Wie volgt de videorecorder op?

De dagen van de videorecorder (vcr) zijn geteld. De toekomst is aan de dvd-recorder (dvdr). Toch is het nog vroeg dag: net zoals in de begindagen van de vcr strijden verschillende standaarden voor de hegemonie in de markt. DiskIdee testte dvd-rw (Pioneer), dvd-ram (Panasonic) en dvd+rw (Philips).

In de begindagen van de vcr kon je als consument kiezen tussen betamax (Sony), vhs (JVC) en Video 2000 (Philips). Vhs won die strijd, maar dat was in de begindagen van de vcr zeker geen uitgemaakte
zaak. Met de dvdr maken we hetzelfde mee. Als consument kun je kiezen tussen drie verschillende technologieën (dvd-rw, dvd-ram en dvd+rw). Nogal wat consumenten durven voorlopig de sprong niet te
wagen, omdat ze bang zijn de verkeerde “standaard” te kopen. Daarom is het goed nog even terug te keren in het verleden, om te zien of we geen lessen kunnen trekken uit de strijd om de vcr-markt.

Gebruiksgemak
Betamax was het eerst beschikbaar en had op een bepaald moment honderd procent van de vcr-markt in handen. Toch won vhs uiteindelijk de strijd. Het is een mythe dat Betamax superieur was aan vhs. Het
is maar hoe je de term superieur invult. In laboratoriumtesten bleken opnames gemaakt met Betamax inderdaad beter te zijn dan vhs-opnames. De meeste mensen zagen met hun ogen echter weinig of geen
verschil. Hét grote voordeel van vhs tegenover betamax was, naast de lagere prijs, het feit dat je twee uur video op één band kon opnemen tegenover slechts één uur voor betamax. Als vhs-bezitter kon
je dus een volledige film op één band opnemen, terwijl een betamax-eigenaar twee banden nodig had. Dat maakte het voor de filmmaatschappijen ook gemakkelijker en goedkoper om hun films op vhs in
plaats van op betamax uit te brengen, zodat het vhs-aanbod in de videotheken al snel het betamax-aanbod overtrof.
Dat een product technologisch beter is, betekent niet dat het succesvol zal worden. Consumenten kijken ook en vooral naar andere criteria, zoals gebruiksgemak, prijs, beschikbaarheid en wijdverspreide
ondersteuning voor een bepaalde technologie. Betamax kon het gebruiksgemak van vhs nooit evenaren. Toen er vhs-recorders met long play (lp) mogelijkheid op de markt kwamen, kon je zelfs dubbel zoveel
video op één band opnemen. Dat de beeldkwaliteit halveerde, kon de meeste gebruikers niet schelen. Het gebruiksgemak was voor hen belangrijker dan de beeldkwaliteit.

Gok
Kunnen we het voorgaande toepassen op de dvd-recorder? Niet helemaal, maar voor een gedeelte wel. De vergelijking gaat niet op voor wat betreft het aanbod in de videotheken. Elke dvd-recorder is
tegelijk ook een dvd-video speler en kan dus alle dvd-video’s afspelen. De vergelijking gaat wel op voor wat betreft het gebruiksgemak. De laatste generatie dvd-recorders kan, welke standaard ze ook
gebruiken, tot zes uur video opnemen op één enkelzijdig 4,7 GB schijfje. Dat is ongeveer vergelijkbaar met wat je in lp-stand op een vhs-band kunt opnemen. Wat ze niet allemaal kunnen, is
(gemakkelijk) opnames produceren die je op andere dvd-videospelers kunt afspelen. Alleen bij dvd+rw is dit een simpele aangelegenheid. Het hangt ervan af hoe belangrijk de consument dit zal vinden,
maar mijn gok is dat het een belangrijk element zal vormen bij een aankoopbeslissing. Ik gok er daarom op dat dvd+rw de de facto standaard zal worden. Zoals gezegd is dit een gok. Het kan best anders
aflopen, want de beide andere standaarden hebben ook zo hun voordelen. In de individuele besprekingen vertel ik je daar meer over.

Pioneer DVR-7000 (dvd-rw)
De DVR-7000 is al de derde generatie videorecorders van Pioneer en gebruikt de dvd-rw standaard. Je hebt de keuze tussen dvd-r voor eenmalige opnames en dvd-rw voor wisbare opnames. Een dvd-rw-schijf
kun je ongeveer duizend keer wissen. Op dvd-r-schijfjes kun je alleen opnemen in zogenaamde Video Modus. Dat beperkt de totale opnameduur tot twee uur. Als deze schijfjes worden gefixeerd dan kun je
ze afspelen in de meeste gewone dvd-videospelers. Video Modus is ook beschikbaar op dvd-rw mét dezelfde beperkingen en mogelijkheden als bij dvd-r. Op die wisbare schijfjes kun je echter ook de
VR-modus of Video Opname Modus gebruiken en dan kun je tot zes uur opnemen. Deze schijfjes kun je echter niet lezen op dvd-videospelers, tenzij ze het logo “RW Compatible” dragen, en zo zijn er maar
weinig op de markt.
Deze recorder biedt vele mogelijkheden, waardoor de bediening niet zo heel simpel is, ondanks de gebruiksvriendelijke menu’s. Als enige toestel in deze test kun je hier gedetailleerd tal van
videoparameters afregelen, zowel voor het afspelen als voor het opnemen. Je kunt de scherpte, het wit- en zwartniveau, de rood/groen balans (hue), en de saturatie (chroma niveau) apart instellen in
drie verschillende gebruikersgeheugens. Daarnaast zijn er ook nog een aantal vaste instellingen voor al deze eigenschappen. De DVDR-7000 heeft ook als enig een semi-professionele Component-uitgang
voor aansluiting op hoogwaardige weergave-apparatuur. Het ruisniveau op het helderheids (Y) en het kleuren (C) kanaal kun je apart instellen.
Vóór je aan een opname kunt beginnen, moet je het schijfje eerst formatteren. Tijdens die handeling kies je voor Video Modus of Video Opname Modus. In het eerste geval kun je tot één of twee uur
opnemen in de kwaliteiten V1 (ca. 10 Mbit/s) of V2 (ca. 5 Mbit/s). Wil je het schijfje geschikt maken voor een dvd-videospeler dan moet je het eerst finaliseren. Die handeling duurt tot elf minuten.
Formatteer je een schijfje in Video Opname Modus dan kun je tot zes uur opnemen. Het toestel van Pioneer laat je als enige toe om traploos de opnamekwaliteit te kiezen tussen 1,73 Mbit/s (6 uur) en 10
Mbit/s (1 uur). Dat biedt heel wat flexibiliteit, maar is natuurlijk ook wat ingewikkelder. Dit soort schijfjes kun je alleen afspelen in rw-compatibele dvd-videospelers. Je moet ze eerst finaliseren,
een handeling die zomaar eventjes 55 minuten duurt. Tussen elke opname in voert het toestel van Pioneer een zogenaamde File Write uit, een handeling die tussen de 15 en de 20 seconden duurt.
De afstandsbediening valt redelijk fors uit en bevat vele knopjes, maar hij is wel overzichtelijk. De shuttle of draaiknop om snel voor- of achteruit te spoelen is handig. Je kunt tot acht programma’s
per maand instellen. Als enige in deze test biedt de DVR-7000 de mogelijkheid om een programmeertijdstip op te slaan op een dvd-r(w) zelf. Telkens wanneer je een dergelijke schijf in de recorder
steekt, wordt het ingestelde klokprogramma automatisch actief.
De opnamekwaliteit van de DVR-7000 is uitstekend. Zelfs aan 1,73 Mbit/s slaagt hij er nog in een goed bekijkbaar beeld af te leveren dat zeker geschikt is voor het uitgesteld bekijken van
tv-uitzendingen. Er is geen zichtbare blokvorming, alleen wat verlies aan scherpte en kleurvastheid, zeker bij normale bewegende beelden. De kwaliteit is echter beter dan de lp-stand op de meeste
videorecorders.

+ uitstekende opnamekwaliteit
+ geavanceerde videobewerking mogelijk
– prijs
– compatibiliteit

Panasonic DMR-HS2 (dvd-ram)
De DMR-HS2 van Panasonic is een hybride toestel. Je kunt er opnames mee maken op de ingebouwde harde schijf van 40 GB of op een dvd-r- of dvd-ram-schijfje. Dvd-r’s moeten voldoen aan de “General Ver.
2.0” standaard en zijn niet wisbaar. Je kunt ze na finalisering afspelen in de meeste dvd-videospelers. Het finaliseren duurt tot vijftien minuten. De wisbare dvd-ram’s kun je alleen afspelen op
dvd-videospelers met het “DVD-RAM Compatible” logo, maar zo zijn er niet veel op de markt. De DMR-HS2 leest zowel dvd-r’s en dvd-ram’s met een cassette als de types zonder cassette. Een slim
mechanisme in de lade zorgt ervoor dat je probleemloos beide types kunt gebruiken.
Deze recorder kent vier opnamestanden, met een opnameduur van 1 uur op dvd-r(am) of 8,5 uur op de harde schijf voor de stand met de hoogste kwaliteit tot 6 uur op dvd-r(am) of 52 uur op de harde
schijf voor de stand met de laagste kwaliteit. De Flexible Recording stand zorgt ervoor dat de recorder zelf de kwaliteit van de opname aanpast aan de nog resterende tijd op de schijf. Dit kan handig
zijn wanneer je een opname wilt maken op een schijfje waarvan je niet weet hoeveel vrije ruimte het nog heeft.
Je kunt de opnames naar keuze op de harde schijf of op een verwisselbaar schijfje maken. Tussen beide kun je ook “dubben”, dat wil zeggen opnames kopiëren van de harde schijf naar een verwisselbaar
schijfje of omgekeerd. Daarbij kun je je eigen (eveneens kopieerbare) “play lists” samenstellen, die de afspeelvolgorde van de verschillende opnames (of scènes) bepalen. Op die manier kun je vrij
gemakkelijk eenvoudige montages maken van bv. je home video’s. Het is echter niet mogelijk om een commerciële (tegen kopiëren beschermde) dvd-video te kopiëren naar de harde schijf en dan terug te
kopiëren naar een dvd-r(am).
Het menu van de Panasonic is niet Nederlandstalig, wat voor sommige gebruikers een nadeel kan zijn. De Nederlandstalige handleiding legt de werking wel redelijk duidelijk uit, zodat dit toch geen
onoverkoombaar probleem zou mogen vormen. De afstandsbediening is niet echt compact, maar het aantal knoppen bleef gelukkig beperkt. Deze afstandsbediening werkt ook met andere apparaten, waarvan je
de merken via een code kunt instellen. Je kunt er ook tegelijk een tv mee bedienen.
De DMR-HS2 heeft nog een ander snufje naast de ingebouwde harde schijf. Hij bevat een PC Card sleuf waarmee je, mits je over de juiste adapter beschikt, alle populaire types minigeheugen kunt lezen
(behalve de Hitachi MicroDrive). Via die sleuf kun je jpeg-afbeeldingen op je tv tonen van 320 x 240 tot 6144 x 4096 pixels en 4:2:2 of 4:2:0 subsampling. Er mogen maximaal 300 folders en 3.000
bestanden op het minigeheugen staan.
Het programmageheugen kan tot 32 programma’s bevatten. Speciaal is de mogelijkheid tot “renew recording”: hiermee kun je vaste programma’s programmeren die telkens de eerdere versies overschrijven.
Deze functie is handig om bijvoorbeeld dagelijks een nieuwsuitzending op te nemen voor uitgesteld kijken. Tijdens opnames kun je het programma dat wordt opgenomen van bij het begin bekijken
(zogenaamde chasing play). Time slip is ook mogelijk: tijdens de opname van een programma kun je terugkeren naar een eerder punt en het programma vanaf daar bekijken terwijl de opname gewoon
doorloopt. Je kunt natuurlijk ook een opname bekijken op het andere medium (dvd of harde schijf) dan waarop je de opname maakt.
In de hoogste kwaliteitsstanden (5 Mbit/s en hoger) presteert de DMR-HS2 op hetzelfde niveau als de concurrenten. Bij de lagere kwaliteitsstanden heeft hij wat meer problemen. In de laagste stand (6
uur op dvd-r(am) of 52 uur op hd) treedt er duidelijke blokvorming op en is er sprake van nogal wat digitale artefacten. De kwaliteit is net iets minder dan die van een lp-opname op de gemiddelde
videorecorder. De gemiddelde kwaliteitsstand (zogenaamde Long Play) is een stuk beter en gaat in de richting van vhs-kwaliteit. Hiermee kun je 4 uur opnemen op een dvd-r(am) of 34 uur op de harde
schijf. Op de doos staat in het groot dat je 52 uur kunt opnemen op de harde schijf, maar voor praktisch gebruik lijkt me 34 uur een eerlijkere vermelding.

+ ingebouwde harde schijf
+ ingebouwde lezer voor minigeheugen
– kwaliteit in lagere opnamestanden
– compatibiliteit

Philips DVDR890 (dvd+rw)
Over de tweede generatie dvd-recorders van Philips hebben we het eerder al uitgebreid. We verwijzen je naar dat artikel voor alle details over de werking en de mogelijkheden. We vatten nog even
samen dat Philips de dvd+rw standaard volgt. Die heeft als belangrijkste voordeel dat hij de dvd-video standaard het dichtst benadert. De meeste moderne dvd-videospelers kunnen dvd+rw schijfjes
probleemloos lezen. Finaliseren is niet nodig bij dit systeem, hoewel het toestel tussen elke opname in wel een seconde of 15 à 20 nodig heeft om het schijfmenu bij te werken. De DVDR890 is het op één
na goedkoopste model in de reeks dvd-recorders van Philips. De bediening is zeer eenvoudig, vooral ook omdat er niet zo heel veel in te stellen valt. De kwaliteit valt goed mee en zit in de praktijk
tussen die van Pioneer en Panasonic in. De hoogste kwaliteitsstanden zijn vergelijkbaar met de concurrentie en in de lagere kwaliteitsstanden doet de Philips het net iets beter dan de Panasonic,
terwijl hij in de Pioneer toch zijn meerdere moet erkennen. Als eindgebruiker moet je gewoon onthouden dat de laagste kwaliteitsstand (EP+ of 6 uur op een schijfje) perfect geschikt is voor het
uitgesteld bekijken van tv-opnamen. De kwaliteit is zeker vergelijkbaar met die van een lp-opname op een videorecorder. Zes programmeergeheugens vinden we overigens net een beetje te weinig om
comfortabel te werken.

+ prijs
+ gebruiksgemak
+ compatibiliteit
– weinig extra mogelijkheden

Testmethode
De recorders werden aangesloten op een Panasonic Quintrix 92 centimeter breedbeeldtelevisie met behulp van RGB-Scart. We beoordeelden de toestellen zowel betreffende het afspelen als het opnemen. De afspeelkwaliteit testten we op onze gebruikelijke manier. We stelden de helderheid- en contrastinstellingen af volgens de richtlijnen van Home Video Essentials, een dvd-schijf die helemaal gericht is op het optimaal regelen van audio en video in een home cinema systeem. De kwaliteit testten we met behulp van de videobeelden op Home Video Essentials en bepaalde scènes uit The Matrix en Gladiator. Tot slot voerden we enkele compatibiliteitstesten uit met films zoals U-571. Hierbij letten we vooral op of ook de allerlaatste scènes correct afgespeeld worden (die op laag twee van de dvd) en of er geen problemen zijn bij de extra’s. Voor de opnametesten gebruikten we zowel (onbeschermde) dvd-plaatjes als tv-uitzendingen om er testopnames van te maken. We herhaalden de testopnames in alle ondersteunde opnamestanden. Daarnaast gaven we ook punten op de eigenschappen.
We rekenden alle cijfers om op 100 punten om zo uiteindelijk terecht te komen bij een gewogen prestatiescore en een prijsprestatiescore. In de prestatiescore telt het afspelen mee voor 15%, het
opnemen voor 35% en de eigenschappen voor 50%. In de prijsprestatiescore telt de prijs mee voor 40% en de prestaties voor 60%. De prijs wordt afgewogen tegen een “ideale” toestelprijs van 847,- euro.

Gedetailleerde productinformatie en testresultaten
De tabel met de gedetailleerde productinformatie en testresultaten kun je downloaden in Excel-formaat of in
PDF-formaat. Klik op de links en kies "openen" om onmiddellijk te bekijken in je browser of "bewaar als" en bewaar de tabel op je locale pc
om achteraf te bekijken.