“Esthetiek is het gevolg van de techniek”

1
506

Wim Vanderstraeten ontwerpt al sinds 1981 luidsprekers voor zijn eigen bedrijf Link. Een gesprek over muziek en techniek.
linkk50
“Ik ben muziekliefhebber. Techniek is een spijtige noodzakelijkheid,” aldus Wim Vanderstraeten, die in 1981 zijn eerste commerciële luidspreker ontwikkelde en op de markt bracht onder de merknaam Link. Vanderstraeten bouwt luidsprekers die zo min mogelijk techniek toevoegen aan muziek. Luidsprekers zijn maar één schakel in de muziekweergave, maar wel de belangrijkste.
Vanderstraeten experimenteerde al vanaf zijn negende met bandrecorders en microfoons. Op zijn elfde kreeg hij een geïntegreerde “stereo-installatie” (zoals dat toen nog heette) van het merk Dual, bestaande uit een platenspeler, een versterker en kleine luidsprekers. “Toen ik die Dual meenam naar een vriend en aansloot op zijn betere luidsprekers was dat een openbaring voor mij,” zo herinnert Vanderstraeten zich. “Ik kon mij geen betere luidsprekers veroorloven, dus besloot ik ze zelf te bouwen.”
In het begin van de jaren tachtig ontstond uit zijn “obesessie” (zoals hij het zelf uitdrukt) een eigen bedrijf. De eerste luidspreker van het merk Link was de ondertussen legendarische m21, die nog op vele plaatsen tot op vandaag dienst doet. Al gauw kwam er vraag naar een kleiner model, vooral omdat dealers dit gemakkelijker konden verkopen. De s21, die pas in 1986 op de markt kwam, was onmiddellijk een succes. In het begin van de jaren negentig moest Vanderstraeten de keuze maken tussen doorgroeien met zijn bedrijf of zich blijvend concentreren op het maken van steeds betere ontwerpen. “Ik wou geen dozenschuiver worden. Mij interesseren vooral de techniek en de fysica achter een zo eerlijk mogelijke muziekweergave,” aldus Vanderstraeten. Hij besloot “klein” te blijven en vormde Link om van een pure fabrikant tot een ontwerpbedrijf annex adviesbedrijf voor alles wat te maken heeft met muziekopname en muziekweergave. Je kunt sindsdien bij Link ook terecht voor het upgraden of herstellen van oudere luidsprekers of versterkers. De details daarover vind je op de website.
Vanderstraeten: “Ik wil zo precies mogelijke luidsprekers bouwen. Vormgeving is voor mij altijd functioneel. Esthetiek is in mijn optiek het gevolg van de techniek. Link luidsprekers laten slechte opname heel erg slecht klinken en briljante opnames heel erg briljant.” Volgens Vanderstraeten zit het probleem in de muziekweergave niet zozeer aan de weergavekant, maar vooral aan de opnamekant. “Er bestaan heel wat slechte opnames. Op een goedkope installatie valt dat niet op, maar hoe beter en dus helaas duurder een installatie, hoe meer de fouten in een opname worden uitvergroot. De schaal van de kwaliteit van je cd’s wordt uitgerokken bij een preciezere installatie.”
Vanderstraeten woont regelmatig opnames bij van een bevriend opnameingenieur en weet dus waarover hij spreekt: “Ik probeer zoveel mogelijk akoestische concerten mee te pikken, om een referentie te houden. Ik wil niet het gevaar lopen mijn eigen vooroordelen als referentie te nemen.”
Door het bijwonen van opnames leert hij de problemen van de muziekweergave in de praktijk kennen. Vanderstraeten: “Muziekweergave is iets bijzonder complex. Een opname-ingenieur moet altijd keuzes maken. Zal hij de opname maken vanuit het standpunt van een luisteraar op een bepaalde plaats in de ruimte? Of zal hij een bepaald instrument uitvergroten? Het is heel moeilijk om instrumenten in een ruimte te plaatsen die de werkelijkheid benadert.”
De meeste moderne muziek is gekneed en bewerkt in studio’s. Opnames hebben zelden nog iets te maken met “levende muziek”, zeker in de wereld van de populaire muziek. “Veel muziek is gemanipuleerde studiomuziek met een gecreëerd stereobeeld en een verzonnen ruimte,” aldus Vanderstraeten. Aan dat soort factoren kan een goede hifi-installatie niets wijzigen.
Vanderstraeten betreurt dat weinig Belgen live muziek gewend zijn: “In Frankrijk en Engeland is dat heel anders, daar vind je in elk dorpje wel live muziek.” Door de onbeperkte downloadmogelijkheden van het internet ontwikkelen jongeren een gigantische muziekinteresse, maar ze slagen er niet in om hun gehoor te ontwikkelen. Jongeren hebben bovendien niet de middelen om een goede installatie te kopen. Plastic computerluidsprekers zijn een horreur, maar ze vormen tegenwoordig wel het gehoor van de jeugd. Vanderstraeten beseft ook wel dat het onmogelijk is om tegen deze stroom in te roeien.
De kasten van de Link luidsprekers worden door een meubelmaker gebouwd naar het ontwerp van Vanderstraeten. De assemblage verzorgt hij zelf. De elektronische onderdelen bestelt hij bij gespecialiseerde fabrikanten in het buitenland. Deze onderdelen worden dikwijls gebouwd volgens een eigen ontwerp. Het probleem is dat de grote fabrikanten profiteren van deze kostenloze “research & development”. Het is Vanderstraeten al een aantal keren overkomen dat een onderdelenfabrikant een ontwerp van hem opneemt in zijn catalogus voor standaardonderdelen. “Ik moet daarom steeds innoveren, want de grote jongens kijken over de schouders van de kleintjes mee,” aldus Vanderstraeten.
Luidsprekers ontwerpen, betekent compromissen sluiten. De nieuwe, compacte Link k50 tweewegluidsprekers die de aanleiding voor dit interview vormen, moesten een zo perfect mogelijk evenwicht bieden tussen hoge en lage tonen. “Homogeniteit is een van de belangrijkste eigenschappen van een goede luidspreker,” zo weet Vanderstraeten. “Het is dé factor die een luidspreker aangenaam maakt om jaar in en jaar uit naar te luisteren.” Dan begint onze luistersessie met de k50’s. De reacties van alle aanwezigen is over de hele lijn positief. De k50’s zijn zeer precies en homogeen, net zoals Vanderstraeten het graag heeft. Slechte opnames klinken slecht, maar de goede opnames zijn hemels. Om stil van te worden! Dat is precies wat een goede luidspreker moet doen: zich zoveel mogelijk wegcijferen.

Vorig artikelOp wandel met je beeldscherm
Volgend artikelCompacte oplossing voor mobiele audio en video
Jozef Schildermans
Jozef Schildermans is journalist en schrijver. Zijn recentste roman is De reis van de hofarts (samen met Ludo Schildermans) onder de auteursnaam L.J. Schildermans gepubliceerd bij Uitgeverij Houtekiet.

1 REACTIE

  1. Wim met Henk,ik ben groot hi-fi (end) liefhebber,ik zou graag ook zelf luidsprekers maken moet ik hiervoor electro technish zijn aan gelegd of kan het met mijn achtergrond als timmerman ook,ik ben namelijk in de wao terecht gekomen en zou zelf ook graag wat bouwen,daar ik zelf de infinity omega speakers heb, deze zijn vrij groot en wou ik in deze grote blijven,ik hou namelijk van grote vloerstaande speakers,een paar tips zouden welkom zijn.mvg Henk.

Reacties zijn gesloten.