Laserprinters (1)

De printertaal was volledig onafhankelijk van merk of type printer en zendt in essentie een paginabeschrijving in vectorieel formaat (vectors zijn combinaties van richting en afstand, een vectorbeeld is dus eigenlijk een beschrijving alle vormen binnen dat beeld en niet een punt-per-punt weergave zoals een rasterbeeld) naar een weergavetoestel. Dat weergavetoestel kan maar hoeft geen printer te zijn. Het weergavetoestel moest uiteraard ook Postscript Level 1 ondersteunen en had de opdracht die paginabeschrijving in vectorieel formaat om te zetten naar een rasterbeeld voor weergave naar zijn eigen beste mogelijkheden. Het concept betekende een hele revolutie: het was nu immers mogelijk zo’n paginabeschrijving naar een scherm, printer of zelfs een zetmachine te sturen en drie keer hetzelfde resultaat te krijgen, ook al zou de detaillering beter zijn naarmate de weergaveresolutie van het gekozen uitvoertoestel hoger is. Het hele idee van WYSIWIG of “What You See Is What You Get” (wat je ziet is wat je krijgt) was hiermee geboren. Een paar jaar geleden bracht Adobe Postscript Level 2 uit, met toestelonafhankelijke kleurenondersteuning, verbeterde grijsgradaties, datacompressie om sneller te kunnen printen en beter geheugen- en bronnenbeheer. Ook Postscript Level 3 zag ondertussen het levenslicht met nog meer verbetering en meer specifiek gericht om grotere volumes afdrukken met nog hogere kwaliteit.

PCL
Omdat Adobe alle rechten op Postscript stevig in handen hield en er voor licenties serieus betaald moest worden, waren Postscript-apparaten meestal nogal duur. Dat zette natuurlijk de deur op een kier voor mogelijke concurrenten. Hewlett-Packard (die immers de eerste laserprinter op de markt hadden gebracht) liet zich dat geen twee keer zeggen en maakte er gebruik van. Zij hadden immers al veel langer zo’n printertaal: PCL (Printer Command Language) zag het levenslicht in 1970. Hewlett-Packard paste die aan om zoveel mogelijk toestelonafhankelijk te werken (maar deed geen moeite om iets anders dan printers te ondersteunen) en volgde dan een radicaal andere licentiepolitiek. Zij wilden die PCL in zoveel mogelijk printers van concurrenten zien en dus verkochten ze de licentie erg goedkoop. Het gevolg was dan ook, dat er al vlug een hele sloot PCL-printers op de markt was die allemaal stukken goedkoper waren dan de Postscript-printers. Omdat HP nogal liberaal tewerk ging met zijn PCL-licenties, konden printerfabrikanten vrijelijk kiezen welke PCL-versie ze wilden ondersteunen en vaak ook nog wat daarvan wel of niet. Veel van die PCL-printers waren dan onderling ook niet helemaal compatibel. In tegenstelling tot Postscript kun je dus bij PCL niet garanderen dat een weergave op twee verschillende PCL-implementaties toch identiek zal zijn. Hewlett-Packard had PCL oorspronkelijk ontworpen als een Escape-codesysteem voor dotmatrixprinters, het zoveelste in de rij naast dat van Epson, Star, Brother, en vele andere. De eerste wijdverspreide variant daarvan was PCL3, maar die ondersteunde dus slechts zeer eenvoudige afdruktaken. Ze werd nog wel uitgebreid om beter de kleureninktspuiters te kunnen ondersteunen en dat heet dan PCL3e. De opvolger, PCL4, had betere ondersteuning voor grafieken en afbeeldingen aan boord en werd een echte standaard die ook nu nog veel gebruikt wordt omdat hij heel weinig verwerkingstijd vereist. PCL5 werd oorspronkelijk specifiek voor de LaserJet III ontwikkeld en moest de rechtstreekse concurrentie met Postscript Level 1 aangaan. Deze nieuwe HP-standaard bood intelligente fontaanpassingen en vectorbeschrijvingen om WYSIWIG mogelijk te maken. Nog iets later kwam PCL5e die niets aan de kwaliteit veranderde maar wel een beter beheer mogelijk maakte via tweewegcommunicatie met printers om de status en allerlei andere inlichtingen op te vragen en ook PCL5c met specifieke toevoegingen voor kleurenprinters. De laatste incarnatie heet PCL6 en stamt uit 1996. Ze kwam het eerst voor op de LaserJet 5 serie en werd in feite volledig herschreven. De printertaal is nu object-geöriënteerd, veel flexibeler, sneller (vooral voor de weergave van grafisch intensieve documenten) en betere WYSIWIG-weergave. Dat is vooral interessant voor de weergave van HTML-documenten zoals webpagina’s.