Hoe werkt een lcd-scherm?

14
1126

Lcd-schermen zijn passieve toestellen. Dat wil zeggen dat ze zelf geen licht uitstralen, in tegenstelling tot gewone beeldbuizen van tv’s en traditionele computermonitors. In plaats daarvan manipuleren ze het beschikbare omgevingslicht, dat ze al dan niet doorlaten of slechts gedeeltelijk doorlaten. Dat omgevingslicht hoeft overigens geen daglicht te zijn, maar kan ook afkomstig zijn van een lichtbron achter het lcd-scherm. In feite bestaan er vele types van lcd-technologie, maar de meest voorkomende is de zogenaamde “Field Effect Twisted Nematic” of FETN LCD.
lcdtech1
In een kleuren lcd-scherm heeft men alles verdeeld in microscopisch kleine segmenten per kleur. Men plaatst een gekleurde laag met de drie basiskleuren (rood, groen en blauw) per pixel vooraan het lcd-scherm maar achter het glas. De lcd-segmenten achter elke kleur worden dan met het hoger aangehaalde elektrische veld gemanipuleerd om licht door te laten of te blokkeren.

Transistortjes
Om veel sneller de benodigde elektrische velden te kunnen genereren voor het manipuleren van de vloeibare kristalmoleculen, moet men de elektrische bron dichter bij het liquid crystal segment brengen. Dat kan met behulp van een transistor voor elk lc-kleurelement. Ziedaar, het TFT-scherm (TFT = Thin Film Transistor) is geboren. De horizontale en verticale elektroden in het lcd-scherm zijn er nog steeds, maar nu dienen ze om die transistors te bedienen. Deze houden hun stand vast tussen de verversingscycli en bijgevolg zorgen ze zo voor een veel stabieler en dus scherper beeld. Bovendien kunnen transistors heel erg snel reageren op spanningswisselingen, wat TFT-beeldschermen dus wel degelijk geschikt maakt voor het weergeven van wisselende beelden zoals videofilms. De transistors zitten op een glazen plaat die grenst aan het liquid crystal materiaal. Hun componenten worden in feite als een dunne film neergeslagen op deze glazen plaat of substraat, vandaar de naam ’thin film’. Het grootste probleem met deze technologie is kapotte transistoren. Er kan namelijk wel eens wat misgaan bij de constructie van al die transistors en dan zijn er dus verschillende die niet werken. Hoe groter het oppervlak van het beeldscherm, hoe groter de kans dat dit gebeurt. Een fabrikant kan een beeldscherm met kapotte transistors alleen maar weggooien en dus is de productie van TFT-schermen duur en voor grotere diagonalen (meer dan 15 inch) zelfs peperduur. Om de productie van echt grote TFT-schermen praktisch te maken, zullen we moeten wachten totdat de productieprocessen verbeterd zijn.

Kijkhoek
Nu we met de komst van de TFT-schermen hele stabiele en scherpe beelden hebben, blijft er toch nog één punt van kritiek over. Bij een gewoon beeldscherm kun je meerdere mensen rond je laten zitten of staan en die kunnen dan allemaal meekijken naar wat er op het scherm te zien is. Omdat een gewoon beeldscherm zelf licht genereert, maakt het niet zoveel uit onder welke hoek je het bekijkt. Dat is niet zo bij een lcd-scherm. Dat genereert immers zelf geen licht, maar laat achtergrondlicht wel of niet door op basis van polarisatie. Dat betekent dat de positie van de vloeibare kristalmoleculen van belang is. Als men niet recht maar vanuit een hoek naar het lcd-scherm kijkt, ziet men dus in feite licht dat een andere polarisatie dan die van de vloeibare kristalmoleculen heeft of krijgt en dus er doorheen glipt. Dat zorgt voor valse beelden of kleuren, of contrastwijzigingen waardoor het eigenlijke beeld vervaagt of zelfs gewijzigd wordt. Daardoor is een lcd-scherm vrijwel niet te bekijken vanuit een hoek. De fabrikanten hebben evenwel gezocht naar methodes en technieken om de kijkhoek te verbeteren.

MVA
Dat resulteert in een technologie die MVA of Multi-domain Vertical Alignment heet. Het komt er heel in het kort op neer, dat men elke cel in het lcd-scherm in twee of meer domeinen onderverdeelt zodat men de richting en de graad van helling van de vloeibare kristalmolecules kan controleren. Men krijgt hierdoor vanuit verschillende kijkhoeken een soort van gemiddeld contrast, zodat het waargenomen beeld redelijk egaal blijft als de kijkhoek varieert. Het zal duidelijk zijn dat dit maar werkt tot bepaalde hoeken. Moderne LCD-schermen kunnen op deze of soortgelijke manieren een kijkhoek tussen pakweg 110° tot hooguit 150 of 160° garanderen.

Vorig artikelTegenmaatregel 3: Opsporen!
Volgend artikelSpamfilters

14 REACTIES

  1. Eigenlijk heet het scherm wat je in de winkel ziet TFT LCD maar iedereen zegt of TFT of LCD terwijl het dus TFT LCD is. En is het eigenlijk hetzelfde.

  2. TFT = Afkorting voor Thin Film Transistor, een type LCD scherm waarbij iedere pixel een eigen sturende transistor heeft. Soms wordt deze techniek ook active-matrix LCD genoemd.

  3. Een TFT scherm scherm schoonmaken

    Er zijn bij computerwinkels middeltjes verkrijgbaar waarmee je een TFT scherm kan schoonmaken. Raak sowieso een TFT scherm nooit aan met je vingers. Als je gaat schoonmaken moet je geen schoonmaakmiddel direct op het scherm spuiten maar op een zacht antistatisch doekje. Het aanraken van een TFT scherm zorgt er ten eerste voor dat je het TFT scherm wel moet schoonmaken en daarnaast kan het je scherm beschadigen. De Thin Film Transistors die in het scherm aanwezig zijn reageren op de lading uit je vinger en kunnen beschadigd raken door statische electriciteit en door te hard drukken. Kortom, voorzichtigheid is geboden bij TFT schermen. Laat je informeren door de verkoper verder over het schoonmaken van je TFT scherm!

  4. Mooi die uitleg: wat is een lcd scherm. Maar wat is het nu : een lcd-scherm? een tft-scherm? of een lcd-tft scherm ? In de handel kom je elke soort tegen. Wat is het verschil dan ?

    JAHHHHHH ANTWOORD!!!!!!!!

  5. Mooi die uitleg: wat is een lcd scherm. Maar wat is het nu : een lcd-scherm? een tft-scherm? of een lcd-tft scherm ? In de handel kom je elke soort tegen. Wat is het verschil dan ?

    JAHHHHHH ANTWOORD!!!!!!!!

  6. Kun je een lcd-tft scherm schoonmaken. Met andere woorden, kun je er met een vochtige of anderszins over de glasplaat wrijven.
    Graar deskundige reactie

  7. Mooi die uitleg: wat is een lcd scherm.
    Maar wat is het nu : een lcd-scherm? een tft-scherm?
    of een lcd-tft scherm ?
    In de handel kom je elke soort tegen.
    Wat is het verschil dan ?

Reacties zijn gesloten.