De dreigende mislukking van digitale tv in België

Als we niet oppassen, wordt digitale tv in België een even grote mislukking als digitale radio.
Met een beetje pech draait digitale tv in België op een even grote mislukking uit als digitale radio. DAB of Digital Audio Broadcasting startte met uitzenden in Vlaanderen in 1997 en in Wallonië in 1999. Acht jaar later bezit bijna geen enkele Belg een digitaal radiotoestel. De voordelen van DAB zijn nochtans groot: storingsvrije uitzendingen, betere geluidskwaliteit en de beschikbaarheid van metadata. De gecomprimeerde DAB-uitzendingen nemen bovendien minder etherruimte in beslag, zodat er plaats zou zijn voor meer radiozenders. (Het feit dat de DAB-technologie ondertussen een slachtoffer werd van de wet op de remmende voorsprong en hopeloos achterloopt op de laatste digitale audio-ontwikkelingen laat ik hier even buiten beschouwing.)

Succes
In andere landen, zoals het Verenigd Koninkrijk, werd DAB wél een succes. Waarom bij ons niet? Dat heeft veel te maken met de gebrekkige Belgische regelgeving en de neiging van onze overheid om vanuit een achterhaald protectionisme mono- of duopolies te creëren.
In België zijn de nationale omroepverenigingen verantwoordelijk voor de technische infrastructuur van DAB. Jarenlang al staat er een tweede multiplexer (want zo heet een DAB-zender) te verkommeren waarop de commerciële omroepen verondersteld zijn uitzendingen te starten. Door de starre houding van VRT en RTBF is dat er nooit van gekomen. Het resultaat is dat je bij ons via DAB alleen de nationale radiozenders kunt ontvangen. Welteverstaan alleen in de eigen regio: de DAB-uitzendingen van VRT en RTBF stoppen aan de taalgrens. Alleen in de Brusselse regio kun je zowel de Franstalige als de Nederlandstalige DAB-uitzendingen beluisteren.

Concurrentie
Met digitale tv gaat het dezelfde richting uit. Van echte concurrentie is er geen sprake. De facto bestaan er nu drie monopolistische, maar incompatibele aanbieders voor digitale tv. De kijker heeft geen keuze, noch op het gebied van technisch platform, noch op het gebied van aanbieder en al helemaal niet op het gebied van aangeboden digitale pakketten. Woon je in gebied X dan kun je in de praktijk alleen terecht bij aanbieder Y. Kies je noodgedwongen voor digitale tv via de kabel dan bepaalt waar je woont wat je kunt kiezen. In Vlaanderen is dat Telenet TV of IN-DI (van de gemengde intercommunales).
Beide systemen zijn echter niet compatibel met elkaar. Verhuis je van een Telenet- naar een IN-DI-gemeente dan zul je een nieuwe kabeltuner moeten kopen. Digitale tv via de ether bestaat, maar is bij ons niet uitgebouwd: alleen VRT en RTBF zenden uit via DVB-T of digitenne. (De DAB-geschiedenis herhaalt zich.) Satelliet dan maar? Er zit geen noemenswaardig Belgisch aanbod op digitale satelliet (al zou nieuwkomer TV Vlaanderen volgend jaar met een aanbod uitpakken).
Vergelijk deze situatie met die in Frankrijk, Nederland of het V.K. Digitenne, satelliet en kabel beconcurreren elkaar op een gezonde manier. De kijker moet geen nieuwe hardware kopen als hij voor een alternatief kiest, maar gewoon een andere encryptiekaart.