Hoe regel ik mijn surround-luidsprekers optimaal af?

14
887

Van stereo met twee luidsprekers zijn we geëvolueerd naar surroundsystemen met vijf of meer luidsprekers. Het is de bedoeling dat je die allemaal even luid hoort, anders klopt het geluidsbeeld niet meer. Maar hoe doe je dat?
audio-video
Bij gewone stereo moet je het geluid van de twee luidsprekers zo afregelen, dat je ze even luid hoort vanaf je luisterplaats. Dat doe je met de balansregelaar en het kan makkelijk op het gehoor. Als je het goed hebt afgeregeld, hoor je geluid ergens in het midden tussen de twee stereoluidsprekers.

Surround
Bij een surroundsysteem is het echter heel wat ingewikkelder. Je hebt immers vijf luidsprekers en vaak ook nog eens een subwoofer.
Die vijf luidsprekers bestaan uit drie luidsprekers vooraan (links, midden en rechts) en twee luidsprekers achteraan (links en rechts). Nieuwe surroundsystemen met zes luidsprekers en een subwoofer hebben nog een middenluidspreker achteraan en op dit moment zijn al systemen in ontwikkeling die nog meer luidsprekers langs de zijwanden tussen de voor- en achterluidsprekers plaatsen.
Een dvd-film of muziek op dvd-audio of sacd verdeelt het geluid over al die kanalen. Om volledig te kunnen genieten van het geluid zoals dat op de disc staat, moet je al die kanalen natuurlijk evenwaardig kunnen horen. Daarvoor moet je ervoor zorgen dat alle luidsprekers even luid klinken vanaf je normale luister- of kijkplaats. Een balansregelaar helpt hier niet meer. In plaats daarvan kun je op je surroundversterker het volume van alle uitgangen apart regelen.

‘Meester’volume
Een surroundversterker heeft een grote volumeknop en daarmee regel je het ‘meestervolume’ of hoofdvolume, dat is alle uitgangen tegelijk. Het volume van één kanaal kun je gewoonlijk maar regelen via een speciale menufunctie op de versterker zelf of via zijn afstandsbediening. De subwoofer is nog een heel ander paar mouwen, want hoewel je die uitgang op de versterker ook kunt regelen heeft een zogenaamde actieve subwoofer zelf een eigen versterker ingebouwd en zit daarvoor een volumeregeling op de subwoofer zelf. Zo’n subwoofer moet dan ook juist afgeregeld worden op de rest van de luidsprekers. Staat hij te zacht dan heb je niet genoeg bassen en als hij te hard staat dan heb je er teveel. Hoe regel je dat nu allemaal correct af?

Decibels
Om alle kanalen even luid in te stellen heb je een meetinstrument nodig. In principe kun je wel proberen de afregeling op het gehoor te doen, maar echt juist heb je het dan nooit en zeker niet waar het de subwoofer betreft. Voor een bedrag tussen 50 en 70 euro kun je een decibelmeter kopen in de meeste elektronicawinkels. Een goed type is de Radio Shack (Tandy) Sound Level Meter, die zowel in een digitale als in een analoge uitvoering te koop is.

1
2
3
Vorig artikelDiskIdee podcast over Windows Media Center
Volgend artikelGoedkoop surround geluidssysteem

14 REACTIES

  1. Beste lezer, het woord "afregelen" staat wel degelijk in Van Dale en bij het lemma staat de volgende tekst: "heel precies afstellen, scherp instellen." Het woord lijkt ons dan ook juist gekozen voor de titel van dit artikel.

  2. Beste schrijver van dit artikel…

    Wat bedoel je in vredesnaam met “afregelen”? Behoorlijk irritant wanneer in een Nederlandse tekst ineens niet-bestaande woorden voorkomen. Ik neem aan dat dit “afstemmen” dient te betekenen. Check volgende keer even VanDale s.v.p..

  3. Kijk maar eens op de site van conrad.nl , Er is reeds een DBmeter van 24,95€ , het is wel geen digitale( een analoge) maar voor deze functie is dit zeker geen nadeel. Succes

  4. Steven en Johan het is inderdaad de bedoeling om een vlakke freq. curve te verkrijgen en daarom moet de woofer ~3db harder omdat het menselijke oor een afzwakking heeft van ~3db ( zoals reeds uitgelegd ) => vb: menselijk oor -3db en subwoofer +3db => -3+3= 0db => vlakke curve, je moet maar eens kijken naar de freq. curves van de betere en duurdere luidsprekers, de bassen zullen allemaal iets hoger liggen dan de rest van het spectrum.

  5. Zo\’decibelmeter kan je kopen bij Conrad voor ongeveer 30 euro bestellen en voor ongeveer 38 euro thuisbezorgd.

  6. Goed artikel. Alleen ben ik het eens met Steven Hoornaert. Een subwoofer behoort net zoals elke andere speaker in een surroundsound opstelling dezelfde geluidsdruk weer te geven. Dit is alleen te meten met een Radio Shack SPL-meter en niet op gehoor alleen af te stellen. Het is in een surroundsound opstelling juist de bedoeling de werkelijkheid zo dicht mogelijk te benaderen.
    Verder een goed artikel waarin de basisprincipes goed uitgelegd worden. Zeer handzaam voor de beginnende homecinema enthousiast.

  7. Hans,
    Er bestaan geen meters die maar tot 10 dB gaan. Dat zou totaal zinloos zij, omdat zowat alle geluiden harder klinken dan dat.

  8. Benny, je zult echt verder moeten zoeken want ze zijn er wel degelijk. De Radio Shack of Tandy decibelmeters die in het artikel vermeld worden kun je hier jammer genoeg niet meer krjigen en Radio Shack verkoopt ze helaas niet via het internet buiten Amerika. Als je iemand kent in de States, kan die het natuurlijk voor je kopen en opsturen. Mogelijk voeren winkels die surroundinstallaties verkopen tegenwoordig ook de benodigde decibelmeters voor de afregeling.

  9. Steven, de lage tonen moeten 3 of 4 dB luider afgesteld worden omdat het menselijk gehoor veel minder gevoelig is voor die lage tonen. Als je ze op dezelfde geluidsdruk van 75 dB zou afregelen als alle andere luidsprekers, zou het voor je oren toch nog zachter klinken. Vandaar dat je ze een ietsje meer moet geven. Het is inderdaad de bedoeling een zo vlak mogelijke frequentieweergave te krijgen maar dat kan alleen als je ook compenseert voor de niet bepaald rechtlijnige frequentiecurve van het menselijk gehoor.

  10. Leuk artikel ware het niet dat er nonsens in staan. Waarom moeten de lage tonen 3 of 4db luider afgesteld worden en niet zoals de rest op 75db? Is het niet de bedoeling een zo gelijk mogelijke geluidsdruk te verkrijgen in functie van de frequentie, een vlakke curve tussen ongeveer 20Hz en 20kHz? Een zo goed mogelijke benadering van de werkelijkheid, dat is de bedoeling, anders kunnen we ons afvragen waarom de CD/DVD niet met iets luidere bassen opgenomen is in de studio? Stel je even voor, je bent zelf de uitvoerder van een muziekstuk en na de opname beluister je het resultaat en zegt : “Zo heb ik dit niet gespeeld.”.

  11. Waar koop je zo’n decibelmeter? Ik heb in allerlei elektronicawinkels nagevraagd, maar ofwel hebben ze er geen ofwel kosten ze veel meer dan die 50 tot 70 euro die jullie opgeven.

Reacties zijn gesloten.