De jarretellen aan!

Wie in België breedband zegt, bedoelt kabel of adsl. Welke van de twee is het snelst? Hoeveel moet het allemaal kosten?

²Om te internetten gebruikten we tot dusver een modem of ISDN-adapter. Die werken op dezelfde manier: eerst moet je met de Externe Toegang van Windows een verbinding leggen met het inbelpunt van de internetprovider in je telefoonzone. Dat leggen van een verbinding bestaat eigenlijk uit twee delen: eerst moet je modem of ISDN-adapter een connect maken met het inbelpunt van de provider, daarna gebruiken jouw systeem en dat van de provider een speciaal protocol (PPP en dat staat voor Punt-naar-Punt-Protocol) om je op het internetnetwerk van de provider in te loggen. Alles bijeen duurt dat ruim een minuut voor een gewone modem en enkele seconden voor een ISDN-adapter. Eenmaal dat de verbinding er is, kun je surfen of e-mail afhalen of wat dan ook. Wat kost het? Eerst en vooral is er je internetabonnement. Dat betaal je aan je internetprovider, maar tegenwoordig zijn er ook hopen gratis abonnementen te krijgen en dan valt deze kost natuurlijk weg. Wat je alleszins wel zult moeten betalen, is je telefoonfactuur van Belgacom. Zolang je modem een verbinding open heeft met het inbelpunt van je provider ben je immers aan het telefoneren en moet je dus telefoonkosten betalen. Dat kost tegenwoordig zo’n 30 frank (74 eurocent) per uur. Volgens testen die wij zelf deden met tien providers (zowel gratis als betalende) mag je een gemiddelde snelheid verwachten van zo’n 2.500 B/s tijdens het surfen met een V.90 modem. ISDN hebben we niet getest, maar je mag van ons aannemen dat dat zo’n anderhalve keer sneller zal zijn.

Breedband
Het woord ‘breedband’ betekent dat er een grote bandbreedte (een breed frequentiespectrum) beschikbaar is om signalen mee te verzenden. Met andere woorden: je haalt daarmee een grotere snelheid. Op dit ogenblik zijn er slechts twee breedbandsystemen voor particulieren op een redelijke schaal beschikbaar in ons land. Het een is de oplossing van Telenet/Pandora, die via de overal beschikbare televisiedistributiekabel werkt – als die kabel tenminste aangepast is voor tweewegverkeer. Het ander is TurboLine en dat is een ADSL-oplossing van Belgacom die via je gewone telefoonlijnen werkt – als tenminste je telefooncentrale ervoor aangepast werd. Voor beide breedbandsystemen moeten er dus aanpassingen gebeuren. In beide gevallen zijn die aanpassingen wel in een deel van het land gebeurd, maar nog lang niet overal. Het is dus best mogelijk dat je slechts één van de twee of helemaal geen breedbandoplossing kunt krijgen in je huis.

Permanent
Hoe ziet zo’n breedbandoplossing er nu uit? Hét grote verschil met internetten via een modem is immers dat zowel de kabel als TurboLine een soort van permantente verbinding bieden. Bij je thuis installeert men een speciale apparaat dat aan de ene kant wordt aangesloten op het breedbandnetwerk en aan de andere kant een Ethernet-netwerkaansluiting heeft. Dat speciale apparaat is een kabelmodem voor Telenet/Pandora en een ADSL-modoem voor de TurboLine-oplossing van Belgacom. Het is de bedoeling dat je in je pc een netwerkkaart monteert en dan krijg je in essentie een 10 Mbit/s netwerkverbinding met de breedbandmodem en dus met het breedbandnetwerk. Die netwerkverbinding is er voortdurend: je moet dus niet ergens naar toe te bellen. Inloggen of uitloggen is normaal ook niet nodig, maar dat hangt van de provider af. Sommige breedbandproviders zullen dat wel eisen, andere niet. Het voornaamste verschil tussen de kabel en TurboLine of ADSL is het soort van breedbandnetwerk dat gebruikt wordt. De gebruikte technologie, dus. In de werking naar de gebruiker toe is er eigenlijk geen verschil. Er zijn natuurlijk wel praktische verschillen, maar dat heeft te maken met vereisten en beperkingen die Telenet/Pandora en Belgacom samen met een TurboLine-provider aan de gebruiker oplegt.

Kabel
De televisiedistributiekabel diende al om televisiesignalen rond te sturen, en dat vereist uiteraard heel wat bandbreedte. Alleen gebruikt de televisie eigenlijk maar een beperkt deel van de totale bandbreedte die ter beschikking is op de kabel. Telenet had zijn oog op de niet-gebruikte capaciteit van de kabel laten vallen en met de verschillende kabelmaatschappijen overeengekomen dat zij die ongebruikte capaciteit konden reserveren op de kabel om hun tweerichtingskabelsignaal langs te versturen. Dat tweerichtingskabelsignaal vormde wel een probleem. Televisiestations zenden immers alleen maar informatie uit en krijgen niets terug. Bij datacommunicatie is dat niet zo: dat werkt in de twee richtingen. Dus moesten er allerlei technische aanpassingen aangebracht worden aan het kabelnetwerk over heel België om tweewegcommunicatie mogelijk te maken. Zoals hoger al aangehaald zijn deze aanpassingen nog niet overal voltooid. Je kunt bellen naar het gratis nummer 0800-66000 om aan Telenet te vragen wanneer de kabelaansluiting in jouw woonplaats ter beschikking zal zijn. Telenet biedt naast internet via de kabel ook telefoon via de kabel aan. Je mag kiezen welke je neemt: als je een van de twee wil hoef je dus niet ook de ander te nemen. Telenet is overigens de maatschappij die voor datacommunicatie via de kabel zorgt: de kabeldienstenleverancier. Het internetgedeelte wordt verzorgd door Pandora: de internetprovider. In essentie is er geen praktisch verschil tussen Pandora en Telenet.

Hoe snel is de kabel?
Het kabelnetwerk is uitgebouwd als een boomstructuur met vertakkingen. Dat betekent dat je de kabelcapaciteit moet delen met al je buren. Hoe meer mensen in je buurt een kabelmodem nemen, hoe langzamer het zal gaan als ze allemaal tegelijk aan het surfen zouden zijn. Wij hebben al eens het grapje gehoord dat je de beste prestaties met een kabelmodem krijgt als je zelf een aansluiting neemt en dan tegen al je buren klaagt hoe traag het is. Als zij dan niet aansluiten, heb je de kabelcapaciteit van het segment waarop je aangesloten bent voor jou alleen en dus ook de hoogste snelheid. In de praktijk biedt Telenet/Pandora een absoluut maximum van 10 Mbit/s (de Ethernetsnelheid) aan en men maakt reclame met “tot 300 keer sneller dan een modem”. Dat laatste is zwaar overdreven en in de praktijk zul je dat niet halen omdat er op Internet helaas allerlei verkeersopstoppingen zitten. Op een goede dag stellen wij toch geregeld downloadsnelheden van 400 KB/s en meer vast. We hebben ook al 900 KB/s gezien, maar dat was met een locale server van Pandora. Bij onze snelheidstesten (zie hiernaast voor meer uitleg) kwamen we op een gemiddelde surfsnelheid van 6605 B/s uit en een ISP-score van 64,3%.

Hoeveel kost de kabel?
Omdat er geen praktisch verschil is tussen Telenet en Pandora heeft men het de gebruiker makkelijk gemaakt. Er is slechts één tarief. Je betaalt een maandabonnement van 1.499 BEF bij domiciliëring van de fakturen en 1.999 BEF als je dat niet doet. Daar komen geen kosten bij. Pandora oefent momenteel wel een controle uit op het door de klant veroorzaakte internetverkeer: vanaf 2 GB per week stuurt men een waarschuwing via e-mail. Negeert de klant dat, dan krijgt hij een tweede waarschuwing en 48 uur of zo afsluiting van het netwerk. Gebeurt het nog een derde keer, dan betekent dat uitsluiting. Bij normaal gebruik van internet kom je niet aan 2 GB per week. Natuurlijk wel als je hele cd-roms naar of van je vrienden wil kopiëren. In het contract behoudt Telenet/Pandora zich de mogelijkheid voor om buitensporig verkeer extra te factureren, maar bij ons weten is dat tot dusver nog niet gebeurd.Eenmalig zijn er natuurlijk installatie- en aansluitingskosten. Dat kost bij Telenet/Pandora 9.999 BEF. Daarvoor komt een technicus bij jou thuis een verdeeldoos op de tv-kabel plaatsen en de kabelmodem aansluiten. Standaard installeert men ook in je pc een netwerkkaart en zal men alle software voor je klaarmaken en de netwerkconfiguratie voor je uitvoeren. Als je echter zelf voor een netwerkkaart zorgt, die zelf installeert en configureert zodat de technicus van Telenet dat niet meer moet doen, dan kun je een korting op de installatiekosten krijgen. Wij zorgden bijvoorbeeld zelf voor een netwerkkaart en dat de pc geconfigureerd was en dat deed onze installatiekosten met 2.000 BEF zakken. Je moet er wel specifiek om vragen. Zelfs dan is het nog mogelijk dat je uiteindelijk een factuur krijgt voor het volle bedrag. Bij ons was dat bijvoorbeeld zo. Even bellen naar het gratis nummer van Telenet en dan de dienst facturarie vragen loste dat probleem op en we kregen een paar dagen later een juiste factuur.Dus samengevat:Installatie: 9.999 BEF of 7.999 BEF als je de netwerkkaart zelf plaatst en configureertAbonnement: 1.499 BEF/maandGebruik: niets

TurboLine
ADSL staat voor ‘Assymetric Digital Subscriber Line’ of assymetrische digitale abonneelijn. Dat assymetrisch wil zeggen dat het zenden veel trager gaat dan het ontvangen. Zoals bij V.90 modems dus. ADSL kan normaal in downloadrichting zo’n 8 Mbit/s en in uploadrichting zo’n 1,5 Mbit/s halen. Deze snelheid heeft Belgacom echter voor TurboLine niet gehaald: maximaal 6 Mbit/s download en 640 kbit/s upload. Voor de meeste TurboLine-abonnementen is dat echter beperkt tot 1 Mbit/s download en 128 tot 512 kbit/s upload. Dat bespaart bandbreedte en daarmee kan Belgacom dus meer abonnees ondersteunen voordat mensen last krijgen van de bandbreedtedeling. Dat is flink wat sneller dan ISDN en dus eerder een zorg voor Belgacom. Probeer immers ISDN maar eens te verkopen als ADSL veel sneller is. Belgacom vond er wat op: je kunt TurboLine alleen voor Internet gebruiken en voor niets anders. Als je rechtstreeks met iemand anders wil communiceren heb je dus nog steeds ISDN of een huurlijn (of een gewone telefoonaansluiting) nodig. In theorie zou TurboLine erg goedkoop moeten zijn. Het maakt immers gebruik van de bestaande analoge telefoonlijnen. Bij standaard datacommunicatie via modems en spraak gebruik je immers maar een beperkt deel van het beschikbare frequentiespectrum in de telefoonkoperkabel. Voor ADSL plaatst men een filter (ADSL-splitter) waarmee men het bovenste deel van dat frequentiespectrum afscheidt. Het gaat om het gebied van 3,2 kHz tot ongeveer 2 MHz. Daarin codeert men nu een digitaal signaal dat continu uitgewisseld wordt met een ADSL-server in de telefooncentrale. Je raadt het al: die telefooncentrale moet daarvoor aangepast zijn voor ADSL ofte TurboLine. Net zoals Telenet is Belgacom druk bezig met de noodzakelijke aanpassingen overal te lande, maar het is dus best mogelijk dat jouw telefooncentrale het nog niet ondersteunt. Als je al een internetabonnement hebt, kun je surfen naar TurboLine en daar op ‘beschikbaarheid’ klikken. Je kunt nu je telefoonnummer invullen en het systeem vertelt je dan of jij al op TurboLine kunt aansluiten of niet. Indien niet, wordt er helaas niet bijverteld wanneer wel. Omdat TurboLine dus alleen gebruik maakt van het bovenste deel van het frequentiespectrum, kun je nog steeds je analoge apparaten en functies gebruiken – ook terwijl je aan het surfen bent op Internet. Overigens kan TurboLine tegenwoordig ook samenwerken met ISDN, zodat gebruikers die al ISDN hadden niet in de kou blijven staan.

Hoe snel is TurboLine?
Daar waar je bij de kabel de bandbreedte deelt over alle gebruikers van eenzelfde kabelsegment, is dat bij TurboLine iets anders. Elke gebruiker heeft immers een individuele telefoonlijn tot in de telefooncentrale, dus daar wordt niets gedeeld. Op de telefooncentrale zelf moet de ADSL-server natuurlijk wel alle aangesloten TurboLine-abonnees tegelijk kunnen ondersteunen. Zoals gezegd krijg je bij TurboLine in principe een maximum downloadsnelheid van 1 Mbit/s en maximaal 128 kbit/s uploadsnelheid voor de residentiële abonnementen. In tegenstelling tot de kabel kun je bij TurboLine namelijk kiezen uit in totaal vier soorten abonnementen: twee voor residentieel (particulier) gebruik en twee voor professioneel gebruik. Die vier heten in stijgende volgorde van capaciteit en kost: TurboLine Go, TurboLine Plus, TurboLine Pro en TurboLine Premium. Het Go-abonnement biedt een downloadmaximum van 300 kbit/s en een uploadmaximum van 64 kbit/s; Plus heeft 1 Mbit/s download en 128 kbit/s. Aan de professionele kant krijg je met Pro ook 1 Mbit/s download en 128 kbit/s, maar dan met meervoudige verbindingen en heel wat meer mogelijkheden op gebruiksvlak: een vast ip-adres en zelf allerlei servers draaien. Het nec plus ultra op TurboLine-gebied is het Premium-abonnement, dat een bedrijf quasi huurlijnmogelijkheden biedt: 1 Mbit/s download en 512 kbit/s upload, een vast ip-adres en zelf allerlei servers draaien, geen volumebeperkingen en dus ook geen extra kosten voor verkeer. We praten hier wel over een abonnement van vijftienduizend frank per maand, dat is dus meestal niet weggelegd voor particulieren. Bij onze eigen testen haalden we een gemiddelde surfsnelheid van 8.457 B/s en bedroeg de ISP-Score 74,1% voor het EasyDSL Plus abonnement van Easynet.

Hoeveel kost TurboLine?
Hou je maar vast, want het kostenplaatje van TurboLine is heel wat ingewikkelder dan dat van de kabel. Bij TurboLine heb je namelijk vier verschillende abonnementsvormen. Bovendien is het TurboLine-abonnement zoiets als je telefoonabonnement: het dient alleen voor de fysieke data-overdracht. Daarnaast heb je nog een internetabonnement voor TurboLine nodig: dat kun je krijgen bij in totaal zes providers. Eerst en vooral is er Skynet: die bieden onder de naam NetRunner de Go, Plus en Pro-abonnementen aan. De Premium-variant kun je alleen bij BelNet krijgen. Easynet biedt ze alle vier aan als EasyDSL Go, Plus, Pro en Premium. Wanadoo (Euronet Internet) heeft net zoals het Waalse Infonie alleen Go en Plus. Tenslotte is er nog Win (de internetleverancier opgericht door het Waalse gewest) en zij zouden ook TurboLine aanbieden maar op hun website vonden we daar geen woord over. In een tabel bij dit artikel vind je meer informatie over de diverse kosten van de vijf providers waarover we informatie vonden. Hier beperken we ons tot Easynet, omdat dat de provider is waarmee we onze testen deden. In elk geval moet je bij TurboLine installatiekosten en een abonnement betalen (net zoals bij de kabel), maar daar komt nog eens een extra kost van 5 BEF/MB als je meer dan 3 GB/maand doet. Daarbovenop komt het Internetabonnement en de meeste ADSL-providers rekenen hier ook nog eens een eenmalige aansluitingskost aan. Bovendien rekent de provider je ook nog eens het gebruik aan, tenminste als je boven de 3 GB/maand gaat (Easynet controleert slechts eenmaal per jaar en factureert dan elk gebruik boven 36 GB/jaar).Samengevat:TURBOLINE PlusInstallatie: 6.100 BEF zonder netwerkkaart en 8.900 mét.Abonnement: 1.900 BEF/maandGebruik: 5 BEF/MB indien boven 3 GB/maandplusEASYDSL PLUS internetabonnementInstallatie: geenAbonnement: 8.900 BEF/jaar (ca. 742 BEF/maand)Gebruik: 5 BEF/MB indien boven 36 GB/jaarJe kunt rustig stellen dat TurboLine in het beste geval zo’n 75% duurder is dan de kabel.