ISDN-adapters

Als je sneller wil dan V.90 of V.92, moet je naar ISDN, ADSL of de telekabel. In dit artikel buigen we ons over ISDN en testen we een 23 ISDN-adapters. Het merendeel zijn externe exemplaren, maar we testen ook een aantal interne en PC Card adapters.

MAls er één vuistregel is voor telecommunicatie, is het wel dat het nooit snel genoeg gaat. Werk je met een V.90 modem, dan mag je een gemiddelde werksnelheid van zo’n 4,5 KB/s verwachten. Dat is niet zoveel, als je ziet hoeveel bytes een gemiddeld bestand tegenwoordig in beslag neemt. Zoals je kunt zien in de prestatietabel van de voor dit artikel geteste ISDN-adapters, halen de meeste moeiteloos 7,5 KB/s: dat is meer dan 66% sneller. Als je multilinkt en dus beide ISDN-kanalen bundelt tot een maximum van 128 kbit/s, blijken de ISDN-adapters ruim 14 KB/s te halen. Dat is meer dan drie keer zo snel als een V.90 modem, al betaal je dan dus wel de dubbele gesprekskosten. Als je dan ook nog ziet dat ISDN-adapters niet zo heel veel meer kosten dan kwaliteitsmodems, dan is het begrijpelijk dat vele ogen begerig in de richting van ISDN kijken.

Kapers
Langs de andere kant zijn er nu kapers op de kust. Er is nu immers breedband in de vorm van ADSL en kabel. Heeft het nog wel zin voor ISDN te kiezen? Of kies ik beter een van die nieuwe breedbandoplossingen? Dat hangt er natuurlijk van af wat je wil gaan doen. Zowel Turbo Line als de telekabel kun je alleen voor Internet gebruiken. Je kunt er dus geen datacommunicatie mee doen met een vriend of met zoiets als een BBS (Bulletin Board System). Bovendien zijn zowel ADSL als de kabel nog niet overal verkrijgbaar. In het slechtste geval zal het pas beschikbaar zijn in 2002, mogelijk tegelijk met de invoering van de euromuntstukken en -briefjes. In Wallonië is de situatie ronduit rampzalig, want vrijwel niemand houdt zich daar bezig met de implementatie van breedband en voor Belgacom “is het geen prioriteit”. Jaja, zo gaat dat als er geen concurrentie is. De Walen zullen dus weinig anders kunnen kiezen dan ISDN als ze wat snelheid willen.Het goede nieuws is, dat een keuze voor ISDN je niet verhindert naderhand over te stappen naar breedband. Omdat de kabel van een heel andere fysiek netwerk (andere kabels) gebruik maakt, maakt het natuurlijk helemaal niets uit wat je aan de Belgacom- of KPN-kant kiest. Bij ADSL ligt dat anders. Dat werkt immers samen met je telefoonlijn. Tegenwoordig mag je telefoonlijn zowel analoog als ISDN zijn en kun je Turbo Line er bovenop laten installeren. ISDN heeft nog hooguit anderhalf tot twee jaar één groot voordeel ten opzicht van de telekabel en ADSL: het is NU en overal voor iedereen beschikbaar en je kunt met eender wie communiceren in twee richtingen.

Internet
Dat communiceren met iedereen in twee richtingen is een voordeel van ISDN, maar met breedbandinternet kun je dat in principe ook. Als jij en de persoon met wie je wil communiceren allebei een internetaansluiting hebben, belet jullie niets om je data-uitwisseling via het internet te doen. Eventueel mits gebruik van encryptie of een VPN (Virtual Private Network) als je je data wil beschermen tegen nieuwsgierige Aagjes op internet. Wat ons betreft heeft ISDN daarmee geen enkel voordeel meer als je tenminste een breedbandaansluiting kunt krijgen. Een breedbandaansluiting kan zelfs stukken goedkoper uitvallen dan ISDN. Als je echter geen breedbandaansluiting kunt krijgen en het nog wel even duurt voor het zover is, valt ISDN zeker te overwegen. Okee, het is iets duurder dan een analoge telefoonlijn, maar daar staat dan toch tegenover dat je tussen anderhalf en drie maal zo snel kan werken. Overigens ondersteunt zowat iedere internetaanbieder tegenwoordig multilinking voor ISDN-verbindingen, ook de gratis providers. Multilinking houdt in dat je beide ISDN-kanalen tegelijk kunt gebruiken, voor een maximale brandbreedte van 128 Kbits/s. Voor zover wij konden nagaan is er geen enkele discriminatie meer voor ISDN-gebruikers en kunnen zij net zoals modemgebruikers overal terecht. Wel sloot Skynet in België onlangs multilinking voor zijn abonnees uit en dit zonder hen te verwittigen. Reactie van de helplijn op onze vragen daarover: als je multilinking wenst, dan moet je maar voor een huurlijn kiezen. Tja… Bij de gratis provider Yucom kun je nog wel terecht voor ISDN-multilinking.

Software
De meer onbekende merken van ISDN-adapters zijn vaak heel karig met software en leveren dan alleen een hardwaredriver voor Windows 95 of 98 mee. Bij de meeste adapters krijg je echter een cd-rom met daarop wat we gemakkelijkshalve ISDN-software noemen. RVS-COM Lite is erg populair en wordt het vaakst meegeleverd. Zulke ISDN-software bestaat uit een terminalprogramma om op ISDN-BBS’en in te loggen, een bestandsoverdrachtprogramma volgens het Euro File Transfer (EFT)-protocol (een onderdeel van ISO 8202), soms ook nog Internet-software om met ISDN bij een provider aan te sluiten en af en toe is er ook een e-mailsysteem dat je toelaat via ISDN (doch niet via Internet maar rechtstreeks) en met behulp van Exchange of Outlook e-mails uit te wisselen met iemand anders. Er bestaat ook nog een volledige versie van RVS-COM en die borduurt daar nog op voort. Dat is dan voornamelijk interessant voor bedrijven zonder internet-toegang. Als je de software niet in een bedrijfsomgeving gebruikt of juist wel een internet-aansluiting hebt via ISDN, is de volledige versie van RVS-COM ons inziens niet zo interessant. ISDN-telefoniesoftware zit trouwens vaak ook bij het productaanbod.

Terminal
Terminalprogrammatuur krijg je meestal ook als je een analoge modem koopt. Diezelfde software kun je ook bij een ISDN-adapter gebruiken, op voorwaarde dat de ISDN-adapter een modem emuleert of als je dat kunt versieren met extra software zoals cFOS of zo. Een ISDN-adapter kun je echter ook nog aanspreken via CAPI (Common ISDN Application Programming Interface). Die aansturing is normaal bij elke ISDN-adapter voorzien en speciale ISDN-communicatiesoftware zoals RVS-COM werkt volledig via CAPI. Vandaar dat je deze software niet met een gewone modem kunt gebruiken. Een ISDN-terminalprogramma werkt verder net hetzelfde als bij een analoge modem. Als je ISDN-adapter een modem kan emuleren kun je zoals gezegd zonder speciaal terminalprogramma en zou je onder Windows ook met HyperTerminal kunnen werken. Van het moment dat de ISDN-adapter minstens CAPI voorzien heeft, kun je met behulp van de voornoemde cFOS-software zelf een modem emuleren. In feite maakt cFOS een extra COM-poort in je systeem aan waaraan een virtuele modem hangt die volledig via AT-bevelen te bedienen is. cFOS bestaat voor DOS, Windows 3.x, Windows 95/98, Windows NT/2000 en OS/2 Warp. Je kunt een evaluatieversie vinden op het Internet. CFos kan ook een uitkomst bieden als je ISDN-adapter bepaalde protocollen (zoals X.75) niet ondersteunt, omdat cFOS die dan toevoegt.

Euro File Transfer
EFT of Euro File Transfer dient voor het uitwisselen van bestanden tussen twee ISDN-systemen. Het gaat om een bestandsoverdrachtprotocol dat specifiek voor ISDN geoptimaliseerd is. De EFT-programmatuur bestaat uit in essentie twee onderdelen: een Verkenner-achtig venster om op je eigen pc mappen en bestanden voor de transfer te kiezen, en iets soortgelijks om dat aan de andere kant (die van je correspondent) ook te kunnen doen. Eenmaal de bestanden gekozen, kunnen die aan een maximumsnelheid over de ISDN-verbinding getransporteerd worden. Dit is veel efficiënter dan een klassiek terminalprogramma met het Zmodem-protocol of zo te gebruiken. Thuisgebruikers zullen dit niet zo nuttig vinden. Geen enkel BBS ondersteunt het en via internet is het ook al onbruikbaar.

Telefonie
Wat wel nuttig en aardig kan zijn, is de software voor ondersteuning van telefonie en fax. Dit soort software biedt een ISDN-telefoon en -antwoordapparaat op je Windows desktop. Daarmee kun je je pc als antwoordapparaat gebruiken en er met behulp van een microfoon en hoofdtelefoon of luidsprekers die op je geluidskaart aangesloten zijn, ook mee naar buiten telefoneren. De faxondersteuning kan tweeledig zijn. ISDN heeft namelijk een eigen faxstandaard: G4 (groep 4) faxen aan 64.000 bit/s, maar veel ISDN-adapters ondersteunen ook nog de analoge G3 faxen aan 9.600 of 14.400 bit/s. Analoge faxmodems gaan voor het faxen tegenwoordig al tot 33.600 bit/s, maar bij ISDN-adapters zagen we tot dusver geen enkele ondersteuning daarvoor. Een faxprogramma voor ISDN doet over het algemeen hetzelfde als zijn collega voor analoge modems. Faxen naar buiten sturen gaat via een faxprinterdriver, waar je vanuit eender welke applicatie maar naar toe hoeft te drukken. Een pop-up venstertje vraagt je dan de correspondent, waarna de faxapplicatie het document over de ISDN-lijn (of via een analoge modem) naar buiten stuurt. Omgekeerd wordt er een achtergrondtaak in Windows voorzien die faxen kan ontvangen. Gewoonlijk combineert men dit met een antwoordapparaat voor spraak, zodat één systeem alle soorten van communicatie via ISDN kan afhandelen. Als de telefoniesoftware erg gesofisticeerd is, kun je een hele menustructuur voor het antwoordsysteem uitbouwen om elke denkbare situatie op te vangen. Zoiets is erg interessant voor bedrijven, maar voor thuisgebruikers minder. Deze laatsten komen toe met een basisantwoordapparaatfunctie en hebben geen nood aan ingewikkelde menustructuren. De meeste ISDN-software is slechts in beperkte mate nuttig voor de moderne gebruiker. Microsoft heeft veel van de functionaliteit al standaard in het besturingssysteem voorzien (zeker in Windows 95 OSR2 en hoger), en wat er niet in zit is vaak via internet mogelijk. Bijgevolg is de software alleen nog interessant om een antwoordapparaat- en faxontvangstfunctie te voorzien, of als je helemaal geen andere software hebt en ook geen internetabonnement.