Meer dan back-up, meer dan beeldkopie

Is het back-upsoftware? Is het iets om beeldkopieën van harde schijven mee te maken? Acronis True Image vervaagt de lijnen en doet het allemaal. De Home-editie 2009 is de allernieuwste versie en wij voelden die voor jullie aan de tand.

De relatie tussen verdeler Easy Computing en verschillende Amerikaanse softwarehuizen en met name Acronis is altijd veel nauwer geweest dan wat je zou verwachten van een normale verdeler. Easy Computing maakt namelijk de Nederlandstalige edities van allerlei Amerikaanse software die ze goed vinden en willen verdelen. Dat is ook zo voor software van Acronis. De True Image Home 2009 Nederlandstalige editie die verdeeld wordt door Easy Computing, draagt op verpakking, handleiding én de software op je pc een ‘Easy Computing’-etiket.

True Image
De ‘True Image’-serie van Acronis heeft altijd gedraaid rond het maken van beeldkopieën van een harde schijf en over de jaren heen werd dat flink uitgebreid. De huidige True Image software heeft bijvoorbeeld al een paar jaar voorzieningen om te werken als een gewoon back-upprogramma. Een back-upprogramma stelt bestanden veilig, terwijl een beeldkopieprogramma hele partities veiligstelt. De twee leken onverenigbaar. De oplossing van Acronis bestaat erin om – alleen voor Windows – te beginnen met een beeldkopie, dat bestand als een soort van virtuele drive toe te voegen aan Windows en dan kun je back-uppen naar die virtuele drive toe. Probleem opgelost.

Acronis ging nog een stapje verder en pakte ook het systeem van herstelpunten aan dat Microsoft introduceerde bij Windows XP. De handicap van de herstelpunten van Microsoft is, dat ze niet gebruikt kunnen worden als Windows niet meer start en ook niet als de harde schijf zelf stuk is. Acronis werkt met een ‘Secure Zone’ (letterlijk: veilige zone), een aparte partitie op je harde schijf (of een andere) die normaal onzichtbaar is en waarin Acronis een herstelpunt bewaart. Start Windows niet meer, dan kan Acronis toch vanuit de veilige zone alles weer herstellen. Gaat de harde schijf stuk, dan is de veilige zone weg als die op die schijf stond. In elk geval kan dan het systeem hersteld worden op een nieuwe harde schijf vanuit de laatst gemaakte beeldkopie. Back-ups en beeldkopieën bewaar je natuurlijk altijd op een andere en liefst zelfs externe harde schijf, dat spreekt vanzelf.

Installatiewizard, beginscherm

Home-editie
De Home-editie van Acronis True Image is, zoals de naam al aangeeft, een versie voor thuis- en kleine kantoorgebruikers. Zoiets heet ook wel eens een SOHO-editie (SOHO: Small Office Home Office – klein kantoor of thuiskantoor), maar de naam ‘Home’ geeft natuurlijk veel duidelijker aan dat het ook voor particulieren thuis bedoeld is.

Nieuwigheden

• éénklikbescherming: tijdens de installatie analyseert de software je systeem, kiest dan de juiste back-upstrategie en je kunt die dan laten uitvoeren via slechts één muisklik;
• meervoudige back-up: je kunt bij het maken van een back-up als bestemming nu verschillende locaties kiezen in plaats van slechts één. Zo kun je bijvoorbeeld een back-up tegelijk naar een USB-station en naar een netwerkvolume laten gaan;
• back-upconsolidatie: deze naam is niet zo goed gekozen en slaat in feite op de mogelijkheid automatisch een back-up te starten zodra een externe harde schijf wordt aangesloten en deze draait;
• back-upbeheer: alle back-uptaken onder één beheer samengebracht: een beeldkopie maken, valideren, back-ups consolideren en taken plannen;
• desktopzoekintegratie: Acronis ondersteunt nu een volledige integratie met de Desktop Search motoren van Microsoft en van Google.

Installatiewizard, installatiemenu

Installatie
Het installeren van de software is alleen mogelijk voor Windows vanaf 2000 SP4 en hoger. Je kunt na installatie een startcd aanmaken en die dan ook starten op een computer met Windows, Linux of Mac OS en dan vanaf deze startcd een beeldkopie maken van de harde schijf naar een tweede of een extern opslagvolume. Bestanden back-uppen is er dan niet bij. Acronis geeft als ondersteunde bestandssystemen voor Linux naast ext2 en ext3 ook ReiserFS op en niets anders. Dat is niet echt up-to-date, vermits Hans Reiser (de auteur van ReiserFS) in de gevangenis zit wegens moord en dat bestandssysteem dus op sterven na dood is. Zowat alle producenten van Linux distributies moedigen dan ook al een tijdje het gebruik van dit systeem af en gebruiken het zelf ook niet meer als standaard bestandssysteem. Het zou dan ook veel logischer geweest zijn van Acronis om XFS en JFS te ondersteunen, die inmiddels veel populairder zijn.

Gebruiksinterface, welkompagina

De installatieprocedure blijkt op onze testpc’s (en we hebben er meerdere uitgeprobeerd!) problemen op te leveren. De eerste optie heet ‘Controleren op updates’ en die zal een eventuele nieuwe versie van het internet halen en installeren in de plaats van wat op de cd staat. Dat blijkt al niet te werken: Windows zelf blijft wel werken, maar het updateprogramma crasht. Het moet uiteindelijk met het taakbeheer van Windows afgesloten worden. Ook op andere pc’s crasht dat updateprogramma. Dan maar ‘True Image Home installeren’ gekozen. Ook dat lukt maar met veel moeite. Het probleem is, dat kleine venstertjes die vertellen wat de installatieprocedure aan het doen is (zoals bestanden kopiëren) verborgen blijven achter het hoofdvenster en daardoor zie je niet wat er gebeurt. Dan kun je vlug denken dat de installatie vastgelopen is, ook al omdat je geen lampje van de cd ziet flikkeren. Dit is niet goed en Acronis of Easy Computing zou deze installatieprocedure moeten herwerken om meer progressiedialoog te tonen en responsiever te zijn.

Gebruiksinterface, menu hulpprogramma’s & gereedschappen

Serienummer
Tijdens de installatie vraagt de software naar een serienummer, net zoals veel commerciële programma’s dat doen. Acronis wil graag een serienummer van maar liefst 64 karakters lang, verdeeld in acht groepen van telkens acht tekens. De softwareindustrie zou daar echt eens iets anders voor moeten bedenken. Ze straffen in feite de legitieme kopers door hen te dwingen van die extreem lange codes in te tikken, terwijl de piraten de code gewoon kunnen kopiëren en plakken! Er is een lichtpuntje. Als je echt geen zin hebt om zo’n lange code in te tikken, kun je het veld ook gewoon niet invullen. Dan draait True Image Home vijftien dagen lang in evaluatiestand. Alles werkt, maar je moet binnen de opgegeven termijn het registratievenster oproepen en invullen. Dan hoef je maar de eerste twee groepen (toch nog altijd 16 tekens) in te vullen en kan de Acronis server daarmee al controleren of het om een legitieme versie gaat. Zo stond het tenminste in de documentatie. Toen wij het probeerden, moesten we toch alle 64 tekens invullen. En als je er eentje fout hebt, vertelt de software je uiteraard niet waar de fout zit. Niet leuk!

Gebruik
Acronis maakt gebruik van een sterk pictografische bedieningsinterface met uiterst links een stel hoofdrubrieken waarvan de gekozen hoofdrubriek telkens links bovenaan uitgeklapt staat. Rechts daarvan zien we een overzicht van de te gebruiken functies die bij de gekozen hoofdrubriek horen. De eerste rubriek heet ‘Startpagina’ en bevat de meestgebruikte functies uit alle rubrieken. De andere hoofdrubrieken zijn vrijwel zelfverklarend: ‘Back-up en Herstel’, ‘Taken en logboek’, ‘Back-upstatus’, ‘Try and decide’, ‘Hulpprogramma’s’ en ‘Zoeken’.

Gebruiksinterface, taken en logboek

‘Try and decide’ is een speciale optie die er al sinds de vorige versie in zit. Het dient om software zonder risico uit te proberen. De functie neemt een snapshot van je systeem en daarna kun je alles veranderen aan je pc wat je maar wil. Zodra je herstart, krijg je de vraag of je de wijzigingen wil houden of de snapshot wil terugzetten. Dat laatste is de standaardkeuze. Je Windows is dan weer zoals hij was toen je dat snapshot maakte. Het werkt zelfs als je alle bestanden op je C:-station wist, en dus ook als je een bijzonder kwaadaardig stuk malware zou loslaten op je pc. Gewoon de snapshot terugzetten en alles is weer in orde. Acronis spreekt overigens niet over een snapshot, maar over ‘speciale werkruimte’. Dat is niet helemaal terecht, vermits je de software niet in een aparte ruimte uitprobeert, maar in je normale Windows. Alleen wordt die via een snapshot netjes in de vorige situatie hersteld. Je kunt zelf aangeven hoeveel ruimte je wil reserveren en waar voor deze ‘Try and decide’-functie, net zoals je dat kunt voor je ‘veilige zone’ (om herstelpunten te gebruiken). Er is echter geen versiebeheer, dus je kunt niet terug naar een versie van twee weken geleden als je wijzigingen eenmaal goedgekeurd hebt. Als je dat wil, moet je zelf zorgen voor extra beeldkopieën van je harde schijf voor elke belangrijke wijziging. Dan kun je altijd terug.

De flexibiliteit van back-ups versus beeldkopieën vinden we prima. Wat we missen is een optie om een gemaakte beeldkopie op verschillende hardware te herstellen. De bedrijfssoftware ‘True Image Enterprise’ heeft een optie die ‘Univeral Restore’ heet waarmee je dat kunt. Wij vinden het verbijsterend dat dat daar voorzien is en niet in de Home-editie. Tenslotte hebben bedrijven meestal onderhoudscontracten die hen garanderen dat ze dezelfde hardware terugkrijgen als er iets kapot zou gaan. Thuisgebruikers hebben dat niet. Als jouw pc stuk gaat, is de kans groot dat je hetzelfde moederbord niet meer kan krijgen. Dan moet je dat vervangen door iets anders. Dat verschil is vaak groot genoeg opdat Windows dan niet meer wil starten. Met zo’n ‘Universal Restore’-optie zou je een beeldkopie toch op andere hardware kunnen terugzetten. Ons inziens is die behoefte bij een thuisgebruiker veel groter dan bij een bedrijf.

Gebruiksinterface, status taak in uitvoering