Het Nederlandse opinieblad HP/De Tijd publiceerde eind mei een interessante informaticaspecial. Niet-gespecialiseerde journalisten kijken met andere ogen naar de computerwereld en het is altijd leuk om eens een andere invalshoek te lezen. Zoals die van Jan Zanderbergen, die onder de titel “De computer als soeppan” argumenteert dat computers pas volwassen zullen zijn als computerfabrikanten de gebruiker niet meer lastigvallen met allerlei nietszeggende specificaties.
Soeppan
Zanderbergen heeft volkomen gelijk wanneer hij schrijft dat de omschrijving van computers in aanbiedingsfolders van winkelketens “zonder uitzondering het langst” zijn van alle apparaten. “Andere huishoudelijke apparaten hebben zo”n lange omschrijving kennelijk helemaal niet nodig,” schrijft hij. En daar gaat het al onmiddellijk mis met zijn argumentatie. Een computer is helemaal geen huishoudelijk apparaat en kun je niet vergelijken met een videorecorder, televisie of soeppan. Dat bij een videorecorder alleen staat of hij mono of stereo is komt omdat dit apparaat maar één kunstje kan. Een computer daarentegen kan vele kunstjes en kan bijvoorbeeld ook videorecorder en televisie-apparaat zijn, naast stereoketen, tekstverwerker of rekenwonder. Een van de weinig dingen die de computer voorlopig niet kan is voor soeppan spelen. De computergestuurde soeppan ligt echter ongetwijfeld wel ergens ter studie, dus dat is maar een kwestie van geduld te oefenen. Met al zijn mogelijkheden mag het een wonder heten dat de omschrijvingen van computers niet nog veel langer zijn.
Onzin
Zanderbergen begrijpt niet waarom de processorsnelheid vermeld staat. “Schei toch uit met die onzin,” schrijft hij, want de processorsnelheid is niet meer dan het toerental van de computer en “er is geen autofabrikant die zijn modellen zou aanprijzen met alleen het toerental”. En waarom wordt de snelheid van een cd-romspeler aangegeven met een vermenigvuldigingsfactor die verwijst naar de snelheid van de allereerste cd-romspeler? “Hoe snel dat ouwe ding was, weet inmiddels geen hond.” Heel leuk allemaal, maar het gaat voorbij aan het feit dat dit soort informatie ook aan de softwarekant wordt meegegeven. En dan wordt het wél nuttige informatie. Als je een softwarepakket of een game koopt staat op de doos netjes vermeld wat de minimale systeemvereisten zijn om het zaakje comfortabel aan de praat te krijgen. Staat op die doos vermeld dat je minimaal een 4X cd-romspeler nodig hebt en heeft jouw computer een 24X speler dan wéét je dat je goed zit.
Uniek
Zanderbergen negeert wat de computer zo uniek maakt, namelijk het feit dat het een bijna-universeel apparaat is waarmee je zowat alles kunt doen, behalve soep maken (en dat is, zoals we zagen, slechts een kwestie van tijd). De journalist van HP/De Tijd sluit zich getuige zijn tekst aan bij het slinkend legertje luddieten dat van de computer eigenlijk niets begrijpt of wil begrijpen. Ik heb ook vrienden die, hoewel gedwongen om ermee te werken, weigeren een handleiding open te slaan en bijvoorbeeld zelfs niet eens willen weten hoe ze een bestand op diskette moeten kopiëren. Computers hebben een leercurve en die kan erg steil zijn voor mensen zonder enige voorkennis of met een aversie tegen techniek. Een computer zal nooit zo simpel worden als een videorecorder om de eenvoudige reden dat het dan ophoudt een computer te zijn. Mensen die dat niet (willen) begrijpen lijken heel sterk op het legertje oudere mensen dat zijn videorecorder niet kan programmeren of de nog ouderen onder ons die een telefoontoestel met een schijf verkiezen boven eentje met druktoetsen. Het is een kwestie van tijd tot ze er niet meer zijn en niemand nog opkijkt van de complexiteit die nu eenmaal inherent is aan de computer.