Privacy. Sinds 11 september is het meer dan ooit een fundamenteel recht dat in de verdrukking dreigt te komen. Sinds die datum is er in recordtempo een hele rits wetten door het Amerikaanse Congres gejaagd die de vrijheid en de privacy van de Amerikanen ernstig in het gevaar kan brengen. Het lijkt wel of heel de rechtsrepublikeinse goegemeente op de WTC-aanslagen heeft gewacht om krachtig toe te slaan op een moment dat heel Amerika smeekt om veiligheid en aan privacy minder belang schijnt te hechten. “Privacy? Het zal ons worst wezen.” Fout! Met de hier besproken privacybeschermende programma’s kun je een van je meest fundamentele rechten uitoefenen.
ùTussen de vele nieuw gestemde wetten zijn er heel wat die rechtstreekse of onrechtstreekse impact hebben op het surfgedrag. Gelukkig hoeven wij Europeanen ons hierover geen zorgen te maken, of toch wel? Ik vrees van wel. Een oud spreekwoord zegt: Regent het in Parijs, dan druppelt het in Brussel. Verander Parijs in Washington en we zijn vertrokken. De Amerikanen hebben in meerdere opzichten de neiging te doen alsof het web van hen alleen is. Het is dan ook te vrezen dat, onder het mom van het bestrijden van het internationaal terrorisme, verschillende privacybedreigende wetten onder Amerikaanse druk ook bij ons doorgang vinden.
Waakzaamheid
Meer dan ooit is waakzaamheid geboden. Je internetprivacy lijkt ook via een andere hoek in het gedrang te komen. Immers, wanneer de overheid meer armslag krijgt om je surfgedrag in kaart te brengen door een soepelere wetgeving, dan zullen de internetmarketeers en -spammers zeker als uitgehongerde leeuwen op de nieuwe gaatjes in de wetgeving springen om je surfgedrag tot in detail te volgen. Nog onlangs kwam in het nieuws dat gebruikers van Kazaa en andere Fasttrack-clients ongemerkt een spywareprogramma (zie verderop) hadden binnnengehaald dat hun surfgedrag tot in de details naar een marketeer doorstuurde. Is je privacy je lief, dan heb je meer dan ooit hulpprogramma’s nodig die je internetprivacy zoveel mogelijk vrijwaren en de webmarketeers en spammers dwarsbomen.
Cookies
Moeten de Amerikanen meer en meer van hun privacy opgeven voor meer ‘veiligheid’, dan wil juist de Europese Unie paal en perk stellen aan de uitwassen van de e-commerce marketing. Zelfs een verbod op cookies is mogelijk, hoewel niet echt waarschijnlijk. Hierover is er nog discussie tussen het parlement en de commissie. Als het Europese parlement Marco Cappato volgt, de indiener van een globaal dossier over databescherming, dan zouden cookies een inbreuk op de privacy zijn en dus verboden worden. Joepie! Aan de andere kant is Marco Cappato dan weer veel te tolerant voor spammers. Dus echt mijn kameraad is hij niet. Ook op het vlak van spam staan de neuzen van het Europese parlement en de commissie niet echt in dezelfde richting, al lijkt men te kiezen voor een opt-out oplossing, waarbij webadverteerders je zonder scrupules mogen bestoken met allerlei reclame. Jij moet zelf aangeven dat je dat niet wilt. Ik vind dat we de omgekeerde weg moeten opgaan (opt-in), waarbij je aangeeft reclame te willen. Maar dat ziet de machtige marketinglobby natuurlijk niet zitten.
Privacybescherming: de hulpmiddelen
Om je privacy op het internet zoveel mogelijk te beschermen zijn er verschillende mogelijkheden. Je kunt gebruik maken van de functies van uitgebreidere pakketten zoals Symantec Internet Security. Hoewel je hiermee al een heel eind ver komt, zoals het onderdrukken van reclame en het weigeren van cookies, zijn er toch nog heel wat andere aspecten die door de mazen van het net glippen. Hierbij denk ik dan vooral aan webbugs. Webbugs zijn piepkleine grafische bestandjes van slechts een paar bytes die ongemerkt blijven, maar die net zoals cookies kunnen worden gebruikt om je surfgedrag te volgen. Hoe dat precies gebeurt, kun je lezen op de website van Bugnosis (de links in dit artikel openen een nieuw venster). Dat is een programma om webbugs op te sporen dat eerder al op DiskIdee werd besproken. Een ander duivels kwaad is spyware (lees ook: DiskIdee Cursus Spionsoftware op het web). Spywareprogramma’s zijn echte Trojaanse paarden. Samen met zogezegde gratis programma’s nestelen ze zich ongemerkt op je pc en volgen elke beweging die je doet op het web. Zo krijgen webadverteerders een griezelig gedetailleerd profiel van je surfgedrag en je interesses, dingen waar natuurlijk niemand zaken mee heeft. Het is dus geen slecht idee om met bijkomende programma’s je privacy extra te beveiligen. XBlock XCleaner, WebWasher en StartSurfing zijn drie interessante mogelijkheden uit de waaier van tientallen andere programma’s. Wat doen ze en waarin zijn ze het best?
XBlock XCleaner
Privacybeschermende programma’s kun je verdelen in twee soorten: de ‘a priori’ en de ‘a posteriori’ programma’s. Met ‘a priori’ bedoel ik programma’s die beletten dat je privacy tijdens het internetgebruik aangetast wordt. Met ‘a posteriori’ bedoel ik programma’s die, nadat het kwaad misschien al is geschied, je systeem scannen op privacybedreigende bestanden zoals cookies of spyware en die vervolgens verwijderen. XBlock XCleaner behoort tot deze laatste categorie. Het programma bestaat slechts uit één venster met verschillende tabbladen en doet in wezen niets anders dan het wissen van cachebestanden van allerlei slag, niet enkel de tijdelijke bestanden en geschiedenis van Internet Explorer, maar ook cachebestanden van bijvoorbeeld instant messaging programma’s als ICQ of AIM (AOL Instant Manager). Ook recente zoekopdrachten in Babylon kun je met dit programma laten verdwijnen. XCleaner wist ook in één ruk de laatst geopende bestanden vanuit verschillende programma’s zoals WordPad, Microsoft Photo Editor, Paint Shop Pro, WinZip, WinACE, ACDSee en nog een heleboel andere programma’s. Uiteraard verwijdert het ook spyware en adwarebestanden. Behalve met Internet Explorer, werkt het programma samen met andere browsers zoals Opera en Netscape, al is dit voor deze laatste beperkt tot de versie 4.X.XCleaner heeft verder ook nog enkele extra functies, zoals de Shredder, waarmee je elk bestand dat je ernaar toesleept, definitief en onherstelbaar wist van de harde schijf. De optie Pictures scant de harde schijf op grafische bestanden om ze in één keer te verwijderen. Het tabblad Expert is echt voor gevorderde gebruikers die weten wat ze doen. Het laat je immers onder andere toe het Windows-register te starten om er in te snuffelen, iets dat je wel met de grootste omzichtigheid moet doen. Je kunt er immers heel je Windows-systeem mee naar de Filistijnen helpen. Heel handig is het tabblad Extra. Hier is slechts één optie mogelijk: je uitschrijven uit de DoubleClick database zodat deze webadverteerder je niet meer kan volgen. Dit versnelt aanzienlijk het surfen op websites die intens naar DoubleClick verwijzen. Overigens hoef je deze optie niet te gebruiken als je Internet Explorer 6.0 met de standaardinstellingen gebruikt: die houdt die DoubleClick-cookies zelf al tegen.De functionaliteit is wel vrij beperkt, maar het programma doet wat het moet doen. Let wel, XCleaner is enkel wat de naam zegt: het scant en zuivert je systeem. Het belet niet dat schadelijke programma’s voor je privacy hun duivelse werk doen.
Web Washer
WebWasher is van een heel andere aard. Ik bekeek zowel de huidige versie 3.0 als de bètaversie van versie 3.2. Samen met StartSurfing behoort het programma tot de ‘a priori’ categorie. Het betekent dus dat het programma in de achtergrond tijdens je internetsessies op de loer ligt om te beletten dat privacybedreigende programma’s in actie kunnen treden. Daarvoor haakt het programma zich vast aan de internetbrowser en wijzigt er enkele instellingen in. Telkens je surft, moet je dus eerst WebWasher inladen. Je kunt het programma ook telkens je Windows start, laten opladen. WebWasher filtert reclameboodschappen weg, maar ook eventueel JavaScripts, Java applets en pop-up reclamevensters. Dit laatste moet je wel met een flinke korrel zout nemen. Ik had er immers nog veel last van, vooral bij het doorzoeken van de duistere kanten van het internet (iets wat ik natuurlijk puur omwille van professionele redenen doe). Dit is een goede test, want de websites waar je bijvoorbeeld illegale software kunt vinden, stikken van de agressieve reclame voor pornosites. Hiertegen bleek Webwasher niet opgewassen. De pop-ups en pin-ups flitsten overal op het scherm. De nieuwste vorm van reclamebanners binnenin de tekst (IMU’s of Interactive Messaging Units) worden door WebWasher niet als dusdanig tegengehouden, maar wel omgezet in een gewone statische banner. Naast het weren van reclame, houdt Webwasher natuurlijk ook cookies tegen en webbugs. Handig is ook dat je kunt instellen dat de knoppenbalk van je webbrowser steeds bewaard moet blijven en dat websites of JavaScripts niets aan de layout van je browers mogen wijzigen.WebWasher filtert ook prefix-filters weg. Die vind je vooral bij zoekmachines en zijn de zoveelste trucjes om je surfgedrag in kaart te brengen. Eenvoudig gezegd komt het erop neer dat een
Eigenlijk hebben de drie programma’s hun merites. XCleaner doet zijn werk achteraf, maar is heel handig als vertrekpunt om te zien of er geen adware, spyware en andere privacy-bedreigende functies actief zijn op je systeem. WebWasher en StartSurfing werken preventief. WebWasher is hiervan het efficiëntst, behalve dan om storende pop-up windows tegen te gaan. Hiervoor is StartSurfing beter. Jammer eigenlijk dat je ze beiden niet tegelijk kunt gebruiken. In de winkel moet je deze programma’s niet zoeken. Ze zijn enkel beschikbaar via het web.
