De markt van de handheld-computers of persoonlijke digitale assistenten (pda’s) evolueert minder snel dan de desktop- en notebookmarkten, waar er elke twee of drie maand nieuwe modellen de oudere vervangen. Toch komen er gestaag nieuwe “kleintjes pc” bij, van alle geuren, kleuren, afmetingen en gewichten. Wij staken er vijftien in onze zak en doen je hieronder het verhaal van onze wedervaren.
–Zowat alle pda’s gebruiken CompactFlash (CF) als “harde schijf”. Er bestaan al (peperdure) CF-kaartjes waar 320 MB op past. IBM’s splinternieuwe miniatuur harde schijf, de Microdrive van 340 MB, past bovendien zonder technische aanpassingen in een type II CompactFlash sleuf. Wel moet de software de Microdrive herkennen, dus voorlopig blijft de (overigens nog niet leverbare) Microdrive vooral theorie. Maar het toont wel aan dat je ook onderweg een hoop gegevens kunt meesleuren. Pda’s beschikken nu al over een opslagcapaciteit die tot voor enkele jaren zelfs bij een desktop-pc niet beschikbaar waren. Wie zij er ook weer dat er geen vooruitgang is?
Drie soorten
De door ons geteste pda’s kun je verdelen in drie groepen: handhelds, palmtops en subnotebooks. Handhelds hebben een volwaardig minitoetsenbord en kunnen doorgaans voor méér dan alleen het noteren van afspraken worden gebruikt. Palmtops zijn kleiner, maar ontberen een echt toetsenbord. Ze zijn alleen geschikt als flitsende elektronische agenda’s. Subnotebooks zijn kleiner, platter en lichter dan notebooks en hebben een groter toetsenbord waarop je echt met tien vingers kunt typen. Eigenlijk hadden we voor deze test geen subnotebooks gevraagd, maar de Series 7 en Netbook van Psion behandelen we toch even omdat het om splinternieuwe machines gaat en een primeur voor de Belgische markt.Buiten categorie zijn er dan nog de Nokia Communicator 9110 en de Xircom Rex 5001. Waarom die “buiten categorie” vallen lees je in hun individuele besprekingen.We bespreken de handheld-computers overigens in de volgorde handheld-pc, palm-pc, subnotebook en “buiten categorie”. In het Excel-rekenblad met de productinformatie vind je voor alle zekerheid nog een keer de correcte aanduiding terug.
Persoonlijke smaak
Het hangt van jouw persoonlijke smaak af waar je voor kiest. Sommigen zweren bij een minitoetsenbord, terwijl anderen genoeg hebben aan een stylus. Twijfel je dan kun je best eens bij een dealer langs lopen en je een en ander laten demonstreren. Daarna kun je dan op basis van onze test binnen het door jou gekozen type het merk en model kiezen dat jou het beste ligt.
Hoe zit het met de prestaties?
Echt op snelheid testen kunnen we een handheld-computer niet. Er bestaan immers geen standaard benchmarks. Oorzaak hiervan is de grote verschillen tussen de pda’s, zowel op vlak van besturingssysteem als voor wat betreft gebruikte processoren.Voor de handhelds waarop echte tekstverwerking mogelijk is hebben we wel een summiere snelheidstest uitgevoerd door een tekst van zo’n veertig pagina’s te nemen en te meten hoe lang het duurt om overal ‘de’ te vervangen door ‘het’. De inzake processoren en besturingssysteem vrijwel identieke Psion 5mx, Revo en Ericsson doen er broederlijk zes seconden over. De Packard-Bell EasyMate 770 – een Windows CE machine – heeft maar liefst 44 seconden nodig! De HP Jornada 680 – eveneens een Windows CE handheld – heeft zelfs 1 minuut en 27 seconden nodig om alles te vervangen. De Psion 7 en Psion Netbook flikken het flitsend in een goede twee seconden. Een groter contrast is nauwelijks denkbaar. Deze informele snelheidstest bewijst nog maar een keer dat Windows CE niet vooruit te branden is.
Productinformatie
Alle productinformatie vind je in dit Excel-rekenblad. We bewaarden het in een universeel bestandsformaat zodat iedereen het zou moeten kunnen openen.
De markt van de handhelds en palmtops verandert wel niet zo snel als de desktopmarkt, maar toch zijn er heel wat vernieuwingen en veranderingen te bespeuren tegenover de test vorig jaar. Zo zet Psion de eerste stapjes in de niche markt van de subnotebooks. Voor zover snelheid bij deze apparaatjes belangrijk is, spant Psion nog steeds de kroon en moeten Windows CE (of Windows Powered) machientjes zwaar het onderspit delven. Eigenlijk is er niks nieuws onder de zon. Voor de handhelds is en blijft de Psion 5mx de beste keuze en voor de palmtops is dat ongetwijfeld de Palm V, al is hier concurrentie van de multimedia palmtops met Windows CE. Wil je een kleurenpalmtop die ook nog MP3 speelt dan gaat onze voorkeur naar de Casio Cassiopeia E105 of de iets goedkopere HP Jornada 430se. Maar dan moet je wel over een flinke voorraad pecunia beschikken.