D grafische kaarten

0
12

Zeker in het computerwereldje is het een cliché dat alles al verouderd is nog voor het uit de verpakking wordt gehaald. Jammer genoeg geldt dat dubbel en dik voor grafische kaarten. De levenscyclus van de gemiddelde 3D-chipset bedraagt momenteel vier tot zes maanden en wie mee wil, zal diep in de geldbeugel moeten tasten. Je koopt immers state-of-the-art technologie waar zelfs processorenfabrikanten jaloers op zouden zijn. Hoog tijd dus om die nieuwe en ultrasnelle 3D-monstertjes voor te stellen en — belangrijker — stevig aan de tand te voelen. We pinden er in totaal 16 op onze testbanken en kunnen je verzekeren dat het in ons Testlab nog nooit zo heet is geweest — hoog tijd voor die beloofde airco, baas!

Het aantal grote spelers op de 2D/3D-chipsetmarkt is op één hand te tellen, met op kop nVidia en 3dfx gevolgd door S3, ATI en Matrox. nVidia lijkt (voorlopig) de beste kaarten te hebben, want zowat alle belangrijke fabrikanten hebben een grafische kaart gebaseerd op de TNT(2)(Ultra). Bovendien laat de nieuwe GeForce256 chip de concurrentie ver achter zich. Bij 3dfx zijn ze na de overname van STB (dat tot nu tot ook TNTs gebruikte) zelf begonnen met het fabriceren van grafische kaarten. Het eerste kind luidt origineel genoeg Voodoo 3 en hoe die het doet, lees je bij de individuele besprekingen. S3 lijkt met de Savage4-chipset helemaal terug van weggeweest en ook ATI levert degelijk werk af op basis van de Rage 128. En Matrox? Die mochten natuurlijk niet teleurstellen na de prima G200-reeks en een tijdje terug hebben ze hun G400 chipset boven de doopvont gehouden.

PCI is passé
PCI is dood en begraven en zal nooit meer reïncarneren. Punt. Uitgezonderd de enkelingen die een paar franken willen besparen, kunnen we stellen dat zowat iedereen op de Accelerated Graphics Port (AGP) is overgestapt. En dat is logisch aangezien AGP speciaal ontworpen werd voor de supersnelle afhandeling van 3D-beelden. Vandaar ook dat enkel 2D/3D-kaarten worden uitgerust met die interface en bijvoorbeeld geen geluidskaarten.

Nog evoluties
Het tijdperk van de aparte 3D-acceleratoren is voorbij. De Voodoo2 van 3dfx is daarvan het meest bekende voorbeeld: met een doorluskabeltje kon je hem naast je bestaande grafische kaart gebruiken. Zoiets is natuurlijk niet bevorderlijk voor het aantal vrije sleuven en vandaar dat je nu alleen nog maar geïntegreerde 2D/3D-oplossingen zal vinden. Bovendien zijn alle moederborden uitgerust met slechts één AGP-slot, en loont het dus de moeite om 2D en 3D-functies in elkaar te laten overlopen.Een ander belangrijk aspect van een grafische kaart is de kloksnelheid. Net zoals bij processoren werken de chipsets en het videogeheugen tegen een bepaalde frequentie of kloksnelheid. Het is net op dat gebied dat er heel wat vooruitgang is geboekt. De vorige generatie grafische kaarten moesten het stellen met gemiddeld 90/125 MHz (chipset/RAM) kloksnelheid terwijl we nu kaarten zien aan 150/200 MHz. Dat stelt vanzelfsprekend hogere eisen aan de gebruikte hardware. Daar ligt dan ook het verschil tussen de topmodellen en de goedkopere versies van grafische kaarten. Alle geheugenchips worden namelijk getest op de maximaal haalbare kloksnelheid waartegen ze nog betrouwbaar werken. De “goede” exemplaren worden dan verwerkt in de topmodellen. Een voorbeeld daarvan is de TNT2-chipset waarvan er ook een Ultra-variant bestaat. Echter, wie een beetje geluk heeft, kan zijn gewone TNT2 overklokken om zo de prestaties naar een hoger niveau te trekken. Soms wordt zo’n overklokprogrammaatje meegeleverd, soms moet je daarvoor het web op.

Koeling, nu!
Bij dergelijke kloksnelheden wordt de koeling van de chipset heel belangrijk. Net zoals bij processoren het geval is, worden grafische kaarten uitgerust met flinke koelelementen en zelfs met ventilatortjes. Zeker de kaarten die werken tegen hogere kloksnelheden, kunnen flink warm worden. Wie wil gaan overklokken kan beter zijn/haar voorzorgen nemen. Je bent dus heus niet de eerste die na drie uur intensief Quaken met een overklokte chipset zich afvraagt waar die verbrande geur vandaan komt!

Geheugen
Op gebied van geheugen komen we stilletjes aan op het punt gekomen waarbij er evenveel megabytes op de grafische kaart zitten als in de doorsnee pc. Momenteel zijn 16 en 32 MB videogeheugen algemeen goed geworden en dat laat resoluties toe die niet van de poes zijn. Enkel de monitor is daarbij de beperkende factor als je weet dat 1600 bij 1200 beeldpunten makkelijk gehaald wordt. Ja, zelfs in 3D-spellen met 32 bit kleur en met speelbare framerates. Heb je “slechts” een 17 inch monitor, dan ben je beter af met een kaart met 16 MB aan boord. Zelfs de beste 17 incher immers gaat niet hoger dan 1280 bij 1024. Eerlijk is eerlijk: 32 MB is natuurlijk wel beter om over op te scheppen &

Hollywood achterna
De Hollywoodiaanse filmgewoonte om in snel tempo sequels uit te brengen is ook doorgedrongen in de wereld van 2D/3D-chipsets. nVidia’s nieuwste, de TNT2(Ultra), was nog maar goed en wel op de markt of daar dook al de GeForce256 op. ’t Is maar dat je het weet als je net meer dan 240 euro hebt uitgegeven aan een “top-of-the-bill” grafische kaart. En ook 3dfx, ATI en S3 doen mee aan hetzelfde spelletje want respectievelijk de Napalm, de Rage 128 Pro en de Savage 4 Pro Extreme samen met de Savage 2000 komen er zeer binnenkort aan.

Conclusie
Dat het snel gaat in dit wereldje wisten we wel, maar zo snel … Op amper een jaar tijd zijn er zoveel nieuwe en vooral snellere chipsets op de markt gekomen dat het moeilijk kiezen wordt. Toch lijkt de TNT2(Ultra) de bovenhand te nemen ten koste van de rest. Vooral de S3 Savage4 kon geen indruk op ons maken in tegenstelling tot de G400 van Matrox. Weet echter dat als je niet beschikt over een degelijke configuratie, je niet over het volle potentieel van dergelijke kaarten gebruik maakt. Bovendien speelt de grootte van de monitor nu ook mee omdat de verschillen in prestaties pas echt voelbaar worden in resoluties boven 1024 bij 768 beeldpunten.De prijsuitreiking dan maar. Veruit de snelste kaarten waren de Matrox Millennium G400 MAX, de Guillemot Maxi Gamer Xentor 32 en de Creative Labs 3D Blaster TNT2 Ultra. De beste prijs/kwaliteit werd geboden door de Guillemot Maxi Gamer Xentor.
Vorig artikelSpelrandapparatuur
Volgend artikelBetaalbare digitale camera’s
Bart Stoffels
Bart Stoffels is it-specialist en journalist, gespecialiseerd in cloud, networking, storage, servers en mobiele technologie.