Negen notebooks (juni 2000)

De grote trek staat voor de deur of is al bezig. Je kunt moeilijk op reis vertrekken zonder je dagelijkse dosis computer. Een notebook kan daarvoor zorgen en komt natuurlijk ook nog van pas na de vakantie voor op school of om thuis wat werk te verzetten. DiskIdee testte negen recente notebooks van bekende en minder bekende merken en met prijzen variëren van 2000 tot 6000 euro.

Natuurlijk, de duurste en snelste notebooks met alle gadgets vind je op de achterbank van een BMW 7-reeks, Lexus 400 of Mercedes E of S. Die toestellen zijn voor managers onderweg, bij wie de notebook op de schoot de secretaresse vervangt (we bedoelen hier verder niets dubbelzinnigs mee). Thuisgebruikers hebben niet echt behoefte aan een draagbare computer. De prijzen bleven daarom min of meer kunstmatig hoog, net als de winstmarge. Dit verandert in een snel tempo. Goedkopere notebooks zijn tegenwoordig binnen het bereik van (bijna) ieders beurs.

Tweede computer
Maar waarom zou je kiezen voor een notebook? Om te beginnen is een goedkope notebook ideaal als tweede computer. Dit lijkt een luxe, maar is het eigenlijk niet. In vele gezinnen is het nu al aanschuiven voor de pc in de living of op het bureau van pa of ma. Die werken immers niet alleen thuis op de pc. En het nut van de computer laat zich ook thuis voelen, al was het maar om de nieuwste recepten uit te tikken voor het eerstvolgende verjaardagsfeestje van een van de spruiten. En dan zijn er natuurlijk de kinderen die regelmatig aan het ruziën slaan over wie het eerst de nieuwe levels van Quake of het allernieuwste spel op cd-rom mag spelen.

Zonnige zuiden
Een notebook kun je ook gemakkelijk op reis rondzeulen. Ook in het zonnige zuiden is zo’n toestel ideaal om de kinderen bezig te houden als de weergoden even met vakantie zijn. Heb je thuis opgroeiende gabbers die de unief wel zien zitten? Dan is een notebook ideaal voor op ‘kot’ en thuis tijdens de weekends. Vooral in dit laatste geval is de investering lonend. Een goedkope notebook hoeft geen stoere spelmachine te zijn: vooral tekstverwerking en een Internet-aansluiting zijn belangrijk. Voor die taak kan zo’n notebook een vier- of vijfjarige universitaire studie gemakkelijk overleven. Je kunt de notebook dan nog aan je volgende zoon of dochter toevertrouwen wanneer die aan het studeren slaat. En omdat aan de meeste universiteiten en hogescholen de studenten met hun inschrijvingsnummer ook een e-mailadres krijgen, is dit natuurlijk een uiterst handig systeem om contact te houden.

Welke notebook?
Reden te over om de aanschaf van een notebook te overwegen. Maar waarop moet je nu precies letten? Wat is écht belangrijk bij het kopen van een draagbare computer? In de eerste plaats het scherm. Dat is bij een notebook meestal het duurste onderdeel en daarin wordt voor een instapmodel dikwijls beknibbeld om de prijs te drukken. Vele instapmodellen houden het nog bij een passief matrix DSTN kleurenscherm of de iets betere HPA-variant. Als je met zo’n scherm een resolutie haalt van 1.024 op 768 beeldpunten (XGA), dan kun je dat overwegen, maar het loont zeker de moeite om te kiezen voor een actief matrix TFT kleurenscherm. Zo’n scherm valt weliswaar een flink stuk duurder uit, maar het geeft daarvoor veel betere kleuren en is zelfs onder een schuine hoek nog goed zichtbaar. Geloof ons: een SuperVGA actief matrix kleurenscherm (800×600 pixels) is altijd beter dan een passief matrix XGA kleurenscherm (1024×768 pixels) met weliswaar een hogere resolutie, maar fletse kleuren en een beduidend slechtere zichtbaarheid. Als je dus moet kiezen tussen een passief matrix kleurenscherm met hogere resolutie of actief matrix scherm beperkt tot 800 op 600 beeldpunten, kies dan resoluut voor de laatste oplossing.

Motor
Een tweede belangrijk punt is de processor. De laatste nieuwtjes zul je bij een instapmodel niet aantreffen, maar dat neemt niet weg dat je een zo recent mogelijk type moet kiezen én eentje dat bovendien speciaal voor notebooks is gemaakt (belangrijk voor de levensduur van de batterij). Zowel AMD als Intel hebben speciale notebookmodellen van de K6-2 en Celeron. Een AMD K6-2 van 400MHz of een Intel Celeron van 400MHz, beide met MMX (multimedia uitbreidingen), is wel het absolute minimum om een tijdje mee te kunnen.

Niet vergeten
Zorg ook voor een compacte notebook met een diskettestation en een cd-rom. Er zijn modellen waarbij je moet wisselen tussen beide, maar dat is niet zo handig. Je moet dan immers steeds de cd-rom of het diskettestation apart meezeulen. Kies ook voor een notebook met een geïntegreerde modem. Natuurlijk kun je altijd een PC Card (vroeger PCMCIA geheten) modemkaart aanschaffen, maar een geïntegreerde modem zul je minder snel beschadigen en niet vergeten. Een grote harde schijf is natuurlijk ook mooi meegenomen, al kan 4 tot 6 GB wel volstaan. Met minder dan 4 GB wordt het wel wat krap.

Geheugen
Belangrijker is de grootte van het intern geheugen: 32 MB is het absolute minimum, 64 MB is beter. Bedenk wel dat een geheugenuitbreiding vier tot vijf keer zoveel kost als eenzelfde geheugenuitbreiding voor een klassieke desktop-pc. Je kunt immers geen gewone geheugenmodules in je notebook proppen, maar uitsluitend modules van de fabrikant zelf en in veel gevallen zijn die dan nog alleen maar bestemd voor één bepaald type. Daarom raden we aan om je notebook al van bij de aanvang te laten uitrusten met méér geheugen (minimaal 64 MB). Dat is goedkoper dan het geheugen achteraf uitbreiden. Bovendien is de kans groot dat je achteraf het benodigde soort geheugen gewoon niet meer kunt kopen. De evolutie is notebookland gaat immers héél snel; de levensduur van sommige producten ligt tegenwoordig onder de drie maanden!

Bijtanken
Heel belangrijk bij notebooks is de levensduur van de batterij. Actief matrix TFT kleurenschermen, langdurig modemgebruik en multimediatoepassingen zijn echte stroomvreters. Een batterij moet het minstens twee uur volhouden zonder ‘bijtanken’. Nikkel-cadmium (NiCad) batterijen zijn gelukkig de wereld uit, maar de eveneens verouderde nikkelmetaalhydride (NiMH) batterijen vind je nog in sommige goedkope modellen. Mijd dergelijke batterijen. Lithium-ion (LiOn) batterijen zijn tegenwoordig de standaard. Je doet er ook goed aan om enkele maanden na de aanschaf van je nieuwe speeltje, als je portemonnee weer tegen een stootje kan, één of twee extra batterijen aan te schaffen. Batterijen verslijten immers. Je kunt ze maar een duizendtal keer herladen. Daarna laden ze niet meer goed op of gaan minder lang mee. Na jaren intensief gebruik is het ook niet meer evident om nog een batterij voor een bepaald type notebook te vinden. Ten slotte nog een belangrijk, zij het subjectief punt: het toetsenbord. Zorg voor lekker grote toetsen, liefst met extra Windows-toetsen en het euro-teken.

Hoe we testten
Hoe hebben wij deze vier notebooks getest? Wij gebruikten een testprogramma dat de prestaties meet van diverse, vaak gebruikte programma’s, zoals Microsoft Office 2000 en Netscape Navigator. Dit testprogramma lieten wij drie keer los op de machines en we berekenden een gemiddelde van het cijfer dat op het einde van iedere test een aanduiding geeft van de snelheid. Wij simuleerden ook een werksituatie die de levensduur van de batterij nagaat. Deze proef voerden wij twee keer uit: de eerste keer als proef om de batterij helemaal leeg te laten lopen en weer op te laden, de tweede keer simuleerden we een intensief gebruik. De cijfers voor de levensduur moet je interpreteren als minimumcijfers: in de praktijk zal de batterij vaak wat langer meegaan dan je in onze prestatietabel terugvindt.Naast deze ‘objectieve’ want herhaalbare testen hebben we ook punten toegekend op meegeleverde extra software, afwerking, garantie, betrouwbaarheid, beeldscherm en extra’s. In de Excel-tabel die bij dit artikel hoort vind je deze cijfers terug onder DiskIdee Score voor de ‘objectieve’ testen en DiskIdee Oordeel voor de ‘subjectieve’ beoordelingen. Opmerking: als je computer naar een wachtwoord vraagt bij het openen van de tabel klik je gewoon op annuleren. De tabel zal dan gewoon openen in je browser. Je kunt ook rechtsklikken op de bovenstande link en dan de tabel lokaal op je harde schijf bewaren via ‘Bewaren als…’.