Webinhoud en opmaak betaalbaar scheiden

Veel websites worden na een tijd niet meer bezocht omdat ze totaal gedateerd zijn. Het construeren ervan is immers één ding, maar het up-to-date brengen én houden van een website is een heel andere zaak. Wij bekeken drie betaalbare inhoudbeheer (cms) oplossingen die het leven van de website-ontwikkelaar makkelijker moeten maken. Twee van deze oplossingen zijn zelfs volkomen gratis.

Programma’s zoals Dreamweaver en Frontpage bieden voldoende goede werkinstrumenten om in een mum van tijd een mooie website in elkaar te zetten, maar wat daarna? Wat doe je als bedrijf of organisatie wanneer je tot de conclusie komt dat je enorme website waarin je tijd en geld hebt geïnvesteerd, nu hopeloos verouderd is? Je schakelt dan best over op een professioneel systeem voor inhoudbeheer, een zogenaamd content management systeem of cms. Dergelijke systemen scheiden de inhoud van de opmaak en het gebruikersbeheer en zijn meestal gebaseerd op een relationele database. Probleem is dat de “grote” inhoudbeheersystemen té duur zijn voor de meeste KMO/MKB’s, kleine organisaties of scholen.
Mondjesmaat komen er nu ook eenvoudige cms’en op de markt voor KMO/MKB, eenmanszaak of kleine organisatie. We bekijken er in dit artikel drie: een commercieel pakket van Data Becker (Web to Date) en twee pakketten uit de “open source” wereld die je volledig gratis mag gebruiken (PHP-Nuke en OpenCMS).

Wat is het?
Het opzetten van een website kost heel wat energie en zuurverdiend geld, maar de kosten van het ontwikkelen van een website zijn klein bier vergeleken bij de kosten van het onderhoud dat ze vergt. Veel bedrijven kunnen het complexe onderhoud dat een website vraagt, niet opbrengen. Contentbeheersystemen of cms worden aangeprezen als dé oplossing voor dit probleem, maar tot voor kort waren dergelijke systemen enkel voor grote bedrijven financieel een haalbare kaart. Daar komt het laatste jaar langzaam maar zeker verandering in, al spreken we bij de echte grote jongens toch nog over aanzienlijke bedragen. Maar ook eenvoudigere systemen kunnen heel wat voordelen opleveren. Door de inhoud van een website te scheiden van de opmaak ervan vereenvoudigt het beheer en het onderhoud, ook als er meerdere, niet html-deskundige medewerkers bij betrokken zijn.

Rendement
Een ernstige website, ook al is het niet in de eerste plaats een on line Œwinkel≠, moet renderen. Het is een integraal onderdeel van het bedrijfs- of organisatie-imago en de marketingstrategie. Content Management (beheer van de inhoud) is dus het antwoord op de ongekend hoge vraag om websites op een zo economisch mogelijke manier zo efficiënt mogelijk bij te werken en up-to-date te houden.

Wat moet een cms bieden?
Een cms moet je de controle geven over elk aspect van hoe inhoud aan de intranet- of internetsite wordt toegevoegd, vanaf de paginaopmaak tot het schrijven en publiceren van artikels en andere content. Een cms moet de webbeheerder tevens toelaten een gecontroleerde en gestroomlijnde toegang te geven tot verschillende gebieden van de website. Deze toegang hangt natuurlijk af van de rol van de medewerkers in het ontwikkelproces van de site. Het onderhoud van een bedrijfswebsite is immers meer en meer teamwork en niet meer van de webbeheerder alleen.
De manier waarop een cms toelaat content (inhoud) te publiceren is eveneens belangrijk. De eenvoudigste oplossing is het publiceren van inhoud via één enkele webserver. Complexere systemen ondersteunen tevens zogenaamde staging servers (zodat je eerst een proefversie van de site kunt publiceren, voordat die Œlive≠ gaat) en/of server clustering, een optie die de site moet versnellen en betrouwbaar houden.
Heel handig is de zogenaamde Œsyndicatie≠-functie. Hiermee kun je op andere sites verwijzingen en abstracts tonen waardoor de geïnteresseerde surfer gemakkelijker zal doorklikken naar jouw site. Omgekeerd kun je de inhoud van andere sites ook integreren in jouw site. Zelfs een open source pakket als het hier besproken PHP-Nuke ondersteunt dit.
Het neusje van de zalm is de mogelijkheid om naar verschillende platformen tegelijk te publiceren, waarbij de nodige aanpassingen automatisch worden doorgevoerd. Zo hoef je je bijvoorbeeld niets meer aan te trekken van wijzigingen van de website voor pda- of WAP-gebruikers.

Doorgroeipad
Even belangrijk als de functionaliteit, is de onderliggende technologie. Een eenvoudig doorgroeipad op basis van open standaarden moet een van de belangrijkste beslissingscriteria zijn. Webpagina≠s worden immers on-the-fly aangemaakt vanuit de content-database die alle artikelen, documenten en afbeeldingen bevat. Een systeem dat een bedrijfseigen content-database gebruikt of slechts één webapplicatieplatform ondersteunt, is wellicht moeilijker te upgraden wanneer de site dreigt uit zijn voegen te barsten of de relaties met de oorspronkelijke leverancier van het cms verzuren.
Systemen die gebruik maken van algemene standaarden als XML (Extensible Markup Language) voor de gegevensbeschrijving, SOAP (Simple Object Access Protocol) voor de communicatie, SQL voor de database en Java voor de intelligentie verdienen de voorkeur boven equivalenten met bedrijfseigen technologieën. De hier besproken open source pakketten voldoen grotendeels aan deze criteria.

Kan “gratis” ook?
Commerciële content management systems variëren van pakweg 3.000 euro tot een kleine 100.000 euro. Dat is een hele hap uit het budget van zelfs het meest solvente bedrijf. En dan spreken nog niet eens over de high-end cms markt, want daar mag je nog véél meer voor neertellen. Er zijn alternatieven, maar die zijn ook niet écht gratis. De ‘gratis’ systemen zoals Zope, dat we hier wegens zijn complexiteit niet behandelen, en OpenCMS vergen nogal wat eigen programmeerwerk. Daarom plaatsen we ‘gratis’ tussen aanhalingstekens. Om een systeem als Zope en OpenCMS aan de praat te krijgen, moet je over meer dan wat basiskennis beschikken op vlak van netwerken, webserverbeheer, HTML en SQL. Bovendien is een grondige kennis van een van de bekende scripttalen zoals Perl, PHP of Python even noodzakelijk. Zoals je ziet, de software is dan wel gratis, maar de kennis van zaken blijft geld kosten. Je investeert in het geval van de ‘gratis’ software als Zope niet in de software zelf, maar wel in de eventuele opleiding van personeel of de aanwerving van nieuwe krachten.
Ook wanneer je beslist om zelf een bedrijfseigen cms te (laten) ontwikkelen, is het nog maar de vraag of je op termijn goedkoper af zult zijn. Het zelf ontwikkelen van een eigen CMS bestaat immers quasi geheel uit indirecte en verborgen kosten.
Het feit dat ook ‘gratis’ systemen op termijn heel wat geld kunnen kosten en een moeilijker ROI-plaatje (Return on Investment) laten optekenen, is echter geen excuus voor de soms exuberante prijzen die nieuwe, soms nog onbekende bedrijven (start-ups) durven vragen voor hun CMS, ook al is het een totaaloplossing op maat inclusief een uitgebreide opleiding en met verschillende modellen voor een onderhoudscontract. Hoe zal het deze start-ups in de toekomst immers vergaan, ondanks de hoge omzet die ze draaien? Wie zal overleven? We kunnen ons soms niet van de indruk ontdoen dat sommige bedrijven waanzinnig veel geld vragen voor een product dat wanneer de markt wat rijper is, nog maar een fractie zal kosten van nu en daarom snel het grote geld willen binnenhalen. Ondertussen is er gelukkig sprake van een shake-out in de commerciële cms-wereld, zodat op termijn alleen de ernstige bedrijven zullen overleven.
PHP-Nuke neemt een soort middenpositie in bij dit verhaal: het is niet zo simpel om te installeren als bijvoorbeeld FrontPage, maar eens geïnstalleerd bevat het heel veel standaardfuncties die voldoende zijn voor de meeste kleinere bedrijven of organisaties.