Je eigen bibliotheek

Een beetje verzamelaar wordt er dagelijks mee geplaagd: Heb je dat liedje toevallig? Heb je zus of zo video? Heb je… Je moet al een olifantengeheugen hebben om dan meteen ja of nee te kunnen zeggen. laat staan om achteraf te weten wat je aan wie hebt uitgeleend. Tenzij heel je collectie cd’s, video’s of boeken op je computer staat!

Natuurlijk kun je hiervoor in bijvoorbeeld Microsoft Access zelf een database aanmaken. Groot voordeel is dat je dan het programma net zo eenvoudig of uitgebreid kunt maken zoals je zelf wil. Je
kunt het ook specifiek op je behoeften afstemmen. Heb je bijvoorbeeld enkel een reeks cd’s met klassieke muziek, dan moet je niet enkel een veld voorzien voor artiest – we spreken in dit geval van een
componist -, maar je moet extra velden voorzien voor uitvoerders zoals orkest, solisten en dirigent. Nadeel van het zelf in elkaar knutselen van een eigen database, is dat het veel meer tijd vergt
voordat je ermee aan de slag kunt. Je moet bovendien wel wat notie hebben van hoe een database werkt.

Warm water weer uitvinden?
Gelukkig zijn er alternatieven. Jij bent immers niet de enige die een overzicht wilt van je cd-, video- en dvd-collectie. Anderen zijn je al voorgegaan en hebben wellicht al een programma geschreven
om hun verzameling bij te houden. Kijk even op een downloadsite en je vindt dertien in een dozijn van dergelijke programma’s om je cd’s of video’s bij te houden. Sommige zijn shareware waarbij de
auteur nog wat extra probeert te verdienen. Ik bekeek enkele van de freeware-programma’s, meer bepaald om je boekencollectie en filmcollectie bij te houden.
Wil je iets uitgeven om je collectie boeken, cd’s, video’s en dvd’s te beheren, dan kun je zowel bij Davilex als Easy Computing terecht. Voor ongeveer 15 euro heb je al een kant-en-klaar programma.
Nadeel van deze producten en ook de freeware programma’s is natuurlijk dat je er praktisch niets meer aan kunt wijzigen. Voordeel is dat je er onmiddellijk mee aan de slag kunt.

Laat het web het werk doen
Voor cd’s en in mindere mate ook dvd’s kan een verbinding met het web nuttig zijn. Er zijn immers op het web databases beschikbaar waarin de gegevens van massa’s cd’s al ingevoerd zijn. Zo hoef je
niet alles zelf meer in te typen. FreeDB is een goed voorbeeld en nog gratis ook. CDDB is de moeder van dergelijke databases, maar is helaas niet gratis meer. Hoe werkt een dergelijke database? Elke
cd heeft een (bijna) unieke identificatiecode en die zit samen met de gegevens van de cd zoals titel, artiest en uitvoerders en zelfs de titels van de nummers in de database. Wanneer je nu een cd in
de cd-rom steekt, herkent het programma om je cd’s te beheren de ID en stuurt die ter verificatie naar de webdatabase, bijvoorbeeld FreeDB. Die stuurt de ID met de correcte cd-gegevens terug naar jou
en vult deze gegevens mooi in je programma in. Leuk hé? Je laat dus het web het invulwerk doen. Het werkt dus ongeveer net hetzelfde als bij als de Windows Media Player die onmiddellijk de cd en de
nummers herkent wanneer je een cd in de cd-rom steekt. Immers, de Windows Media Player haalt die informatie ook uit een database zoals CDDB of FreeDB. Wanneer je nog geen breedbandverbinding hebt, kun
je op de website van FreeDB de recentste database downloaden, maar houd er dan wel rekening mee dat de gecomprimeerde versie zowat 100 MB groot is. De download duurt dan pakweg 5,5 tot 6 uur. Gelukkig
hoef je dat slechts één keer te doen. Daarna kan het downloaden van de upgrades volstaan. Heb je toevallig een cd-brander waarbij Nero Burning rom 5.5 is geleverd, dan vind je een oudere versie van
FreeDB op de cd-rom en kan die als basis dienen. Houd er verder wel rekening mee dat het uitpakken van het RAR-archief van de off line FreeDB meerdere gigabytes nodig heeft. Voor video’s en dvd’s
bestaat er een dergelijke database, al is die iets minder uitgebreid.

Scherpe kantjes
Mooi is dat allemaal, maar er zijn wel wat scherpe kantjes aan. In de eerste plaats staat niet alles in de database. Je zult soms zelf nog wat moeten typen. Een tweede bedenking is dat de database
gevuld wordt door enorm veel mensen die elk op hun manier de gegevens hebben ingevuld. Consequentie is dus ver te zoeken en dat zie je vooral wanneer je overzichten van je collectie afdrukt. Wanneer
je collectie cd’s voor het grootste deel uit klassieke muziek bestaat, kun je gadgets zoals CDDB en FreeDB beter links laten liggen. De webdatabase herkent wellicht wel je ‘negende’ van Beethoven,
maar niet noodzakelijk de uitvoering die jij hebt. Uit eigen ervaring weet ik dat heel dat automatisch laten invullen van de database door services als FreeDB niet of nauwelijks werkt voor cd’s met
klassieke muziek. Je zult in dit geval dus alle gegevens zelf moeten invoeren. Het komt er dan op aan om een programma te vinden dat dit zo gemakkelijk mogelijk maakt. Heb je bijvoorbeeld het
volledige werk van Johan Sebastian Bach op 160 cd’s, dan moet je een programma hebben waarbij je in het veld ‘componist’ slechts één keer de naam Johan Sebastian Bach hoeft in te tikken en geen 160
keer.

Freeware (BuyPin en OXD Software)
Wanneer het niks mag kosten, dan mag je je eisen ook niet te hoog stellen. Zo zul je wel massa’s programma’s vinden om je collectie cd’s, video’s en boeken te beheren, maar een netjes in het
Nederlands vertaald programma is er zelden bij. Toevallig vond ik wel Ant Movie Catalog van BuyPin Software, waarbij je in verschillende
talen de menu’s en interface kunt instellen waaronder ook het Nederlands. Bij nader inzien niet echt verwonderlijk, want het is een programma van Belgische oorsprong. Ant Movie Catalog presenteert
zich als één schermvullend programma met alle invulvelden zichtbaar. Het komt daardoor ietwat onoverzichtelijk over. Je kunt er wel al je films in kwijt en het is zelfs mogelijk om de gescande
voorkant van het video- of dvd-doosje in te voegen. De database kan op die manier aardig aanzwellen waardoor het zoeken erin trager wordt, maar ook hier is aan gedacht. Je kunt de database zowel met
als zonder die extra afbeeldingen bewaren. Dit laatste is vooral handig wanneer je snel wilt opzoeken of je een bepaalde film al hebt of nog niet.
Overzichtelijker vind ik echter de OXD Software aanpak. De man achter dit bedrijfje is volop bezig om voor verschillende collecties een apart
pakketje te ontwikkelen. Nu al is er een Book Organizer en een Movie Organizer. Beiden hebben een gelijkaardige interface met bovenaan een lijst van reeds ingevoerde boeken of films. Het
onderste deel dient om gegevens in te voeren. In plaats van alles in één scherm, werkt de auteur van deze programma’s met tabbladen. Ook hier kun je in het laatste tabblad een gescande voorkant van
het boek of de doos van videocassette of dvd invoegen. Een belangrijk minpunt, althans voorlopig, is de onmogelijkheid om een lijst met boeken af te drukken. De afdrukmodule van Book Organizer is nog
niet klaar, van Movie Organizer wel. Beide pakketjes van OXD Software zijn aardig om een bescheiden collectie boeken of films bij te houden. De gegevens worden bewaard in een Access-database, al is de
extensie anders. Voordeel van het gebruik van Access als database is dat je er gemakkelijk een reservekopie van kunt nemen omdat een dergelijke Access-database slechts uit één groot bestand bestaat.
Hoewel quasi volledig Engelstalig, kan de auteur in een paar gevallen zijn Zweedse oorsprong niet wegstoppen en zie je dus een knopopschrift in het Zweeds. Gelukkig kun je uit de context wel opmaken
wat wordt bedoeld.
Kort: Gratis een boekencollectie of video/dvd collectie bijhouden op je pc kan eenvoudig met deze freeware programma’s van BuyPin en OXD Software. Wanneer ze je niet kunnen bekoren, zijn er zeker
nog vele andere op het web te vinden. Houd er wel rekening mee dat ze meestal enkel in het Engels beschikbaar zijn. Ikzelf vind deze programmaatjes eerder geschikt voor een kleine collectie van
hooguit een honderdtal boeken of video’s.

Score: 70/100

Easy Computing Uw Videotheek en Uw Audiotheek
Wil je wat geld spenderen aan een kant-en-klaar programma, dan kun je bij Easy Computing terecht. Ze hebben er drie pakketjes voor het beheer van een collectie. Eentje ervan, Uw Wijnkelder,
laat ik hier buiten beschouwing. Ik houd het bij Uw Videotheek en Uw Audiotheek. Om met het laatste te beginnen, je krijgt niet alleen een programma om je cd’s te beheren, maar je kunt
ook een overzicht houden van al je MP3-bestanden op de harde schijf. Met de geïntegreerde MP3-speler hoef je niet steeds die plompe Windows Media Player meer te gebruiken. Als kers op de taart, staat
er ook een versie van de FreeDB database op de cd-rom met ongeveer 400.000 titels zodat je automatisch al een heel groot deel van je collectie daaruit kunt puren. Veel hoef je zelf dan niet in te
tikken. Dat is trouwens goed, want het zelf invoeren van een nieuwe cd is niet echt handig. De hele lay-out en interface is wel flashy, maar ik had het toch liever wat handiger en minder flashy gehad.
Nu goed, voor het beheer van een hele reeks cd’s met moderne muziek is dit wel een aardig programma, vooral omdat je ook je MP3-bestanden kunt beheren en omdat Uw Audiotheek een extra scan- en
afdrukmodule bevat om ook cd-hoesjes en labels te maken en af te drukken. Zoeken kun je volgens verschillende criteria. Leuk is misschien de mogelijkheid om een korte biografie en een foto in te
voegen van de verschillende artiesten.
Voor het bijhouden van je video’s en dvd’s is er Uw Videotheek. Ook hier kun je al wat gegevens automatisch laten invoeren door de meegeleverde dvd-database met ongeveer 1000 titels. Wel gaat het hier
om regio 1 dvd’s. De nogal felle lay-out heeft het programma gemeen met Uw Audiotheek, al zijn er toch nogal wat verschillen. Zo vind ik het duidelijker dat je een lijst ziet van alle ingevoerde
video’s of dvd’s aan de linkerkant, een beetje zoals bij de Windows Verkenner. De rechterkant toont dan de extra informatie over de respectieve film meer in detail. Elk record of film kun je van een
reeks aantekeningen voorzien. Je kunt verder een gescande foto van de hoes invoegen, maar ook een korte trailer en weblinks naar meer info over de film op het web. In dit programma kun je ook je eigen
video’s van vroegere vakanties archiveren, naast de gekochte of vanaf tv opgenomen video’s.
Ook deze twee programma’s bewaren de ingevoerde gegevens in een op Microsoft Access gebaseerde database, weliswaar met een andere bestandsextensie. Jammer vind ik wel dat je geen toegang krijgt tot de
databasestructuur, want je wordt om een wachtwoord gevraagd als je even in de databasestructuur wilt neuzen.
Kort: Flashy qua vormgeving, maar niet zo echt handig om manueel veel gegevens in te voeren. Dat is in een notendop de voornaamste indruk die ik krijg wanneer ik met deze pakketjes speel. Zoals de
freeware pakketten kun je niet enkel je collectie beheren, maar ook bijhouden welke items eventueel zijn uitgeleend. Beide pakketten zijn geschikt voor het beheer van een paar honderd cd’s en een paar
duizend MP3 bestanden enerzijds en video’s/dvd’s anderzijds. Ze bieden wel wat meer mogelijkheden dan de freeware-pakketten.

Score: 75/100

Davilex Easy Beheer
Davilex heeft zijn al wat oudere pakketten om boeken, cd’s en dvd/video’s te beheren opnieuw uitgebracht, maar dan wel in de goedkope reeks ‘Easy’. In de Fnac en elders zul je voor deze drie pakketjes
ongeveer 12,50 euro moeten neertellen. Dat mag al niet veel geld zijn, in het Computerwinkeltje neem je ze mee voor 7,40 euro. Voor dit geld kun je echt niet sukkelen. De drie pakketten zijn qua
interface vrij gelijkaardig. Hier geen flashy gedoe, maar wel een overzichtelijke en functionele interface. Met Easy Beheer CD-collectie maak je een overzicht van heel je cd-collectie. Om het
invoeren gemakkelijker te maken, kun je gebruik maken van de CDDB database met de gegevens van ongeveer 600.000 cd’s.
De drie pakketten zijn qua interface zo sterk gelijklopend dat, wanneer je er eentje kent, je onmiddellijk ook in de andere je weg zult vinden. Zo hebben ze allemaal de mogelijkheid om cd’s, boeken of
video’s/dvd’s te beoordelen en er een aantal sterren aan toe te kennen, je kunt aan elk item een beschrijving geven en je kunt opgeven hoeveel je voor het boek, cd, video of dvd hebt betaald. Dat
laatste is vooral handig als je je collectie ook wilt opnemen in een verzekeringspolis. Zo weet je immers min of meer de aanschafwaarde van de collectie. Heel leuk is ook dat je een lijst kunt
opstellen van welke boeken, respectievelijk cd’s en dvd/video’s die je nog eens wilt kopen. Je kunt ook een gescande afbeelding van de voorflap van je cd’s, boeken of video/dvd’s invoegen. Alles is
heel fraai en functioneel gedaan. Het enige probleem dat heel de Davilex Easy reeks heeft, is het beperkte aantal afdrukmogelijkheden. Gelukkig kun je met wat inventiviteit daar een mouw aan passen.
Je hoeft gewoon de database met al je ingevoerde boeken, cd’s of dvd/video’s kopiëren en hernoemen met de Microsoft Access .MDB extensie en hoepla, je leest heel je database zo netjes in Microsoft
Access in.
Kort: Van alle pakketjes die ik heb geprobeerd, kunnen me Davilex Easy Beheer CD-collectie, Boekencollectie en DVD/Video collectie het meest bekoren. Ze hebben een aangename, doch functionele
interface en zijn alledrie heel transparant qua vormgeving. Ken je er een, dan ken je ze alledrie. De mogelijkheden zijn vrij uitgebreid, behalve dan de verschillende soorten rapporten die je kunt
afdrukken. Dat had beter gekund.

Score: 85

URL’s

FreeDB: http://www.freedb.org
CDDB: http://cddb.com
Download.com: http://www.download.com
Tucows: http://www.tucows.com