In een vorige artikel stelden we al vast dat veiligheidskeurmerken zoals CE en FCC de consument weinig houvast bieden. Ze worden immers massaal nagemaakt, vooral in het Verre Oosten.
Als individuele consument vermag je hiertegen weinig. Je kan hoogstens zelf in de EU-database Rapex opzoeken of apparatuur als onveilig gesignaleerd werd door een lidstaat. De database is voor iedereen toegankelijk.
Hoe zit het dan met milieu- en energiekeurmerken en -labels? Die staan nog maar in de kinderschoenen, en blijken in hetzelfde bedje ziek te zijn: weinig of geen controle op de correcte toepassing ervan door fabrikanten, vooral dan die uit het Verre Oosten.
RoHS
De RoHS-richtlijn (‘Restriction of Hazardous Substances’) van de EU beperkt het gebruik van intussen tien, maar oorspronkelijk zes gevaarlijke stoffen in producten die bij ons geproduceerd of verhandeld worden. Het is dus eerder een milieu- en veiligheids- dan een kwaliteitslabel.
RoHS label (© EU; licentie: EU)
Het beperkt het gebruik van lood, kwik, cadmium, chroom vi, pbb’s (polybroombifenylen), pbde’s (polybroomdifenylethers), dehp’s (bis(2-ethylhexyl)ftalaten), bbp’s (benzylbutylftalaten), dbp’s (dibutylftalaten) en dibp’s (di-isobutylftalaten) in elektrische en elektronische apparatuur en in andere producten zoals speelgoed.
China RoHS
Sommige andere landen hebben hun eigen versie van RoHS. Zo is de Chinese EFUP-variant (‘China RoHS‘) te herkennen aan een cijferlogo dat je steeds vaker op apparatuur aantreft.
Het middelste cijfer is een indicatie van hoeveel jaren het duurt voor de gebruikte gevaarlijke substanties kunnen lekken. Mogelijke waarden zijn 5, 7, 10, 25 en 50 jaar.
EFUP (China RoHS) labels (© EFUP; licentie: EFUP)
Als er een gecirkelde letter ‘e’ in het logo staat betekent dit dat het product minder bevat dan de maximale concentratie van de momenteel zes door China beperkte gevaarlijke substanties.
WEEE-markering
De EU-richtlijn betreffende afgedankte elektrische en elektronische apparatuur of AEEA wordt meestal afgekort als WEEE (naar de Engelse benaming). Een product dat eraan voldoet is te herkennen aan het logo met een doorkruiste afvalcontainer met een zwarte streep eronder.
Weee logo (© EU; licentie: EU)
Dit is net zoals de ermee samenhangende RoHS-richtlijn (beide werden in 2012 samen uitgevaardigd) vooral een milieu- en veiligheids-, eerder dan een kwaliteitslabel.
WEEE gaat echter niet alleen over het veilig inzamelen van afgedankte elektrische en elektronische apparatuur. De richtlijn bevat ook verplichtingen over het verminderen van afval, het hergebruik en het recycleren.
EU-ecolabel
De EU heeft een optioneel milieukeurmerk sinds 1992, het Europees Ecolabel. Het werd intussen toegekend aan meer dan zeventigduizend producten en diensten van meer dan tweeduizend bedrijven, waarvan 83 Nederlandse en 49 Belgische (cijfers september 2018).
De aanvraagprocedure bevat zeven stappen en het label wordt onderzocht en uiteindelijk toegekend door de bevoegde nationale dienst.
EU Ecolabel (© EU; licentie: EU)
Het label is voor bedrijven niet gratis, reden wellicht waarom het niet erg populair is. Naast een eenmalige aanvraagkost tussen 200 à 2.000 euro betalen bedrijven ook nog een jaarlijkse bijdrage die berekend wordt op basis van de verkoopcijfers in de EU van het product met de milieukeur.
Ecolabel voor computers
Het optionele EU-milieukeurmerk voor persoonlijke, draagbare en tablet-computers dateert pas van 2011 en werd het laatst geüpdatet in augustus 2016.
Wanneer aanwezig garandeert dit label hoge energie-efficiënte, langere levensduur, beperkt gebruik van gevaarlijke materialen, eenvoudig te repareren, upgraden en recyclen en gecontroleerde werkomstandigheden in de productiefabrieken.
Ecolabel voor tv’s
Het optionele EU-milieukeurmerk voor tv’s werd het laatst geüpdatet in 2009. Momenteel loopt een nieuwe consultatieronde voor een volgende update van de criteria.
Wanneer aanwezig garandeert dit label laag energieverbruik tijdens gebruik en standby, beperkt gebruik van materialen die nadelig zijn voor de gezondheid en het milieu, hogere levensduur, eenvoudige recyclering, duidelijke gebruikersinstructies voor milieuvriendelijk gebruik en de verplichte terugname door de fabrikant voor recyclering na het einde van de levensduur.
De precieze toekenningsdetails van deze optionele labels vind je op www.ecolabel.eu.
