uiteraard met een Lingo-instructieset besturen, maar je geraakt ook al een heel eind met een gloednieuwe Behaviorset (Speak) — een van de tien
sets overigens die applicaties toegankelijker horen te maken.