De Apple iPhone is een echt juweeltje en maakt her en der dromen waar. Maar hoe komt het dan dat er echte fans zijn en echte tegenstanders? Hoe komt het dan dat het lijkt dat Apple zich overschat heeft?
Ja, het is een prachtig toestel. De superlatieven die je hoort in het dagelijks gebruik van Apple iPhone-bezitters mogen er zijn. Het is een juweeltje, een trendsetter, een grensverlegger in de gebruikservaring van een telefoon en internettoestel.
Je hoort zelden een iPhone-bezitter mopperen over zijn aankoop en het gebruik. En als je gemopper verneemt, dan is het waarschijnlijk op een internetforum, waar gewaarschuwd wordt voor storingen, fout gebruik, risico op defecten. Niet dat het vaak gebeurt, maar het is er.
Freud
Waarschijnlijk heeft Freud een simpele uitleg voor het ontbreken van klachten in dagelijkse gesprekken: er zijn de fans en absolute fans die vergevingsgezind zijn en over mankementen heen kijken, en er zijn de trotsen die niet graag toegeven dat hun al bij al dure aankoop toch gebreken heeft. Er enthousiast of quasi onopvallend mee uitpakken en de aandacht die je ermee oogst zijn zalf op de eventuele ongemakken.
Problemen zijn er, reële problemen, in die mate zelfs dat je je kan afvragen of Apple zich heeft overtild aan de iPhone. Er dook tijdens de grote vakantie het probleem van de veiligheid op (ondanks pin-code is het toestel makkelijk toegankelijk voor onbevoegden), er breekt wel eens wat aan de delicate hardware, de internetsnelheid is niet altijd wat het moet zijn (maar dat kan ook het mobiel netwerk zijn), niet alle internetsites kunnen bezocht worden wegens geen flash en java (Apple heeft in de VS reclame moeten terugtrekken die stelde dat het hele internet aan je voeten ligt).
Bedrijven
En niet in het minst voor bedrijven: rapporten van ICT-analysten zijn momenteel negatief. De iPhone is nog niet klaar voor bedrijven. En laat nu daar net een publiek zitten met geld, met geavanceerde gsm-behoeften en met een bovengemiddelde behoefte aan gadgets. Dat valt niet mee voor Apple.
De verkoop van de iPhone loopt als een trein, dank u, maar de schaarste in levering, die blijkbaar bij de hype hoort is, ook ten dele kunstmatig, zo blijkt. Concurrentie is op komst met andere touch-smartphones, andere kunstenmakers, en voor de businesswereld vooral de BlackBerry, die profiteert van de grotere vraag naar smartphones.
iPhone lijkt voorlopig niet te doen voor Apple wat de Mac en vooral de iPod wel vermochten. De iPod was een absolute innovatie, een toestel dat binnen- en buitenshuis het persoonlijke muziekcentrum annex muziekwinkel geworden is. De iPod deed en doet precies wat de behoefte is, en is dus een wereldhit met verdomd gunstige invloed op de balans van Apple. De Mac was dat ook destijds, absoluut innovatief in de prille computerwereld. Maar als de iPod er niet was geweest om Apple als computerbedrijf te redden, dan was de Mac, hoe innovatief ook, misschien niet meer beschikbaar.
Gesloten strategie
Apple heeft altijd een gesloten bedrijfsstrategie gevolgd, altijd geprobeerd zijn eigen monopolist te zijn, en in de computersector is dat niet gelukt. Met de Mac niet, met de iPod (voorlopig?) wel, wegens véél innovatiever.
Het lijkt er op dat de innovatie die iPhone heet niet absoluut innovatief genoeg zal zijn om in de gsm-markt van de nabije toekomst een iPod-effect te creëren. Niemand kende een iPod, Apple zette de trend. Iedereen kent daarentegen een gsm en heeft er verwachtingen van; Apple heeft er een aantal doorgetrokken en absoluut vernieuwd, maar een aantal overgeslagen of onderschat.
In een zeer ontwikkelde telefoonmarkt is de innovatie op zich misschien wel groot genoeg, maar de gesloten marktbenadering lijkt nu al geen goede aanpak voor de gsm-markt te zijn. Koppelverkoop mag dan al toegelaten zijn in veel landen, consumenten trappen er pas in als ze het toestel écht willen hebben.
België
In de Belgische markt zal overigens een goede markt zijn om te vergelijken of de vrije verkoop al dan niet beter werkt. De iPhone is een geniaal toestel, maar of het geniaal genoeg is om de vijftien jaar oude gsm-markt grondig te veranderen, zal moeten blijken.
Toon Lowette is mede-oprichter van 6minutes. Hij is voormalig Knack-journalist en sinds 1982 actief in elektronisch uitgeven, eerst bij krantengroep De Standaard, daarna als onafhankelijk consultant. In 1999 lag hij mee aan de basis van de e-mailnieuwsbrievenuitgeverij 6minutes.
