Wie regelmatig met het nodige enthousiasme de toegepaste wiskunde of statistiek bedrijft en nog nooit gehoord heeft van Mathcad kan zich met een gerust geweten op een gunstige afloop inschrijven voor de volgende verkiezing van ET-van-het-jaar. Met wereldwijd meer dan anderhalf miljoen gebruikers verdient Mathcad de stevige reputatie die het programma sinds de vrijgave van de eerste versie in 1986 heeft opgebouwd. Ondertussen ligt Mathcad 2001 in de rekken (pseudoniem voor Versie 10) en is er toch wel één en ander veranderd.
Mathcad is in de meest gesimplifieerde benadering een buitengewoon goed geslaagde kruising tussen een rekenblad en een wetenschappelijke tekstverwerker. Bedoeld voor de wetenschapper, ingenieur, student of andere academicus van soortgelijk pluimage laat Mathcad zich bijzonder gemakkelijk gebruiken als elektronisch laboschrift of technisch notaboekje waarin de gebruiker in zijn eigen, vaak wereldvreemde jargon aantekeningen kan opnemen gebruikmakend van de bizarre symboliek die doorgaans kenmerkend is voor zijn of haar vakgebied. De manier waarop Mathcad deze technische notatie ondersteunt is wellicht nog het best te vergelijken met de in MS WORD ingebouwde vergelijkingseditor (equation editor). Mathcad laat deze laatste echter amechtig stofhappend stratenver achter zich. Het gebruiksgemak en de mogelijkheden van de editeermogelijkheden die Mathcad biedt zijn zonder meer superieur aan wat tekstverwerkers als MS Word, Corel WordPerfect en zelfs gespecialiseerde formaten zoals TeX and LaTeX te bieden hebben. Mathcad laat de gebruiker toe om zelfs de meest ingewikkelde formules en mathematische vergelijkingen op het elektronische canvas van zijn documenten neer te pennen. In tegenstelling tot de klassieke tekstverwerkers zijn deze formules en de variabelen die erin gebruikt worden geen dode materie, maar evolueren ze dynamisch mee met de definities van deze variabelen elders in de tekst, net zoals een rekenblad dus. Verandert u ergens in de tekst de waarde van een constante, de definitie van een variabele of de grensvoorwaarden van een vergelijking, dan past de verdere tekst en alle gerelateerde informatie in tabellen en grafieken zich automatisch aan deze nieuwe definities aan, net zoals in een rekenbladtoepassing. Met dit verschil dat de mogelijkheden binnen Mathcad weer een stuk uitgebreider, flexibeler en krachtiger zijn dan in een klassiek rekenbladprogramma zoals Excel of Quattro Pro. Op deze manier kunt u dus levende documenten maken die zich bijzonder goed lenen tot experimenteren en simuleren en die tegelijkertijd toch geschikt zijn voor publicatie, zowel op papier als op het web.
Is sneller beter?
Ten opzichte van de vorige versie is Mathcad voornamelijk vooruit gegaan op het vlak van snelheid en precisie. Voor rekenintensieve toepassingen wordt een snelheidswinst van maar liefst een factor zes vooropgesteld. De kernel van Mathcad 2001 is met het oog op verhoogde accuraatheid zelfs zo sterk veranderd dat de compatibiliteit naar beneden toe in het gedrang komt. Bestanden opgemaakt in Mathcad 2000 of met nog oudere versies die bijvoorbeeld vergelijkingen bevatten waar een deling door nul niet uitgesloten is of bestanden die een controle op de singulariteit van matrices vereisen kunnen problemen opleveren indien ze worden ingeladen in Mathcad 2001 omdat ze de nieuwe, interne berekeningskern tegen de haren strijken. Gelukkig wordt dit probleem door Mathsoft erkend en is in Mathcad 2001 de mogelijkheid voorzien om over te schakelen naar de oude Mathcad 2000 kernel. Een echte conversie van oudere documenten naar een 100% Mathcad 2001 compatibel formaat is jammer genoeg niet voorzien.
Integratie
Het toch al imposante gamma van functies binnen Mathcad is in de nieuwe versie nog verder uitgebreid. Zo kunt u nu ook informatie vervat in WAV-bestanden met de functies readwav, writewav en getwafinfo analyseren. Met lookup, hlookup, vlookup en match kunt u nu waarden in vectoren en matrices opzoeken en de corresponderende rij- en colomindexen bepalen. Conversie tussen rechthoekige, polaire, cylindrische en sferische coördinaten wordt nu ook volledig ondersteund. De samenwerking met andere softwaretoepassingen wordt verzekerd door een serie nieuwe Mathcad Componenten waardoor Mathcad documenten rechtstreeks kunnen converseren met alle Microsoft Office en andere OLE toepassingen en met programma’s zoals Visio, AutoCAD en MATLAB. Gegevens kunnen ook uitgewisseld worden met SQL-databanken via een ODBC-verbinding en met de Data Acquisition Controle (DAC) component kunnen signalen in real-time ingelezen of verzonden worden van en naar I/O-kaarten die National Instruments compatibel zijn.
Publiceren met Mathcad
Een opmerkelijke nieuwigheid is de mogelijkheid om Mathcad bestanden te publiceren op het internet met behoud van de wetenschappelijke notatie en de grafieken. Mathcad klaart deze klus door de klassieke HTML code waar nodig te doorspekken met MathML (Mathematical Markup Language, een XML-schema volgens W3C specificatie bedoeld voor publicatie van wiskunde op het web). Voor het bekijken van dergelijke webpagina’s heeft de eindgebruiker enkel een exemplaar van IBM’s techexplorer Hypermedia Browser nodig. Deze browser wordt als extra op de Mathcad distributie CD meegeleverd en is tevens gratis te downloaden op de IBM-site (http://www.software.ibm.com/techexplorer). Het leuke daarbij is dat de informatie, na publicatie op de website, bruikbaar blijft voor andere Mathcadgebruikers die deze bestanden, zonder verlies van de oorspronkelijke informatie of opmaak, weer rechtstreeks via Mathcad kunnen inlezen. Aangezien MathML op geen enkele wijze de complexe informatie achter Mathcad’s 2D en 3D grafieken kan coderen worden de grafische objecten als JPEG-afbeeldingen op de webpagina’s voorzien. Tegelijkertijd wordt evenwel de extra informatie die Mathcad nodig heeft om deze grafieken weer in hun oorspronkelijk formaat op te bouwen in de HTML-pagina’s opgeslagen. Gebruikers die deze informatie dus via het internet in Mathcad inladen, halen daarmee een (bijna) identieke kopie van het originele document binnen.
Prijskaartje
Een laatste opmerkelijke verandering die Mathcad 2001 in petto houdt, helaas niet in het voordeel van de gebruiker, is de prijsstelling. De vroegere standaardversie, voornamelijk bedoeld voor studenten en om die reden in het bijzonder compatibel met hun doorgaans krap budget, bestaat niet meer. De Professionele versie en de Premium versie blijven behouden, maar zijn meer dan de helft duurder dan hun respectievelijke voorgangers. Om deze bittere pil toch een beetje te verzachten wordt Mathcad 2001 gebundeld met een reeks extra toepassingen zoals de reeds genoemde IBM techexplorer Hypermedia Browser en de afgeslankte applicaties SmartSketch LE, Autodesk Volo View Express en VisSim LE (dat blijkbaar het vroegere MathConnex moet vervangen). Bij de Premium versie zit ook nog eens Axum 6, een Solving & Optimization Extension Pack en de volwaardige versies van SmartSketch, VisSim en Volo View.
Ondanks de plotse en toch wel forse prijsstijging blijft Mathcad het programma bij uitstek dat de veeleisende academicus bijstaat in het opstellen van wiskundige documenten, berekeningen en simulaties. De voornaamste verbeteringen ten opzichte van de vorige versie zijn de toename in verwerkingssnelheid en accuraatheid, de mogelijkheid om Mathcad documenten te publiceren op het internet met behoud van het native formaat voor andere Mathcad internauten en de toevoeging van extraatjes zoals SmartSketch, Volo View en VisSim. Jammer genoeg is Mathcad enkel beschikbaar voor de Windows omgeving en blijven MAC en UNIX gebruikers op hun honger zitten.
|Systeemvereisten: Pentium 133 MHz processor, Win2000, WinNT 4.0, Win95 of Win98, 32-64 MB RAM, 80-315 MB harde schijfruimte.