Het lijkt erop dat nieuwssites erin slagen surfers te overtuigen van hun kwaliteiten, en dat het onnut van de zogenaamde portals stilaan duidelijk wordt.
U kent ze wel, de portals. MSN, Telenet, Skynet: de websites van de grote internetbedrijven. Jaren geleden begonnen zij ermee niet alleen internetabonnementen of-software te slijten, zij vonden ook dat zij inhoudelijk de klant iets moesten te bieden hebben. Om zeker te zijn van hun publiek hanteerden zij een heel eenvoudig maar doeltreffend instrument dat andere sites niet zo vlot tot hun beschikking hadden: de vaste openingspagina in de browser. Wie zijn computer aanzette kwam automatisch bij een van deze drie uit, naargelang van het contract. De eerste die dat in België uitprobeerde was Planet Internet eind jaren negentig. Abonnement, mail en nieuws in één pakket. Toen Planet Internet werd overgenomen, ging de focus op de kernactiviteit en werd de nieuwssite stopgezet.
Deze portals hebben een paar dingen gemeen. De inhoud die zij presenteren is doorgaans banaal en entertaining, en voor een breed publiek, zeker niet specialistisch. En als je naar hun homepage kijkt, weet je ongeveer dat alles ze wat je ziet gratis verworven hebben, als de informatieleverancier er al niet voor betaalt om erop te mogen staan. Ze leven van advertenties, hoewel het niet de kern van hun business is. Hun omzet maken ze immers op internettoegang, digitale televisie, telefonie, software, noem maar op.
Daarnaast heb je de nieuwssites van kranten en tijdschriften, evenzeer mikkend op een groot publiek. Die betalen redacteurs om voor hun publiekssegment kwaliteitsinformatie te maken.
Wat doet zich nu voor? Nieuwssites groeien behoorlijk in de statistieken. Zij trekken meer publiek aan, terwijl de portals stilaan publiek inboeten.
Het Nieuwsblad liet deze week weten dat ze de grootste nieuwssite van Vlaanderen geworden zijn, en dat terwijl de collega’s ook in belangstelling toenemen. Nieuwsblad-researcher Jeroen Coeymans leert uit de cijfers van CIM en Insites dat de portals in 2006 nog meer dan 45% van de Belgen bereikten, wat nu gedaald is tot 37%. Nieuwssites kenden de omgekeerde trend en bereiken intussen 46% van de bevolking boven de 12 jaar. Ook in Franstalig België groeien de nieuwssites snel.
"Verklaringen," zegt hij, "vind je o.a. in de Belgian Media Mapping van InSites, waaruit blijkt dat de surfer in de eerste plaats op zoek gaat naar nieuws. Nieuwssites zijn de voorbije jaren dan ook sterk gegroeid en hebben hun aanbod sterk uitgebreid. Uit de studie Newsbrand Qualifier blijkt bovendien het versterkende effect tussen kranten en hun sites. De platformen werken complementair en het sterke imago van de papieren kranten wordt overgedragen op de sites." Het geval van Het Nieuwsblad is zeker niet alleenstaand, en de verklaring lijkt te kloppen.
Nieuws en zoeken worden de twee grootste functies van het web, met het sociale netwerk als sterk opkomende derde. Nieuws gaat de surfer zoeken waar nieuws wordt gemaakt, en dat is zeker niet bij de portals. De behoefte zowel aan snel nieuws als aan overzichten en gesegmenteerd nieuws voor allerlei interessegebieden wordt door de nieuwsmakers ingevuld op een beveredigende manier, vandaar de groeiende gebruikcijfers. En die gaan nog verder blijven groeien.
De nieuwsmerken uit de print- en audiovisuele sector zijn daarbij van groot belang, maar ook de nieuwe nieuwsmerken die in het internet zelf gegroeid zijn. Internetters kiezen hun nieuwsmerk omdat dat merk professioneel nieuws maken als kernactiviteit heeft.
De portals zullen dus nog meer bezoek verliezen, en dat is normaal, want het is niet hun kernactiviteit. Een telefoniebedrijf is geen nieuwsbedrijf. Weinig bedrijven slagen in een dergelijke complementariteit. Er schiet mij nu maar één voorbeeld te binnen. Bandenfabrikant Michelin ging heel lang geleden al landkaarten uitgeven, omdat al die banden toch ergens naartoe moesten rijden. Van kaarten kwamen ook restaurants, die naast die wegen lagen. Het werkt nog altijd. Maar het is een grote zeldzaamheid die kon overleven dank zij professionaliteit en kwaliteit. En door elk onderdeel als een kernactiviteit te gaan beschouwen. En dat is duidelijk niet het geval bij de portals.
Toon Lowette is mede-oprichter van 6minutes. Hij is voormalig Knack-journalist en sinds 1982 actief in elektronisch uitgeven, eerst bij krantengroep De Standaard, daarna als onafhankelijk consultant. In 1999 lag hij mee aan de basis van de e-mailnieuwsbrievenuitgeverij 6minutes.