Google heeft niet de gewoonte tevreden te zijn met een plaats op de achtergrond. En toch scheert Google Nieuws na drie jaar wereldwijd nog geen hoge toppen. Processen, onder meer in België, hebben het grote bedrijf geleerd nederig te zijn. De nieuwszoekdienst is nuttig, maar kan hij blijven, want hoe verdient Google er geld aan?
Voor niets gaat de zon op, en dat geldt zeker zo bij Google. Het bedrijf uit Mountain View, Californië heeft er zijn specialiteit van gemaakt diensten te lanceren die oneindig schaalbaar zijn: je investeert in één idee, werkt dat zo uit dat computers en eindgebruikers het zelf groot maken, en telt uit je winst, het verschil tussen automatisch stijgende inkomsten en weinig personeel. Adsense en Adwords zijn daar het beste voorbeeld van, waarbij uitgevers en adverteerders advertenties op sites plaatsen zonder hulp van verkoopspersoneel, en waarbij de computers zorgen dat de juiste advertenties op basis van inhoudanalyse terechtkomen bij de juiste internetgebruikers. Automatische beheersoftware en betalingen via kredietkaarten en het geautomatiseerd betaalsysteem werken de cirkel af.
Toen Google drie jaar geleden zijn nieuwsdienst aankondigde, besefte de uitgeverswereld dat ook Google Nieuws een oneindig schaalbare geautomatiseerde geldfabriek kon worden. De zoekmachines van Google verzamelt het nieuws in rubrieken en onderwerpen, maakt overzichten en geeft de internetgebruiker de mogelijkheid zelf zijn selectie uit het wereldnieuws samen te stellen, gratis uiteraard.
Reken maar dat er grote onrust was bij de kranten en nieuwssites. En niet alleen in België waar de Franstalige krantenuitgevers Google een proces aandeden, en wonnen, voor het ongeoorloofd overnemen van inhoud die door een ander in opdracht en tegen betaling is gemaakt. Geen enkele uitgever heeft dat graag. Ook wij bij 6minutes hebben op onze site uitleg over wat gratis en wat tegen betaling mag worden overgenomen.
Ook wij hebben regelmatig schermutselingen met mensen en bedrijven die denken dat zij met inhoud waarvoor wij kosten hebben gedaan, hun site interessanter mogen maken en daar nog advertenties naastzetten die hen geld opbrengen. Zo gaat dat niet.
Maar: één groot verschil met Google Nieuws. Daar staan geen advertenties naast. Google doet niets anders dan een zoekresultaat bieden met directe links naar de pagina bij de uitgever. Google neemt geen inhoud over, bewaart die niet, zet er geen advertenties naast en zoekt alleen bij uitgevers die de toestemming hebben gegeven. Een eerlijke dienst, zo blijkt inderdaad. Nog niet alle kranten in België en Europa geloven er in en laten hun nieuwspagina’s doorzoeken. 6minutes doet wel mee, al ruim een jaar.
Hoe verdient Google dan zijn inspanningen terug? Niet, zo eenvoudig is dat. Niet op dit moment, niet met zijn huidige systeem. Heeft de wereldleider in search dan andere kaarten achter de hand? Wellicht wel, maar die zijn nog niet zichtbaar. Feit is dat in drie jaar Google Nieuws nauwelijks is veranderd. Hoeveel de dienst in België gebruikt wordt, daar hebben we het raden naar. In de VS staat Google News met 11,8 gebruikers in mei op de achtste plaats in de rangschikking van nieuwssites, ver achter de eerste, Yahoo met zijn 35,8 miljoen gebruikers.
De nieuwsdienst brengt meer verkeer naar de nieuwssites en doet dus meer klikken op Google-advertenties, aldus een Google-woordvoerder in de New York Times. En dat erkennen nieuwssites ook. Google zorgt voor verkeer van bezoekers.
In die drie jaar is het zoekalgorithme sterk verbeterd, zegt Google. Dat zal wel kloppen, maar de Amerikaanse concurrenten zijn een hele stap verder gegaan, en hebben redacties ingezet om meer te doen met nieuws, grafieken, video’s enzovoort, en hebben succes. Zij maken dus échte nieuwsdiensten, met mensen, en ze betalen de redacteurs en het overgenomen nieuwsmateriaal.
Dat doet Google niet. Google Nieuws is dus – in deze versie – een simpele nieuwsaggregatie die best nuttig is voor uitgevers en zeker voor internetgebruikers. Niemand wordt geschaad, velen hebben er baat bij. Maar het lijkt niet in de aard van Google te liggen om een dienst te handhaven die zijn wereldschaal bereikt heeft, maar geen geld opbrengt. Dat is net iets te raadselachtig. Nieuwsgierig als we zijn, willen we toch graag alle kaarten op tafel zien.
Toon Lowette is mede-oprichter van 6minutes. Hij is voormalig Knack-journalist en sinds 1982 actief in elektronisch uitgeven, eerst bij krantengroep De Standaard, daarna als onafhankelijk consultant. In 1999 lag hij mee aan de basis van de e-mailnieuwsbrievenuitgeverij 6minutes.
