De pc vierde in augustus van dit jaar zijn twintigste verjaardag. Eigenlijk bestaat de microcomputer ‘an sich’ langer, maar een kniesoor die daar op let. Voor het grote publiek en de zakenwereld is het allemaal begonnen met de IBM pc die in augustus 1981 in de VS werd gelanceerd (Nederland moest wachten tot 1982). In de stroom verhalen gewijd aan een het pc-fenomeen viel een artikel in Het Parool op. “In allerijl werd een apparaat in elkaar geknutseld met vele onvolkomenheden,” schrijft de krant over de ontstaansgeschiedenis van de pc. Volgens auteur Marc Laan was en is de pc niet veel soeps. “De pc haalt nog net zijn twintigste verjaardag maar kan het leven amper meer rekken. Na twintig jaar dominantie in de kantoorwereld en thuis rukken in hoog tempo allerlei kleine, handige en vooral goedkope internetapparaatjes op, die de functies van de personal computer overnemen,” aldus de Nederlandse krant.
Koele cijfers
Mooi gezegd maar klopt het ook? De koele cijfers ondersteunen de bewering niet. In de Benelux zijn die “handige” Internet appliances nagenoeg onvindbaar. Er worden nog meer Rolls Royces dan Internet toestelletjes aan de man gebracht. In de Verenigde Staten is het niet veel beter. Volgens marktonderzoeker IDC Research zijn er vorig jaar 150.000 Internet Appliances verscheept, een verwaarloosbaar aantal vergeleken met de slordige 120 miljoen pc’s die jaarlijks een nieuwe eigenaar vinden. Ondertussen gaan Internet appliance leveranciers ten onder of stoppen de productie. Netappliance, de producent van de I-Opener, heeft het moede hoofd in de schoot gelegd, 3Com staakte de productie van de met veel bombarie aangekondige Audrey en Sony’s nieuwe E-Villa krijgt vernietigende recensies (“underpowered, overpriced, de naam Sony niet waardig”). Gateway overweegt zijn Internet appliance het genadeschot te geven.
Vergiftigd
“Indereen heeft het feestje verlaten omdat het niet leuk meer is,” schrijft C-Net, die de Internet Appliances-markt ziet als een “vergiftigde bron”. De enige Internet appliance die nog op wat krediet kan rekenen komt van Compaq en draait nota bene onder Windows. Tot zover Internet Appliances. Is er dan misschien wat te verwachten van de PDA’s? Niet bepaald. Het Britse Psion maakte eerder dit jaar bekend te stoppen met zijn kleine handzame computertjes. Marktleider Palm Computer maakt inmiddels dramatische tijden door ($390 miljoen verlies in het laatste kwartaal). Het bedrijf moet snel terrein prijsgeven aan de Compaq Ipaq, een PDA waarvan de computerleverancier uit Houston er niet genoeg kan aanslepen. Qua functionaliteit lijkt de Ipaq verdacht veel op een pc.
Ellison
Men had het kunnen weten. Alle eerdere pogingen om de pc aan te vallen zijn uitgelopen op grandioze flops. Neem nu de voorspelling van Oracle’s voorman Larry Ellison in 1995. Hij voorzag de Netwerk Computer (NC). Een simpel terminalachtig apparaat met maar twee snoeren: een voor de stroom en een voor bits. Zo rond het jaar 2000 zouden er meer NC’s verkocht worden dan pc’s voorspelde marktwatcher Bloor Research. Hoort u ooit nog iemand over de NC? Wij niet. Bijna tegelijkertijd met de NC was er opwinding over een ander apparaat, Web TV. Dit kastje was ontwikkeld door een aantal voormalige Apple-ingenieurs. De pers dacht dat voor Internet op de TV een grote toekomst was weggelegd. Niet dus. Web TV bestaat nog steeds, maar alleen omdat het bedrijf door Microsoft werd opgeslokt. Bill Gates blijft er geld inpompen, omdat de onderneming software ontwikkelt voor Interactieve TV. Natuurlijk zullen er allerlei nieuwe computers ons huis binnendringen. Maar dat zullen voor het overgrote deel “embedded” (ingebakken) systemen zijn in wasmachines, koelkasten, TV’s etcetera. Ze vormen niet direct een bedreiging voor de pc.
Zwitsers zakmes
Waarom verliezen specialistische computers het van de generalist? De kracht, flexibiliteit, openheid en lage prijs maakten de pc zo goed als onverslaanbaar. De pc is veelzijdig als een Zwitsers zakmes. Een Internet-appliance zou als gespecialiseerd apparaat – als we de vergelijking doortrekken – een professioneel slagermes behoren te zijn. Maar in werkelijkheid is net zo een onhandig plastic mesje als je op transatlantische vluchten krijgt om een stukje vlees mee te lijf te gaan. Internet appliances zijn immers gesloten systemen. Computergebruikers pikken dat niet meer. “Nerds” rommelen aan Netpliance’s I-Opener en de Tivo (Digitale Personal Videorecorder) om er open systemen van te maken. Dat laatste apparaat is veelbelovend maar het zou ons niet verbazen als de pc ook die rol naar zich toetrekt in de toekomst, zodat de centrale rol als multimedia machine alleen maar sterker wordt.
Razernij
Die rol kan de pc maar net aan. Harddiskcrashes, driverproblemen, softwarevastlopers: de pc kan mensen gemakkelijk tot razernij brengen. De pc blijft een apparaat “we love to hate”. Hier past wat president Lyndon B. Johnson ooit zei over een “bevriende” Latijnsamerikaanse dictator: “He is a son of a bitch, but he is OUR son of a bitch.” (“Het is een klootzak, maar het is ONZE klootzak.”)