Internetservers, services, diensten: het is allemaal hetzelfde. De enige verwarring zit eigenlijk in het gebruik van het woord ‘server’, omdat dat zowel een dienst als een netwerkstation kan aanduiden. 
Zoals je wel weet werkt internet met een netwerkprotocol dat tcp/ip heet. Het ip-gedeelte zorgt voor de eigenlijke netwerkfunctionaliteit. Om met diensten te kunnen werken, heb je tcp nodig. Elke dienst heeft een eigen tcp-poort. Er zijn 65.536 mogelijke tcp-poorten beschikbaar en in principe zou je dus evenveel diensten kunnen hebben. Zoveel zijn er echter lang niet. In feite zijn er maar een beperkt aantal diensten die een tcp-poort voor zichzelf gereserveerd hebben gekregen. Je mag aannemen dat de poorten van 1 tot 1000 voorbehouden zijn, van de poorten boven 1000 ligt zo goed als niets vast. De vijf meest bekende internetdiensten zijn: postverwerking (post afhalen bij een andere server of het ter beschikking stellen met behulp van het POP3-protocol op poort 110 en post ontvangen en wegzenden via SMTP op poort 25), nieuwsverwerking (NNTP-protocol op poort 119), bestandsoverdracht (FTP-protocol op poort 21), terminalsessies (TELNET-protocol op poort 23) en webpagina’s aanbieden of opvragen (HTTP-protocol op poort 80). Er zijn er dus nog veel meer, maar dit zijn zo ongeveer de populairste als we praten over het draaien van eigen servers.
Webserver
Een eigen webserver staat hierbij tegenwoordig wel op kop. Een ander soort server waar veel mensen tegenwoordig in geïnteresseerd zijn, is de proxyserver. Die dient om de door jou veel opgevraagde webpagina’s te cachen en kan je dus helpen om veel sneller te surfen. Het is dus niet echt een internetserver die een dienst aan het internetpubliek verstrekt, al kan dat wel: veel proxyservers kunnen immers ingesteld worden om niet alleen een dienst aan het binnennetwerk te leveren, maar ook de toegang vanf het internet tot een eigen webserver te cachen. Webproxyservers werken meestal op poort 8080, maar de officiële http-proxypoort is eigenlijk poort 3128. De meeste proxyservers laten je dan ook kiezen op welke poort je wilt werken.
Breedbandbeperkingen
Wat voor diensten je ook zou willen draaien, bij de Belgische kabelprovider Telenet en sommige andere breedbandproviders ligt dat iets moeilijker. Omdat men bij Telenet niet wil dat je eigen internetservers draait, heeft men namelijk alle populaire tcp-poorten geblokkeerd voor upstreamverkeer. Dat wil zeggen dat je die poorten wel kan gebruiken als client, maar niet als server voor anderen. De enige manier waarop je toch nog eigen internetservers kan draaien, is als je serversoftware gebruikt die je toestaat de dienst op een hogere, niet-geblokkeerde poort te verstrekken. Telenet blokkeert namelijk maar pakweg de eerste duizend poorten. Je zou dus een eigen server kunnen draaien vanaf bijvoorbeeld poort 2000. Omdat dat geen standaardpoorten zijn, maakt het dat natuurlijk wel erg moeilijk om anderen makkelijk toegang tot je systeem te verlenen. Bijgevolg zie je Telenetabonnees alleen maar internetservers voor eigen gebruik draaien op niet-standaard poorten. Een bijkomende handicap bij Telenet is dat je weliswaar 10 GB per maand aan internetverkeer mag versassen, maar daarvan mag slechts 20% upstreamverkeer zijn (en dat is het verkeer dat je voor eigen servers nodig hebt). Met slechts 2 GB/maand kun je nu eenmaal geen internetdienst voor jan en alleman ter beschikking stellen. Vandaar dat ADSL/Turbo Line populairder is bij mensen die eigen internetservers willen draaien. Bij Turbo Line krijg je ook een beperking van 10 GB/maand, maar voor zover wij weten hangt daar geen upstreampercentage aan vast. Net zoals bij de kabel werd bij Turbo Line de upstreamsnelheid beperkt tot slechts 128 kbit/s, wat hetzelfde is als twee ISDN-lijnen met kanaalbundeling.
Besturingssystemen
Ook het besturingssysteem dat je draait heeft een invloed op het soort diensten dat je makkelijk kan aanbieden. Windows 9x heeft namelijk standaard geen enkele internetserver aan boord. Dat wil zeggen dat je dus alle serversoftware zelf moet gaan opsporen en installeren. Windows NT en Windows 2000 hebben zelf wel al enkele diensten aan boord, zoals een web-, telnet- en ftp-server. Bij de workstation-varianten heeft Microsoft helaas wel de connectiviteit sterk beperkt. Zo kunnen maar tien gebruikers tegelijk werken met deze services. Wil je meer, dan zul je ook hier je software elders moeten zoeken. Helaas is negentig procent van alles wat beschikbaar is betaalware. Het gouwe ouwe OS/2 Warp heeft zelf alle mogelijke internetservers aan boord, behalve een webserver: die vind je alleen op de Warp Server. Net zoals voor Linux kun je voor OS/2 zowat alles wat maar je gading is gratis vinden, downloaden en gebruiken. Er is geen beperking op de connectiviteit.
Linux
Linux is net zoals de andere Unixsmaken speciaal als internetserver ontwikkeld. Het zal je dan ook wel niet verbazen dat je niet alleen zowat alles wat je maar wil meegeleverd krijgt, maar dat je ook nog eens tonnen en tonnen gratis software kunt downloaden en gebruiken. Omdat het zelf draaien van internetservers voor dergelijke besturingssystemen waar alles al bij zit geen kunst is, zullen we ons in dit artikel beperken tot internetservers voor Windows.
Windows
In vergelijking met andere besturingssystemen zijn de programmeurs van Windows-software echte geldvreters. Vrijwel alles is betaalware en veel daarvan zit ruim boven de $100. We kunnen ons voorstellen dat veel Windows-gebruikers zich daarom tekort gedaan voelen. Waarom zou je zoveel moeten betalen voor Windows-software als je soortgelijke software volledig gratis kunt krijgen voor besturingssystemen als Linux en OS/2 Warp? Wij wilden in dit artikel aantonen dat het wel degelijk mogelijk is goeie software voor Windows te vinden die volledig gratis is. Zowat alle servers die hier aangehaald worden vonden we op Tucows of op WinFiles. Het is overigens een goed idee om altijd eerst op Tucows te gaan kijken, omdat de meeste providers daarvan een eigen mirror hebben: dat betekent dat je daar de hoogste downloadsnelheden me krijgt. Meestal kun je een Tucows-mirror bereiken via http://tucows.provider.be, waarbij je provider vervangt door je eigen provider. Veiligheidshalve kijk je best even na of deze naamgeving ook geldt voor jouw provider.
Tucows en WinFiles
Eenmaal op de hoofdpagina van Tucows klik je eerst op de link ‘download software’ en helemaal onderaan vind je ‘Server Tools’ met verwijzingen naar allerlei soorten internetservers. Makkelijk, niet? Ook bij WinFiles is het niet moeilijk: klik op ‘Windows Software’, vervolgens op ‘Windows 98/98 software’, op ‘Network and Internet Tools’ en tenslotte op ‘Server Tools’. Ook hier vind je een uitgebreide keuze van internetservers. Zowel bij Tucows als bij WinFiles tref je voornamelijk shareware met een prijskaartje aan. Hoewel gezegd moet zijn dat deze software vaak van uitstekende kwaliteit is, vind je ook erg goede gratis spullen.