Geciviliseerder dan ooit

Van Sid Meier’s Civilization werden wereldwijd meer dan vier miljoen exemplaren verkocht. “Civ” zoals de liefhebbers het noemen is daarmee een van de meest succesrijke strategiespellen ooit. Civilization III biedt letterlijk méér van hetzelfde. Gelukkig is het ook beter dan de vorige versies.

Sid Meier’s Civilization is een strategiespel voor spelers die méér willen dan alleen maar oorlogen uitvechten. Je zou het nog het best kunnen omschrijven als een combinatie van de bordspelen Risc, Stratego en Diplomacy, met een beetje Monopoly er doorheen geklutst om de zaak compleet te maken. De computer maakt het geheel af. Je kunt nu immers op heel grote “borden” spelen (maximaal 180 x 180 zeskantige vakjes) en bovendien in je eentje, want de computer zorgt voor de nodige tegenstanders. Civilization heeft nooit een multiplayer module gehad en dat is dit keer niet anders. Wel schijnt Firaxis te werken aan een multiplayer update, maar veel nieuws hebben we daar nog niet over vernomen.Civ III wijzigt niets fundamenteels aan de vorige versies. Het spel verloopt grotendeels hetzelfde. Ervaren Civ-spelers zullen zich onmiddellijk thuisvoelen. Civ III voegt wel méér en beter van hetzelfde toe aan de mix van strategie, diplomatie, sociologie en economie die van Civ een zodanig sterk strategiespel maakt. Voor ik het heb over die uitbreidingen, wel nog dit: heb je geen enkele ervaring met Civilization dan moet je drie dingen doen. Ten eerste de handleiding lezen. Ten tweede de tutorial doorlopen. En ten derde meerdere korte spelletjes opstarten om de basisbeginselen onder de knie te krijgen. Doe je die moeite niet, dan bestaat de kans dat je Civ snel aan de kant zult gooien wegens te ingewikkeld. Doe je de moeite wel dan bestaat de kans dat je familie- en professionele leven zullen lijden onder het te veel Civilization spelen.

Grenzen
Sid Meier was als creatief directeur van Firaxis Games nauw betrokken bij de ontwikkeling van Civ III. Het spel zelf werd echter in tegenstelling tot het origineel niet door Meier maar door Jeff Briggs en Soren Johnson en andere medewerkers van Firaxis Games ontwikkeld. Firaxis is ook verantwoordelijk voor Sid Meier’s Alpha Centauri, een strategiespel dat zich in de ruimte afspeelt. Veel van de vernieuwingen in Alpha Centauri vinden we ook terug in Civ III, waar ze nog verder werden uitgebouwd. Zo heeft het spel realistische grenzen tussen de gebieden van de verschillende spelers. Grenzen zijn heilig: overschrijd je een grens van een land zonder toestemming dan krijg je het bevel om je terug te trekken als je geen oorlog wil. Je kunt via je diplomatieke raadgever wel proberen doorgangsrechten te verkrijgen bij je tegenstanders, maar gemakkelijk is dat niet. Grenzen spelen een belangrijke strategische rol. Je moet er goed voor opletten dat jouw domein aan de randen beschermd is door eigen steden waarvan de grenzen zoveel mogelijk aan elkaar sluiten want anders kan het gebeuren dat een van de andere spelers midden in jouw domein een eigen stad sticht, zodat je je zonder een oorlog te starten niet meer vrij kunt bewegen in je eigen domein.Andere verbeteringen afgeleid van Alpha Centauri zijn een slimmere diplomatie, wachtrijen om verbeteringen te bouwen, zestien verschillende beschavingen (van de Amerikanen tot de Zulus) met specifieke mogelijkheden (net zoals bij Age of Empires) en de mogelijkheid om taken te delegeren, zodat je je meer met de grote strategielijnen kunt bezighouden.

Wonderen
Civilization is een beurtengebaseerd strategiespel. Hoe lang een beurt duurt, hangt af van hoe groot je beschaving is en hoeveel steden en kolonies je bezit. Om het spelverloop vlotter te maken, zijn een aantal vervelende zaken uit de vorige versies afgeschaft. Zo heb je geen Caravan-eenheden meer nodig om handel te kunnen drijven met je buren. De hele zaak wordt nu geregeld via de handelsadviseur. Je moet wel een verbinding maken met de beschaving(en) waarmee je wilt handelen. Dat kan een weg zijn, maar ook een spoorweg, een zeeroute of een vliegroute. Welke van deze beschikbaar zijn hangt af van hoe ver je beschaving gevorderd is. Vele zaken die je vroeger manueel moest regelen, kun je nu automatiseren. Als je je werkers op automaat instelt dan ontginnen en verbeteren ze je land zo efficiënt mogelijk.Cultuur is heel belangrijk in Civ. Het is de maatstaf om het succes van je beschaving te meten. Hoe meer cultuur jouw beschaving uitstraalt, hoe meer je buren onder de indruk zullen zijn en hoe meer je kunt bereiken. Eén van de elementen die het succes van je cultuur bepaalt is het aantal wonderen dat je bouwt (zoals de Piramide van Cheops of de Chinese Muur). In de vorige versie kreeg je een filmpje te zien wanneer je een wonder had voltooid. Dat is nu afgeschaft en vervangen door een optioneel te bekijken plaatje waarop het wonder en de ontwikkeling van je stad is te zien. Dat is een goede zaak want het verstoort minder het spelverloop dan de filmpjes uit de vorige versie.

Vechten
Oorlog voeren kan natuurlijk nog altijd in Civilization (en soms moet het ook). Ook hier zijn er verbeteringen, zoals de mogelijkheid om een Leider te creëren die wanneer hij een stad binnentrekt enkele speciale taken kan uitvoeren. Een Leider kan de voltooiing van een wonder versnellen maar kan ook verschillende gevechtseenheden samenvoegen tot een leger dat gezamenlijk kan aanvallen. Je kunt niet zomaar een Leider maken: hij (of zij) ontstaat als aan enkele voorwaarden is voldaan. Zo moet een van je gevechtseenheden het lang genoeg uithouden om het tot Elite te brengen; telkens wanneer een Elite-eenheid een gevecht wint, bestaat er een kleine kans dat hij uitgroeit tot een Leider.Je kunt ook de mobilisatie uitroepen in tijden van oorlog, op voorwaarde dat je het Nationalisme hebt ontdekt. Tijdens de mobilisatie kun je van gewone burgers gevechtseenheden maken. Deze zijn wel zwakker dan professionele soldaten.

Winnen
Je kunt Civ III op zes verschillende manieren winnen. Verovering is de eerste en meest traditionele manier. Ook de ruimte-overwinning uit Civ II (de Alpha Centauri overwinning) is aanwezig, maar de bouw van het ruimteschip is wel wat moeilijker dan in de vorige versie. Nieuw is de culturele overwinning die je behaalt wanneer een van je steden twintigduizend cultuurpunten of je volledige beschaving tachtigduizend cultuurpunten verzamelt. Wanneer je het grootste deel van de beschikbare aardoppervlakte controleert binnen de grenzen van je beschaving win je ook. Wanneer het spel eindigt zonder dat er een winnaar is volgens de hiervoor beschreven criteria dan telt de hoogste score op het “histograph” scherm om een winnaar aan te duiden. Elk spel eindigt in elk geval in 2050 na Christus. Je kunt overigens verderspelen nadat er een overwinnaar is uitgeroepen, alleen verzamel je dan geen punten meer.