Slimme verbruiksmeter herkent huishoudelijke toestellen

Lang gelden testten we Flukso, een energiemonitor die in sommige opzichten vergelijkbaar is met Smappee. Maar de Smappee smart energy monitor heeft een veel betere softwareondersteuning en is dus voor doorsneegebruikers eenvoudiger om mee te werken.

In de doos

In de verpakking vinden we de smappee monitor, een di-o stekker, een niet-geaarde stroomkabel en drie meetklemmen terug. Een gedrukte handleiding ontbreekt, die is te vinden op het internet. Er zit wel een papier in de verpakking met de nodige url’s waar je alle informatie terugvindt.

Installatie in zekeringkast

De smappee monitor dien je vlakbij je zekeringkast te installeren. Je hebt daar dus wel een stopcontact in de buurt nodig. De monitor is vrij compact. Hij meet 16 x 10 x 3,5 cm en weegt 300 gram. De monitor is stof- en waterdicht volgens de ip (immersion protection) 20-standaard (zie deze ANSI-IEC-60529 (IP Code) pdf met inhoud en inleiding van de officiële standaard).

Smappee (© ; licentie: )

Er zijn drie mogelijke aansluitwijzen: enkelfasig zonder zonnepanelen; enkelfasig met zonnepanelen; en ten slotte driefasig zonder zonnepanelen. Het hangt van je zekeringkast af welke aansluiting je dient te kiezen. De handleiding legt dit echter duidelijk uit. Wij hebben de driefasige aansluiting gekozen.

Om de monitor aan te sluiten, dien je eerst de stroom volledig uit te schakelen. Vervolgens dien je een of meerdere stroomklemmen op de juiste kabels vast te klikken. Kennis van elektriciteit is daarbij niet nodig, zolang je maar duidelijk de handleiding volgt en de juiste kleur van kabel(s) kiest. Dit wordt in de handleiding niet alleen in tekst, maar ook met duidelijke tekeningen uitgelegd.

De stroomklemkabel(s) sluit je vervolgens aan op ingang 1, (2 en 3) van de smappee monitor. Daarna kun je de stroom weer inschakelen en het netsnoer van de monitor in het stopcontact steken. Het interne led zal dan blauw oplichten en daarna blauw knipperen. Dat betekent dat je kunt beginnen met de wifi-configuratie.

Verbinden met wifi

Je kunt de wifi-configuratie eventueel uitvoeren vóór je de smappee monitor in je zekeringkast installeert. Dat kan handiger werken omdat je dit dan in de buurt van je wifi-router kunt doen. In elk geval dien je eerst de smappee app te downloaden. Die is beschikbaar voor Apple iOS 6 en hoger en Android 2.3 en hoger. De app is nog niet beschikbaar voor Windows Phone.

Maak na het starten van de app eerst een account aan en log dan in. Steek vervolgens de stekker van de monitor in het stopcontact. Zodra de monitor blauw begint te knipperen kies je in de app “Installeer”.

Je kunt nu kiezen uit drie installatiemethodes: met wachtwoord, met wps (wifi protected setup) of met “chirp”, waarbij de monitor met je router wordt verbonden door middel van een geluidssignaal. De details vind je in de handleiding. Wij kozen de wachtwoordmethode en slaagden er vlot in om de smappee monitor met onze router te verbinden. De led brandt constant groen bij een succesvolle verbinding.

Werking app

Smappee monitort niet alleen je totale energieverbruik, maar probeert ook alle individuele elektrische apparaten via “toestel DNA”, een soort elektronische fingerprinting, te identificeren en er afzonderlijke statistieken van bij te houden.

Het spreekt vanzelf dat hiervoor tijd nodig is. Naar gelang de ingewikkeldheid en uitgebreidheid van je elektrische installatie kan het dagen of misschien weken duren totdat je in de app op elk opgespoord apparaat een juiste naam kunt plakken. Want dat moet je uiteraard wel zelf doen: de app geeft aan elk apparaat een volgnummer en laat het aan jou over om er een gewenste naam op te plakken.

Smappee apps (© ; licentie: )

De app bevat hiervoor gelukkig enkele hulpmiddelen. Zo kun je een trainingsprocedure doorlopen waarbij je een apparaat identificeert door het enkele keren met tussenpauzes in- en uit te schakelen. Er is ook een “ping me”-functie die je tot vijf keer verwittigt wanneer een specifiek apparaat van status wijzigt. En de donkere “ballon” met het “real-time” stoomverbruik in het startscherm van de app krimpt en zet uit telkens een apparaat uit- of ingeschakeld wordt.

Stel, je schakelde net je koffiezetmachine in en boven de donkere ballon verscheen het “Zoek me 12” label dan is nr. 12 wellicht je koffiezetmachine en kun je de naam in iets zinvollers wijzigen.

In de gedetailleerde “dna-logs” die smappee van elk apparaat bijhoudt, kun als je wil nog dieper graven om op die manier ook soms lastig op te sporen sluimerverbruikers terug te vinden. Dat constante sluimerverbruik wordt trouwens getoond in een blauwe ballon. Krijg je dat op een week tijd met meer dan drie procent naar omlaag, dan geeft de app je hiervoor een schouderklopje via een “badge”. De derde groene ballon toont de opbrengsten van de zonnepanelen, als je die hebt.

Automatiseren

In de verpakking steekt één programmeerbare plug waarvan je achteraf bijkomende exemplaren kunt bestellen. Je kunt die individueel of in groep naar hartenlust programmeren, bijvoorbeeld met locatiegebaseerde activering: je opent om maar wat te zeggen je voordeur en de lamp in de keuken springt automatisch aan. Of je schakelt je tv in en smappee zet dan zelf even je surroundversterker voor je aan.

Om dat allemaal goed geregeld te krijgen, is soms wel wat experimenteren nodig. Dat is zeker het geval als je de koppeling wilt gebruiken tussen smappee en de bekende internetautomatiseringsdienst IFTTT (“If This Then That”). Daarmee kun je heel krachtige macro’s creëren, genre “als de motor van mijn diepvries zes uur lang na elkaar niet meer aansloeg, is hij kapot en stuur ik een sms naar de reparateur”. Maar één foute regel kan ook heel onverwachte en zelfs ongewenste effecten hebben. Die mogelijkheid lijkt ons meer iets voor de erg gevorderden onder ons.

Netwerk-tips

Als de verbinding met de wifi-router niet optimaal is, werkt de smappee niet 100% zonder dat je daar in de app melding van krijgt. Dan krijg je symptomen zoals het niet kunnen koppelen van een intelligente stekker, de app die geen metingen binnenkrijgt of moeilijkheden om de vingerafdruk van elektrische apparaten te herkennen. Controleer dus zeker of de smappee een stabiele verbinding heeft met je wifi-router. Dit doe je door in te loggen op de webinterface met de url http://ip-nummerhttp/smappee.html. Het ip-nummer achterhaal je door in te loggen op je wifi-router en de dhcp-lijst te bekijken.

Je kunt ook informatie opvragen via een beperkte webinterface (© ; licentie: )

Sinds versie #629 van de firmware werd mDNS toegevoegd. Dit heeft als voordeel dat je het ip adres niet meer hoeft te achterhalen om toch op de webportal in te loggen. De smappee-pagina kan nu bereikt worden via het serienummer van je smappee. De XXXXXX in onderstaande url-voorbeelden vervang je door het werkelijke serienummer van je smappee:

http://smappee1003XXXXXX/smappee.html

Of …

http://smappee1003XXXXXX.local/smappee.html

De .local moet voor sommige besturingssystemen worden toegevoegd om op de webpagina te geraken. Gebruik “admin” als inlog. Klik vervolg op “system info”. Als de signaalkwaliteit onder de -65 dbm ligt, is ze te slecht en dien je je smappee en/of router anders te positioneren of te verbinden om hem goed te laten werken.

Wij moesten uiteindelijk een wifi-repeater inschakelen om een aanvaardbare verbindingskwaliteit te krijgen, maar onze test gebeurde dan ook in een omgeving waar de router erg ver van de smappee was opgesteld.