Nog dit jaar, in 2012, zal de Vlaamse overheid al 4,5 miljoen euro vrijmaken waarmee het pas vorige week opgerichte Media Innovatie Centrum (MIX) aan de slag kan gaan om met innovatie de snelle evoluties in de media op te vangen. Het meest concrete dat er voor ligt, is dat bekeken zal worden om een betaalmuur op te richten waarachter de Vlaamse media hun nieuws of tenminste een deel ervan zouden kunnen verkopen aan de internetgebruikers.
deredactie van de vrt gratis en de anderen achter een betaalmuur? Oneerlijke concurrentie! (© ; licentie: )
Nieuwsmedia uit de grote taalgebieden en landen hebben die stap vaak al gezet. De New York Times bijv. heeft zopas het gratis gedeelte verkleind. En de Londense Financial Times haalt nu meer omzet uit online nieuwsverkoop dan uit reclame.
Daar wringt het schoentje immers: het reclamemodel werkt niet voor nieuwsmedia. Het heeft in feite nooit echt gewerkt, en in dit decennium is duidelijk dat informatie maken om te verkopen (de essentie van nieuwsmedia) op het internet geen commerciële toekomst heeft. Zelfs niet voor de grote Engelstalige media, zelfs die die buiten hun landsgrenzen een groot publiek hebben weten op te bouwen.
Betaalmuren zijn op zich ook weer een dure affaire. Er komt heel wat computerwerk bij kijken, en de nieuwsmedia in ons kleine Vlaanderen zijn in alles kleiner van schaal, en kunnen al evenmin profiteren van een groot buitenlands publiek.
Dus betaalt de overheid die betaalmuur – en daar is iets voor te zeggen. Het klopt al een stuk minder dat de overheid dat alleen doet voor de gevestigde, grote, commerciële media, en niet voor de onafhankelijke, kleine online nieuwsdiensten zoals Apache, De Wereld Morgen, Stampmedia, 6minutes, DiskIdee en een paar andere.
De overheid betaalt, de markt kan het niet, tot daar in orde.
En dan komt mediaminister Ingrid Lieten zeggen dat de VRT-nieuwssites in elk geval gratis moeten blijven (in De Morgen van 22/3/2012).
Dat is ronduit marktverstorend, nog voor de markt gemaakt is. Redeneer mee:
- Op het internet zoekt de gebruiker altijd het gratis alternatief, zelfs al geeft dat minder kwaliteit.
- De VRT-nieuwsdienst heeft een goede reputatie.
- De VRT wordt al betaald door de belastingbetaler om nieuws te maken voor radio en tv. Die worden online herverpakt, en daar wordt reclame bij gezet.
- Op dat ogenblik zijn de VRT-nieuwssites gewone concurrenten van de commerciële. Maar hun grondstof is al betaald geweest. Dus oneerlijke concurrentie, al jaren aan een stuk.
- En nu zou de betaalmuur daarop niet van toepassing zijn: de VRT krijgt van zijn voogdijminister de luxe om het gratis publiek te blijven bedienen. Als dat de enige gratis nieuwssite is, kunnen de anderen met hun betaalmuur het wel schudden.
Ronduit marktverstorend.
deredactie.be en sporza.be moeten, als de gezamenlijke betaalmuur er komt, eveneens het grootste deel van hun aanbod betalend maken. Als ze dat niet zijn, dan zullen de 4,5 miljoen euro en de betaalmuur gediend hebben om de commerciële en onafhankelijke online nieuwsdiensten uit de markt te drukken.
En daarvoor zou een mediaminister moeten dienen?
Overigens, benieuwd wat Europa hierover te melden zou hebben.
Over Toon Lowette
De internetgebruiker is niet koning, hij is dictator. Online diensten zijn succesvol als ze zich ondubbelzinnig richten op de taak waarmee de bezoeker naar een site gaat. Sinds 1982 is Toon Lowette ondubbelzinnig bezig met nuttigheid en taakgerichtheid in online diensten, als consultant en als uitgever.
Volg de commentaren van Toon Lowette
Volg Toon Lowette op Twitter
Ik denk niet dat die media-wall een succes gaat worden. Maar ik denk persoonlijk ook dat er weinig toekomst is voor kleine sites (deze inclusief) tenzij die sites ergens fundamenteel verschillen van de grote spelers of een alliantie aangaan met een bepaalde grote spelers. Zo verschilt tweakers.net van de rest omwille van het feit dat de artikels gewoon vertalingen zijn en omdat de een zeer poulair message board hebben. Bij zdnet gaat het goed omdat ze samenwerken met de standaard. Gewoon met kwalitatieve artikels en reclame-banners kom je er tegenwoordig niet meer omdat je verdrinkt tussen de duizende blogs die soms ook wel interessant zijn en qua layout nog weinig verschillen van professionele nieuws websites.
Waarom zouden wij burgers het gelag dubbel moeten betalen? Waarom zouden wij ook nog eens ons abboneren op mediasites die klakkeloos hetzelfde nieuws debiteren, als wat Belga, de VRT of andere bronnen citeren? Waar is de meerwaarde voor onze bijdrage? Zouden de heren commerciëlen ook eens willen nadenken over hun onderscheidend product tov. de rest van de mediamarkt? Moet al het nieuws dan zuiver commerciële belangen dienen en enkel dat nieuws lezen wat commercieel haalbaar is? Het medialandschap is de laatste jaren dermate uitgehold dat je amper nog kwalitatieve journalistiek terugvindt in kranten en tijdschriften… Veel ondoordacht geblaat in talloze opiniestukken ten spijt, wat animatie in het weekend en gezelligheidsbabbels met artiesten en andere evenementenmakers. Graag wat meer diepgang en duidelijke keuzes in wat men wil brengen. Ik heb al betaald en ik wil er ook mijn nieuws voor, tijd voor de private media om hun businessmodellen uit te denken en tevreden te zijn met wat die gekozen richtingen hun financieel kunnen brengen. Er is meer dan alleen geld op de wereld, ook beroepsernst, vakkennis, ervaring, passie en gedrevenheid. De vrije nieuwsgaring moet blijven bestaan, onderzoekjournalistiek bvb. is een terreinen dat vroeger door een iedere krant met liefde werd bedreven maar door commerciële belangen meer en meer in het verdomhoekje werd geplaatst (je kan toch moeilijk toekomstige adverteerders voor het hoofd stoten?). En toch zijn dit de wegen die bewandelt moeten worden… ieder zijn specialiteit, zijn politieke visie, zijn kwaliteiten uitwerken en publiceren. Er is voor elk wat wils, je kan niet altijd alles krijgen…
Jan, ik ben het grotendeels met je eens. Heel die MIX is mijn inziens een verkapt steunfonds aan de grote persgroepen. De betaalmuur die ze ontwikkelen is volledig geënt op de grote jongens. Sites zoals diskidee zullen daar niks aan hebben, maar worden met dezelfde problemen geconfronteerd: onvoldoende inkomsten door display-advertenties en dus grote problemen om kwalitatieve artikels aan te bieden, cq. blijven aan te bieden. Trouwens, in het opiniestuk staat letterlijk dat surfers altijd naar het gratis alternatief gaan, zelfs als dat minder kwaliteit biedt. Wat denk je dat er zal gebeuren als alle grote namen achter een betaalmuur verdwijnen? Juist ja, dan zullen kleinere sites die leemte invullen. Dus heel het MIX / betaalmuur idee is een doodgeboren kindje, daar ben ik van overtuigd. Als het al niet tegen de Europese mededingingsregels ingaat (wegens verkapte staatssteun).
Er zit toch een rare kronkel in de redenering denk ik dan als dictator. De belastingbetaler betaalt de VRT om nieuws te maken en moet dan maar dubbel betalen. Que??? Of nog, sinds de VRT een door de overheid betaald model hanteert en nieuws produceert (wat ze al deden voordat er van commerciele initiatieven sprake was) wat een soort functie van algemeen nut is, dan zou dat dus nu niet meer mogen. Eerst was er de VRT en de VRT alleen, de mens kreeg zijn nieuws en entertainment en via de belastingen en kijk- en luistergeld betaalde hij daarvoor. Toen Mike en Guido het potentieel zagen om ook een zendertje te beginnen met entertainment en nieuws, moesten ze niet bij de overheid gaan aankloppen. Ah nee, hun businessmodel is totaal anders. Door een deel van de zendtijd te spenderen aan advertenties werd een leefbaar alternatief gevonden. Maar nog steeds betaalt de belastingbetaler de VRT wat niet marktverstorend is, de markt kan nooit aan alleen commerciele zenders gelaten worden, dan hebben we per uur 59 minuten reclame en een minuut product placement of infotainment die moet doorgaan voor een programma. Maar soit, ik dwaal af. Een kritische blik op bijvoorbeeld de Vlaamse pers is onmogelijk. Niemand vraagt zich af of we wel zoveel redacties van kranten nodig hebben, niemand vraagt zich af of de markt leefbaar is met zoveel spelers op een zo kleine markt. Ik blijf ervan overtuigd dat de overheid een gratis en dus belastingen kostend alternatief moet blijven opwerpen tegen de commerciele nieuws producenten. Je ziet nu al wat er met de Standaard en de kwaliteitsvod De Tijd aan de hand is. Steeds verder worden de grenzen van het fatsoen en de deontologie overschreden en gaat de kwaliteit bergaf in ruil voor meer advertenties, door adverteerders “geinspireerde” artikels en allerlei rotzooi die niets met kranten te maken heeft (JobAt, dating, webshop, …). En hetgeen wel nog nieuws is, is een cut and paste van Belga, doe de test, je vindt dikwijls woord voor woord dezelfde artikels op alle kranten sites. Hetgeen er in een gezonde omgeving moet gebeuren is dat een hoop kranten op de fles gaan, verschraling van het aanbod, maar dan wordt het voor de overblijvers terug leefbaar. Dat is kapitalisme en zouden zeker de commerciele uitgeverijen moeten weten. Of het kapitalisme goed of slecht is, spreek ik me niet uit. Het is wel het systeem waarin we draaien. De kranten zijn net hetzelfde als die kerels van de muziekindustrie. Het business model werkt niet meer, en krampachtig proberen ze een dood model terug nieuw leven in te blazen. En soms is dat gewoon onmogelijk en dan kan je geen geld meer verdienen aan bepaalde zaken, dan moet je gewoon je conclusies trekken. Sectoren groeien en sectoren krimpen, sommige gaan dood, en weer nieuwe komen op. Zo is het altijd geweest en zal het altijd zijn. De oplossing is duidelijk niet om de burger nog een tweede maal te laten betalen voor zijn nieuws.