Gsm-gezin

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat je dankzij de nieuwe technologie juist diepere intermenselijke contacten legt.
Mijn oudste zoon vertrekt eind augustus voor een jaar naar Ecuador in het kader van een uitwisselingsprogramma. Wij krijgen een Ecuadoriaanse dochter in de plaats. Dat is geen slechte ruil, maar ik wou het over iets anders hebben. Uitwisselingsprogramma’s bestaan al langer dan vandaag. Vóór er e-mail bestond, verliepen internationale contacten veel moeizamer. Je kon telefoneren of brieven schrijven. Het ene was duur en het andere duurde lang. Vandaag kun je niet alleen e-mailen, maar ook chatten. Bovendien kun je foto’s, documenten en zelfs filmpjes uitwisselen alsof het niets is.
Ik hoor cultuurpessimisten wel eens verkondigen dat het internet, de computer en de nieuwe telecommunicatiemogelijkheden de mensen uit elkaar drijven. Kinderen spelen computerspelletjes in plaats van buiten te spelen. Jongeren sms’en liever dan een goed gesprek aan te knopen. De intermenselijke contacten verwateren. Mensen worden angstig en wantrouwig.

Dieper
Mijn persoonlijke ervaring is dat je dankzij de nieuwe technologie juist diepere intermenselijke contacten legt. Samen met mijn vrouw schreef ik een boek over de Zuid-Nederlandse eetcultuur in de tijd van Rubens. Als voltijds werkende ouders van drie opgroeiende zonen zouden we dit project zonder de computer en het internet nooit tot een goed einde hebben kunnen brengen. Het internet zorgde bovendien voor tal van internationale contacten, die ons enorm vooruit hielpen bij ons project. Uit sommige van die contacten groeiden vriendschapsrelaties die zich nu ook in de “echte” wereld afspelen. De nieuwe technologie stelde ons dus in staat om naast ons eigenlijke werk nog een andere interesse te bevredigen en die redelijk professioneel tot een goed einde te brengen. Je hoeft daarvoor niet langer voltijds met een onderwerp bezig te zijn.
Toegegeven, voor mensen die van nature meer op zichzelf zijn, zijn de computer en het internet ook een “enabler” om zich juist verder terug te trekken uit de wereld. Je kunt dat echter niet aan de voeten van de nieuwe technologie werpen. Uit wetenschappelijke hoek komt er trouwens bevestiging voor mijn intuïtieve aanvoelen. Veerle Van Rompaey van de K.U. Leuven bezocht drie jaar lang tien gezinnen met minderjarige kinderen, om te onderzoeken hoe ze omgaan met de nieuwe technologieën. Ze concludeert dat computer, gsm en internet ons juist dichter bij elkaar brengen.

Tweeverdieners
Ze kunnen zelfs ons gezinsleven redden, zoals een Vlaamse krant het kopte. Technologie zaait vooral onrust of veroorzaakt conflicten wanneer ze voor het eerst in een gezin wordt geïntroduceerd. Elk gezin zoekt naar manieren om de nieuwe technologieën in de gezinscultuur in te passen. De gezinscultuur bepaalt hoe er met de gsm, de computer of het internet wordt omgesprongen. De nieuwe technologie leidt niet per se tot vervreemding en isolement. Ze kan integendeel in tweeverdienergezinnen de hechting binnen de familie enorm verbeteren. In één van de onderzochte gezinnen met kinderen van acht en tien jaar had elk gezinslid een gsm. Vader en moeder hebben een eigen zaak en moeten dus ’s avonds vaak werken. De kinderen zijn vrij zelfstandig en blijven dankzij de gsm toch in nauw contact met hun ouders. In deze concrete situatie verbetert de nieuwe technologie duidelijk het gezinsleven.
Pessimisten zullen opmerken dat een gsm-gezin toch een zekere kilte uitstraalt. Dat zijn, vrees ik, reflecties uit een vervlogen tijd. Het is zoals met de introductie van de auto meer dan een eeuw geleden. De uitgebreide families uit vervlogen tijden werden uit elkaar geslagen. Mensen verlieten de eigen kerktoren. De negentiende-eeuwse wereld veranderde onherkenbaar op zeer korte tijd. Niet alle veranderingen waren ten goede, maar zou jij je nog een leven zonder auto kunnen voorstellen?